Was vroeger alles beter? Deze sloppenwijken waren 100 jaar geleden in Groningen: ‘Deze omstandigheden zijn verschrikkelijk’

Er woonden toen zes mensen. A. Mulder, zijn vrouw en kinderen van vijf, drie en twee jaar oud. En een kindje. Vandaar de kinderwagen op de foto. Ze blijven op het dek van hun schip, dat die winter zonk. Enkele zeilen, losse planken en gras vormen het dak. De totale woonoppervlakte bedraagt ​​nog geen zes vierkante meter. Binnen staan ​​een paar stoelen, een tafel, een kledingkast en een eenpersoonsbed. In dat bed slaapt de hele familie Mulder. Vaak zijn we met z’n zessen tegelijk. Nu minimaal vijf maanden. Ze hebben de strenge winter van 1923/24 al overleefd.

De Gemeentelijke Huisvestingsdienst, opgericht om de arbeidersklasse goede en betaalbare volkshuisvesting te bieden, beloofde Mulder en zijn gezin al geruime tijd geleden een fatsoenlijke woning. Maar ook in Groningen was in de jaren twintig het woningtekort groot.

Door de industrialisatie, verstedelijking en de toegenomen levensverwachting door betere hygiëne en vooruitgang in de gezondheidszorg zijn er niet genoeg huizen beschikbaar. Een probleem dat een eeuw later nog steeds onopgelost is. Demissionair minister Hugo de Jonge (Volkshuisvesting) maakte onlangs duidelijk dat het zijn doel is om grootschalige nieuwbouw te realiseren in het noorden, oosten en zuiden van het land. Omdat het zo’n tien jaar duurt om een ​​nieuwe woonwijk operationeel te krijgen, moet er volgens De Jonge een versnelling hoger. Anders blijft het woningtekort voortduren.

‘De foto’s spreken voor zich’

Vraag het aan de familie Mulder aan de Singelweg van de Korrewegbuurt in 1924. Hun situatie is zo nijpend dat… noordelijke krant bezoekt op 12 juni 1924. De dienstdoende verslaggever is verbaasd als hij ziet hoe primitief het gezin leeft. ‘Als je door de deur loopt, besef je dat de vloer van de hut is uitgegraven. (….) De foto’s behoeven geen commentaar. Ze spreken voor zichzelf.’

En Mulder, zijn vrouw en vier kinderen zijn nog niet eens de slechtste onder de inwoners van de Singelweg. Dat concludeert een journalist van het sociaaldemocratische weekblad De ondersteuning Bekijk het controversiële bericht op noordelijke krant .

In dit deel van de Korrewegbuurt ligt nog steeds geen asfalt. De journalist komt een enorme modderpoel tegen en enkele nieuwsgierige ‘ramptoeristen’. ‘Het hele gebied rond deze hut is een grote aanklacht tegen de bourgeoisie. Daar, aan de Singelweg, ligt een hele vloot woonboten afgemeerd, een hele vloot bestaande uit een massa lijden. (…) Dit soort situaties zijn verschrikkelijk. En dat in de zeer ‘welvarende’ stad Groningen.’

Pracht en praal in ansichtkaarten.

Terwijl veel arbeiders midden twintig in erbarmelijke omstandigheden leven, zijn bekende Groningse architecten als Siebe Bouma en Evert van Linge al druk bezig met hun nog steeds veelgeprezen ontwerpen van de Amsterdamse School. Het Blauwe Dorp in de wijk Oosterpark werd een paar jaar eerder gebouwd en Groningen wordt door de rest van het land veel bewonderd vanwege de prachtige Art Nouveau-gebouwen. Maar tegen alle ansichtkaartenpracht van die tijd staat de bittere ellende waarin arbeidersgezinnen als dat van Mulder aan de Singelweg moesten leven.

Door de jaren heen is de omgeving van de Singelweg onherkenbaar veranderd. Aan de overkant van het water werd de enorme, iconische gasfabriek Boden en Gasterein (CiBoGa) van het Circus in de jaren zestig overbodig gemaakt door de ontdekking van aardgas nabij Slochteren. Na de sloop heeft het terrein lange tijd braak gelegen, maar tegenwoordig staat het vol met moderne hoogbouw. Iets verderop vermaken stadsbewoners en studenten zich op zomerse dagen op het stadsstrand. Zorgelozer kan bijna niet.

Maar nu is er weer een woningtekort in Groningen. Op een steenworp afstand van de Singelweg komen binnenkort 81 woningen aan de Oosterhamrikkade te koop, zo bleek onlangs. Doordat villa’s en appartementen in de grote steden plaats maken voor kleinere woningen, ontstaat er volgens projectontwikkelaar VanWonen meer ruimte voor de bouw van betaalbare woningen.

Voor A. Mulder, zijn vrouw en hun vier kinderen uit de Singelweg komt het nieuws honderd jaar te laat.