Steeds meer vrouwen gaan naar de specialist met klachten die passen bij endometriose

• Hieke Dijkstra

  nationale redacteur

Huisartsen verwijzen vrouwen met klachten die kunnen wijzen op endometriose steeds vaker door naar specialisten. Huisartsen zijn alerter als vrouwen menstruatie- en buikpijn ervaren. Ziekenhuizen zien een verband met een groter bewustzijn van de ziekte onder vrouwen.

Endometriose is een aandoening waarbij weefsel dat lijkt op het baarmoederslijmvlies buiten de baarmoeder groeit. Tijdens en rond de menstruatie kan dit buikpijn, bekkenpijn en pijn tijdens geslachtsgemeenschap veroorzaken. Degenen die te lang met de ziekte leven, kunnen last krijgen van chronische buikpijn of, in extreme gevallen, onvruchtbaar worden. 1 op de 10 vrouwen heeft endometriose.

Uit onderzoek van de NOS blijkt dat zestien ziekenhuizen een stijging van het aantal verwijzingen ervaren. Zo constateerde gynaecoloog Ellen Klinkert van het Universitair Medisch Centrum Groningen dat er in de eerste helft van 2024 veel nieuwe patiënten binnenkomen met klachten van endometriose, net als in heel 2023.

Dit lijkt de snelheid te veranderen waarmee de ziekte kan worden aangepakt. “Dat is hard nodig, want de gemiddelde tijd tussen het optreden van klachten en de diagnose bedraagt ​​zeven jaar”, zegt gynaecoloog Huib van Vliet van het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven.

Lange tijd werd er weinig aandacht besteed aan de ziekte. Het ongemak werd al snel verward met gewone menstruatiepijn. De laatste landelijke cijfers over diagnosetijden zijn uit 2016. Gynaecologen onderzoeken momenteel of de tijd voor het diagnosticeren van endometriose is afgenomen.

“Wat ik nu zie vergeleken met voorgaande jaren is dat huisartsen meer jonge vrouwen tussen de 18 en 24 jaar doorverwijzen met klachten die passen bij endometriose”, zegt Velja Mijatovic, hoogleraar endometriose en gynaecoloog bij het UMC Amsterdam. “Het zou kunnen betekenen dat huisartsen zich meer bewust worden van het belang van het sneller doorverwijzen van vrouwen met klachten.”

Mijatovic denkt dat dit wordt beïnvloed door de toegenomen aandacht voor endometriose. Ze vermoedt dat dit jonge vrouwen bewuster heeft gemaakt van de ziekte. Ze kunnen er online informatie over vinden en zich met die informatie in de hand beter uiten in het overleg.

Janine Lomulder ondervond dit ook. Een familielid van haar had eerder de diagnose endometriose gekregen, herkende de buikpijn van Lomulder en adviseerde een test op de website van de Endometriosis Foundation.

Met een alarmerende testuitslag ging Lomulder naar haar huisarts, die tot dan toe niet wist hoe ze haar moest doorverwijzen. “Het ging dus best goed. Ik heb resoluut gezegd dat ik doorverwezen wilde worden naar een endometriosespecialist.”

Lomulder was 18 toen bij haar de ziekte werd vastgesteld en is nu 29. “Endometriose zet je leven op zijn kop”, zegt ze. “Aan de buitenkant zie je misschien alleen maar littekens, maar van binnen is het een complete chaos. Ik heb last van ontstekingsreacties in de buik en mijn benen en stoelgang doen pijn. Elke dag ga ik om 20.30 uur naar bed met morfine.”

Gynaecologen werken er in samenwerking met de Endometriose Stichting aan om het bewustzijn over deze aandoening te vergroten. Een app die vrouwen vraagt ​​naar hun klachten, pijn en deelname aan dagelijkse activiteiten moet betrokkenen meer informatie geven over de symptomen en impact van de ziekte.

“De menstruatiecyclus maakt deel uit van het lichaam van een vrouw”, zegt gynaecoloog Mijatovic. “Het is lange tijd onduidelijk wat normaal en abnormaal is aan pijn rond de menstruatie. Als je tijdens je menstruatie een paar dagen thuis blijft omdat de pijn ondraaglijk is, je pijnstillers gebruikt en enorme buikkrampen hebt, is dat een indicatie. Als er iets niet klopt, is dat normaal en moet u alarm slaan.

Lomulder deelt nu op Instagram met haar volgers hoe zij haar leven leidt met endometriose, om zo het bewustzijn over de ziekte te vergroten. Ze krijgt berichten van veel vrouwen die al jaren heen en weer worden gestuurd met klachten over buikpijn. “Als ik ook maar één vrouw kan helpen, zal ik gelukkig zijn.”