Kan het kabinet-Schoof zelf plannen maken of zullen fractieleiders toekijken?

De eerste taak van het nieuwe kabinet na zijn aantreden volgende week zal zijn het uitwerken van de plannen die de coalitiepartijen zijn overeengekomen in het zogenaamde hoofdlijnenakkoord. De vraag is in hoeverre het team van ministers dat zelf gaat kunnen of dat de partijleiders in de Tweede Kamer over hun schouders meekijken.

De leider van de BBB, Van der Plas, laat de mogelijkheid open dat de partijleiders ook een stem hebben in deze nieuwe fase.

Tijdens de training leek afgesproken dat het nieuwe kabinetsteam onder leiding van premier Schoof de plannen zelfstandig kon uitwerken. Dit zou aanleiding moeten geven tot een document dat de naam ‘overheidsprogramma’ heeft gekregen. De hoofdlijnen zijn uitgewerkt in concrete voorstellen.

Toen journalisten Van der Plas vroegen of zij en de andere drie fractieleiders hier op de een of andere manier bij betrokken waren, reageerde ze enigszins geïrriteerd.

“Nou, daar ga ik verder niets over zeggen. We hebben afgesproken dat de ministers het regeerakkoord gaan uitwerken. En hoe dat precies komt, dat is aan ons.” Volgens haar zijn dit ‘interne kwesties’ die ze niet aan de media hoeft te vertellen.

Van der Plas over zijn deelname aan het overheidsprogramma:

Het nieuwe kabinet wordt omschreven als ‘buitenparlementair’, omdat alle fractieleiders van de coalitiepartijen in de Tweede Kamer blijven. Het is de bedoeling dat een dergelijk buitenparlementair kabinet verder van het parlement verwijderd raakt en zelfstandiger kan functioneren.

Maar ook partijleiders zullen waarschijnlijk hun stempel drukken op de precieze uitwerking van plannen. Van der Plas liet het in ieder geval open. “Je kunt er geen enkele aanname over doen of ik erbij betrokken ben of niet”, zei ze toen haar om opheldering werd gevraagd.

Volgens haar heeft Nederland er “geen interesse” in om te weten wie wanneer aan het woord is. “Mensen willen dat we beginnen.”

In voorgaande kabinetten was er wel eens kritiek op een te nauwe band tussen het kabinet en de coalitiefracties. Zo vond er vaak ‘Torentjesoverleg’ plaats, waarbij de kabinets- en fractieleiders zaken in besloten kring afhandelden. Velen vonden dat dit het einde was van het debat in de Tweede Kamer.

De VVD heeft er meer zekerheid over of de leider van de Yesilgöz-fractie wel of niet zal deelnemen aan het opstellen van de concrete plannen van de nieuwe ploeg. “Dat is een zaak van het kabinet, niet van de fractie”, zei een woordvoerder desgevraagd.

Dat zei NSC-leider Omtzigt eerder deze maand WNL op zondag dat Schoof als premier de ruimte krijgt om een ​​eigen koers te varen, bijvoorbeeld op het gebied van de gezondheidszorg en het onderwijs. Op andere punten, zoals migratie en goed bestuur, is het raamakkoord gedetailleerder en is er minder ruimte.

Schoof zelf heeft tijdens zijn presentatie als toekomstige regeringsleider aangegeven dat hij vooral uitvoering zal geven aan wat de vier coalitiepartijen hebben voorgesteld. Tegelijkertijd zette hij vraagtekens bij het beeld van Wilders, leider van de PVV, dat hij ‘aan de lijn’ moet lopen.