Europese verkiezingen: deelname, resultaten en verwachtingen

Prognose: het Europees Parlement iets verder naar rechts, maar zonder grote veranderingen

Ondanks aanzienlijke vooruitgang van radicaal-rechtse partijen in landen als Frankrijk en Duitsland blijft het machtsevenwicht in het Europees Parlement grotendeels hetzelfde, volgens een voorspelling van het Parlement zelf. De twee grootste facties sinds de eerste verkiezingen in 1979 blijven domineren. De christen-democratische fractie van de EVP wint tien zetels en bereikt 186 van de 720 zetels en is daarmee opnieuw de grootste fractie. De radicaalrechtse ID-fractie, waartoe ook de PVV en de partij van Marine Le Pen behoren, groeit met 11 zetels naar een totaal van 60 zetels.

De conservatieve ECR-fractie wint één zetel, wat het totaal op 70 zetels brengt. Samen zijn ECR en ID nu ongeveer even groot als de sociaal-democraten. In de ECR zitten partijen als Fratelli d’Italia, het Poolse PiS en het Spaanse VOX. De grote verliezers bij deze verkiezingen zijn de liberalen en de groenen. De liberale Renew-fractie verliest 20 zetels naar 82, maar blijft de derde groep. De Groenen verliezen 18 zetels en gaan van 71 naar 53 zetels. Radicaal-links blijft ongeveer stabiel met een voorspelling van 36 zetels.

Eindresultaten voor Nederland bekend: GroenLinks/PvdA is de grootste

Om 23.00 uur was de definitieve voorspelling voor de verkiezingsstrijd in Nederland bekend. Volgens de cijfers wint GroenLinks/PvdA de meeste zetels: 8 van de 31 beschikbare zetels voor Nederland. Dit is echter één zetel minder dan vijf jaar geleden. GroenLinks/PvdA wordt gevolgd door de PVV, die van 1 naar 6 zetels gaat. De verdeling van de overige zetels is als volgt: VVD (4 zetels), CDA (3 zetels), D66 (3 zetels), BBB (2 zetels), Volt (2 zetels), NSC (1 zetel), SGP (1 zetel ) en PvdD (1 zetel). Het Forum voor Democratie en de ChristenUnie verdwijnen uit het parlement en de PS slaagt er opnieuw niet in een zetel te bemachtigen.

Radicaal-rechts behaalt in Frankrijk een belangrijke overwinning bij de Europese verkiezingen

De eerste resultaten van de Europese verkiezingen zijn inmiddels bekend en het lijkt erop dat radicaalrechtse partijen flink terrein winnen. In Frankrijk, waar de stembussen net zijn gesloten, komt de partij van Marine Le Pen als grote winnaar naar voren. Volgens de eerste exitpolls behaalde de Nationale Assemblee (RN) tussen de 31,5 en 33 procent van de stemmen. Dit is meer dan het dubbele van dat van de partij van president Macron, die naar schatting ongeveer 15 procent zal behalen. Ook de sociaal-democraten doen het niet slecht, met ongeveer 14 procent van de stemmen.

Bij de vorige Europese verkiezingen waren de partijen van Le Pen en Macron ongeveer even groot. Vervolgens behaalde RN 24 procent en En Marche, zoals de partij van Macron toen heette, 22 procent. Na deze eerste resultaten heeft de leider van de RN opgeroepen tot nieuwe nationale verkiezingen. Bardella zei dat ze ‘klaar zijn om Frankrijk naar een andere regering te brengen’.

Duitse verkiezingen: hoge opkomst en verliezen voor regeringspartijen

In Duitsland zijn de christen-democraten, zoals verwacht, veruit het talrijkst geworden. Hoewel er geen enorm verschil is met vijf jaar geleden, is er wel sprake van een verbetering ten opzichte van de nationale verkiezingen van 2021. De Groenen, die deel uitmaken van de impopulaire Duitse regering, verliezen aanzienlijk. Ook de SPD lijdt een aanzienlijk verlies vergeleken met de laatste nationale verkiezingen, wat een zware klap is voor bondskanselier Scholz. De AfD viert de tweede plaats als een grote overwinning. De partij strijdt de laatste weken met De Groenen en de SPD om de tweede plaats en had dus ook als vierde kunnen eindigen. Wat verrassend is, is dat de opkomst zeer hoog was, de hoogste sinds 1979. Het zal interessant zijn om te zien of kiezers die voorheen thuis bleven nu massaal op de AfD hebben gestemd.

GroenLinks-PvdA en PVV De grootste winnaars van Nederland

Nederland stemde afgelopen donderdag al, maar de uitslag wordt pas vanavond bekend. Volgens een Europese wet mogen de resultaten van de Europese verkiezingen pas gepubliceerd worden ‘na sluiting van de stembureaus in de lidstaat waar de kiezers voor het laatst hun stem hebben uitgebracht’. Deze wet zorgt ervoor dat de Nederlandse uitslag pas na 23.00 uur bekend wordt gemaakt, na sluiting van de stembureaus in Italië.

Volgens de laatste exitpoll die onderzoeksbureau Ipsos I&O namens de NOS heeft uitgevoerd, zijn GroenLinks-PvdA en de PVV de grootste partijen geworden. GroenLinks-PvdA lijkt acht zetels te behalen, één minder dan beide partijen samen behaalden bij de vorige verkiezingen. De PVV boekt flinke vooruitgang en lijkt zeven zetels te winnen, zes meer dan in 2019. Belangrijk om te vermelden is dat er bij exitpolls een foutmarge van één zetel per partij bestaat, wat voor sommige partijen belangrijke gevolgen kan hebben. .