De financiële sector is bestand tegen de gevolgen van een veranderende omgeving

De onzekere economische vooruitzichten en de monetaire verkrapping hebben nog niet voor onrust op de financiële markten gezorgd. De Autoriteit Financiële Markten heeft hiervan kennis genomen. Onderliggende trends en gebeurtenissen kunnen de situatie echter veranderen en daarom een ​​potentieel risico voor de financiële stabiliteit vormen.

De toezichthouder ziet risico’s voortkomen uit de macro-economische omgeving, geopolitieke ontwikkelingen, toegenomen digitalisering, toegenomen marktconcentratie en de impact van klimaatverandering op de vastgoedmarkt. Volgens de AFM is het van belang dat financiële instellingen en huishoudens voorbereid zijn op eventuele schokken en veerkrachtig genoeg zijn om deze op te vangen.

“De financiële sector ontwikkelt zich in een snel tempo”, zegt AFM-voorzitter Laura van Geest. “Nieuwe ontwikkelingen zijn altijd spannend en brengen naast kansen ook risico’s met zich mee.”

Van Geest legt uit dat het voor de AFM een uitdaging is om deze ontwikkelingen nauwlettend in de gaten te houden en tijdig op potentiële risico’s te kunnen reageren.

Hij gebruikt het voorbeeld van de toegenomen digitalisering, die voordelen voor de sector kan opleveren, zoals lagere kosten en betere dienstverlening, maar ook gepaard kan gaan met risico’s voor de financiële stabiliteit.

“De toenemende afhankelijkheid van IT-systemen zorgt voor cyberrisico’s die grote gevolgen kunnen hebben als essentiële delen van het financiële systeem worden stilgelegd”, zegt Van Geest. “Bovendien kan het gebruik van kunstmatige intelligentie op de kapitaalmarkten leiden tot een versterking van schommelingen in de economie en eventuele spanningen op de markt versterken.”

Misplaatst optimisme?

Ook waarschuwt de AFM voor het optimisme van beleggers over de toekomst en hun hoge verwachtingen over het toekomstige omzetpotentieel van bedrijven, vooral gedreven door AI. Hierdoor zouden de aandelen momenteel relatief hoog gewaardeerd worden.

Vanwege het optimisme van beleggers dreigt overwaardering echter, waardoor de kans op correcties in de markt groter wordt. Als marktcorrecties grote en abrupte bewegingen veroorzaken, kan dit op zijn beurt de financiële stabiliteit aantasten.

Tenslotte constateerde de toezichthouder dat de totale schuldenlast van huishoudens (als percentage van het bbp) in Nederland verder daalde. De AFM verwacht dat deze neerwaartse trend zich de komende jaren zal voortzetten.

Er wordt echter opgemerkt dat de schulden van de huishoudens in internationaal perspectief hoog blijven. “De huidige spanning op de huizenmarkt en de potentiële impact van klimaatverandering vergroten het risico dat huishoudens in de toekomst verliezen moeten accepteren”, aldus de AFM.