Nieuw raamwerk voor obesitas: voorbij BMI

Obesitasexperts presenteren een nieuw raamwerk voor de diagnose en behandeling van obesitas bij volwassenen. Dit raamwerk baseert de diagnose op een grotere buikomtrek en een beoordeling van fysieke en mentale problemen, in plaats van uitsluitend op de body mass index (BMI). Het is het resultaat van een internationaal consensusonderzoek onder deskundigen op het gebied van obesitas, uitgevoerd door de European Association for the Study of Obesity onder leiding van prof.dr. Gijs Goossens van het Maastricht UMC+. Het onderzoek is vandaag gepubliceerd in Natuurgeneeskunde.

Hoewel obesitas nu wordt erkend als een chronische ziekte die tot andere chronische aandoeningen en ziekten leidt, wordt er in de praktijk zeer weinig aandacht besteed aan de complexiteit van het ziekteproces. Een groep van 29 obesitas-experts uit Europa en Noord-Amerika zijn het erover eens: het diagnosticeren van obesitas moet verder gaan dan alleen het meten van de BMI (de verhouding tussen iemands gewicht en lengte). Het nieuwe raamwerk, ontwikkeld op basis van de consensus van deze experts, houdt niet alleen rekening met de toegenomen tailleomvang, maar ook met medische, functionele en psychologische gezondheidsrisico’s bij diagnostische en behandelingsoverwegingen.

Drempelwaarde

Meer nog dan alleen de BMI verhoogt te veel buikvet het risico op hart- en vaatziekten en diabetes type 2. Mensen met een BMI onder de zwaarlijvigheidsgrens van 30 kunnen ook ernstige gezondheidsproblemen krijgen door de ophoping van buikvet. Bovendien kunnen deze mensen ook last hebben van andere gezondheidsproblemen, zoals gewrichtspijn of depressie. Goossens legt uit: ‘Zelfs als mensen niet voldoen aan de BMI-criteria voor obesitas, kunnen er nog steeds ernstige gezondheidsrisico’s en functionele beperkingen zijn, die de kwaliteit van leven aanzienlijk kunnen verminderen. Daarom raden wij, op basis van consensus onder deskundigen, aan om de diagnose obesitas te stellen op basis van een bredere klinische evaluatie van de patiënt, waarbij naast de tailleomvang ook het dagelijks functioneren en de geestelijke gezondheid worden meegenomen. Deze holistische aanpak geldt ook voor andere chronische ziekten.’

Gepersonaliseerd

Het raamwerk biedt hulpmiddelen voor meer gepersonaliseerde oplossingen om obesitasgerelateerde problemen te voorkomen en te behandelen.. “Een gezonde levensstijl blijft het belangrijkste wapen tegen overgewicht en het verdient de voorkeur om overgewicht en de complicaties daarvan te voorkomen”, zegt Goossens. ‘Maar we moeten ook kunnen optreden als een verandering in levensstijl niet voldoende gezondheidswinst oplevert. Het is belangrijk om obesitas niet te medicaliseren, maar te lang wachten kan ook risico’s met zich meebrengen. Afhankelijk van de fysieke en mentale gezondheid, de oorzaken en factoren die bijdragen aan obesitas, en eventuele contra-indicaties voor een bepaalde behandeling, moeten de verschillende behandelingsopties in overleg met de patiënt worden gekozen. Als we bij iemand met een sterk toegenomen tailleomtrek met een vroege behandeling diabetes type 2 of een hartaanval kunnen voorkomen, moeten we niet wachten tot iemand een bepaalde BMI-grens overschrijdt.’ Deskundigen raden ook aan om niet alleen te focussen op gewichtsverlies, maar ook op het voorkomen en verbeteren van gezondheidsproblemen en de kwaliteit van leven.

Overeenstemming

Het raamwerk is tot stand gekomen via de zogenaamde Delphi-studie. De onderzoekers presenteerden verklaringen aan 29 internationale experts op het gebied van obesitas uit verschillende disciplines, waaronder ervaringsdeskundigen. In drie rondes werden de stellingen aangepast op basis van de feedback van de experts en opnieuw gepresenteerd om tot consensus te komen.