Vermoedens van misstanden op zorgboerderij overschreden de grenzen, zeggen ze

De twee mannen die verdacht worden van het mishandelen van tien bewoners van hun zorgboerderij in Wedde geven toe grensoverschrijdingen te hebben gedaan. Dat zeiden ze vandaag tijdens de eerste zitting van de strafzaak tegen hen bij de rechtbank in Groningen.

In oktober 2022 verscheen hij in een uitzending van het SBS-programma. Undercover in Nederland van journalist Alberto Stegeman onthult hoe de bewoners van het opvangcentrum structureel werden mishandeld en vernederd. De hoofdverdachten zijn Michel K., 37, en zijn schoonvader, Paul W, 63. Zij waren de beheerders van de boerderij.

In slechts enkele dagen tijd verzamelde het team van Stegeman voldoende beeldmateriaal om het Openbaar Ministerie (OM) te overtuigen een inval te doen. Een medewerker van Stegeman filmde met een verborgen camera hoe de bewoners, die allemaal een ernstige verstandelijke of lichamelijke beperking hadden, lijfstraffen kregen wegens ‘ongepast gedrag’.

De misstanden werden destijds in de uitzending getoond:

Ook was te zien hoe bewoners stelselmatig werden gekleineerd en vernederd. Vandaag werd in de rechtbank duidelijk dat de situatie op de boerderij door oud-werknemers tijdens verhoren werd omschreven als ‘sadistisch’, ‘psychopathisch’ en ‘vernederend’.

Er waren beelden te zien van een bewoner die in een bloembak werd geduwd en met een bak op zijn hoofd zat of langdurig buiten moest zitten, als straf voor ‘ongepast gedrag’. Er werden ook bedreigingen geuit aan het adres van klanten.

Tijdens de zaak waren de emoties soms heftig bij de aanwezige familieleden. Sommigen verlieten de kamer om de beelden niet te hoeven zien.

Volgens de rechter was duidelijk dat de verdachten slecht gedrag als normaal beschouwden voor mensen met een beperking, zoals kwijlen, harde geluiden maken of struikelen. De verdachten gaven toe dat ze soms te ver gingen, maar benadrukten dat hun handelen in het belang van de bewoners was. Het doel was om de zelfredzaamheid van cliënten te vergroten, zo legden zij ter zitting uit.

Een incident waarbij een bewoner die tijdens het eten niet kalm bleef, opzij werd getrokken en een mand met vuile kleren naar hem werd gegooid, aldus een van de verdachten, ‘om de ontlasting op gang te brengen’. Dit was medisch niet gerechtvaardigd.

“Ik denk niet dat het een echte methode is. Ik heb tegen de politie gezegd dat ik het de volgende keer niet zal doen”, aldus Paul W, die zijn gedrag onder meer toeschreef aan slaapgebrek. Michel K. zei dat hij zich schaamde voor zijn daden, maar schreef zijn gedrag ook toe aan slaapgebrek.

Het valt nog te bezien of de rechter het daarmee eens zal zijn. Woensdag wordt de strafzaak voortgezet. Dan arriveert het Openbaar Ministerie met het vonnis tegen hen beiden.

Het Openbaar Ministerie heeft ook onderzoek gedaan naar negen andere werknemers van de boerderij. Vier van hen hoeven niet voor de rechtbank te verschijnen, maar zullen hun straf horen voor het Openbaar Ministerie.

Ook vier andere personeelsleden werden onderzocht, maar hun rol werd door het Openbaar Ministerie te klein geacht, ook al waren er voldoende aanwijzingen voor misbruik. Een vijfde medewerkster hoeft niet voor de rechter te verschijnen, omdat haar rapporten het mogelijk maakten de zaak te starten.