Deze 7 politici kleurden 9 juni.

Sommigen huilden, anderen straalden. Wie waren de winnaars en verliezers van deze verkiezingen?

Alexander De Croo (Open VLD)

Voor de premier was het de dood of gladiolen. Hij werd de eerste. Alexander De Croo, onbetwist figuur van de Open VLD, heeft gefaald. De Oost-Vlaamse liberaal moest zijn partij in de dubbele cijfers brengen, waarbij 10 procent de ondergrens was. Het werd 8 procent. Bij zijn toespraak tot de militanten zondag vloeiden tranen, het hoofdkwartier aan de Melsensstraat is in diepe rouw.

Als de leiding van Open VLD consistent is, zal deze voor het eerst sinds 1999 richting de oppositie gaan. De Croo moet zijn conclusies trekken. De premier noteerde in zijn eigen Oost-Vlaanderen zelfs een verlies van ruim 7 procentpunt. Het is het einde van een tijdperk, de liberaal was voorzitter van de partij, vicepremier en premier, maar het is meer dan waarschijnlijk dat hier een einde aan komt. Mogelijk wacht De Croo een internationale ontsnappingsroute.

Tom Van Grieken (Vlaams Belang)

“Dit is zeker een overwinningstoespraak, zeker een overwinning”, zei Tom Van Grieken zondagmiddag voor de televisiecamera’s. “Maar we moeten ons niet schamen, we wilden de grootste partij zijn.”

Nee, er werd flink gelachen in Londerzeel, de zondagbasis van het Vlaams Belang. Journalisten vroegen Van Grieken vóór 9 juni al wie hij zou uitnodigen als Vlaamse informant. Maar hij negeert die functie. Van Grieken zal geduldig moeten wachten op een smsje van informant Bart De Wever (N-VA). Beste Bart, mis deze historische kans niet”, stak Van Grieken eveneens zijn hand uit.

Laat er geen twijfel over bestaan: Tom Van Grieken staat niet ter discussie, de uitslag is en blijft een overwinning voor het Vlaams Belang. Maar eerder een overwinning-nederlaag, en dat was nu juist de grootste angst van Van Grieken. De Schotenaar moet er nu alles aan doen om tot en met oktober in meerdere gemeenten monsterscores te behalen. Als het cordon sanitaire eindigt, zal dat niet op flamenconiveau zijn, maar op gemeentelijk niveau.

Bart De Wever (N-VA)

Ad astra per aspera, door moeilijkheden naar de sterren. Dit was het motto dat Bart De Wever zondagmiddag in Brussel aan zijn militanten presenteerde. Voor de N-VA is Bart De Wever god. Vooral na 9 juni. De man die zijn N-VA twintig jaar heeft geleid, blijft uiteraard ver achter bij de ‘tram 3’, de 30 procent die in 2014 zo vanzelfsprekend was.

Maar met ongeveer een kwart van de stemmen blijft de N-VA de grootste partij, ten koste van Tom Van Grieken en zijn Vlaams Belang. Wat de N-VA vijf jaar lang niet heeft bereikt in de peilingen, heeft ze wel bereikt in de enige peiling die telt: de verkiezingen.

Het einde van De Wever is al vele malen voorspeld. Maar De Wever is onstuitbaar. Trouwens, niet alleen in zijn partij. Ook bij de vorming van de Vlaamse regering. “Ons overlijdensbericht was al geschreven”, zei De Wever tegen zijn militanten. Maar de N-VA is springlevend en blijft de leidende kracht in Vlaanderen.

Wat nu? In Vlaanderen wordt met Vooruit en CD&V al een mogelijke meerderheid gevormd. En op federaal niveau? ‘Zelfbestuur is de beste remedie’, was de moedige uitdrukking. Maar kan De Wever het confederalisme ook werkelijkheid maken?

Hilde Crevits (CD&V)

Het lijkt erop dat het tijdperk van ‘Heilige Hilde’ achter ons ligt. Hilde Crevits, lange tijd boegbeeld van de CD&V in de Vlaamse regering, verliest in haar eigen kiesdistrict, de provincie West-Vlaanderen, maar liefst 7 procent. Geen enkele partij verliest meer in de provincie dan de Crevits-partij.

CD&V haalt met 16,4 procent bijna 8 procentpunt minder dan de leider van de landelijke provincie, het Vlaams Belang. Het vermoeden bestaat dat de stikstofproblematiek daar iets mee te maken heeft, al wint in West-Vlaanderen de N-VA, die samen met minister van Leefmilieu Zuhal Demir het meest met stikstof geassocieerd wordt. Met bijna 23 procent is de N-VA duidelijk de tweede partij.

Crevits voerde om familiale redenen een minder intense campagne dan hij had gewild. Maar met dit resultaat zal de Vlaamse vicepremier geen geloofwaardige figuur meer zijn in haar electoraat. Voor de toekomst is verandering nodig.

Georges-Louis Bouchez (MR)

‘GLB’ is heer en meester in Franstalig België. De extravagante Waal zal veruit de grootste van Wallonië zijn en hoogstwaarschijnlijk ook van Brussel. Bouchez doet wat hij altijd zei dat hij wilde doen: PS verslaan. De MR is de onbetwiste politieke leider in Franstalig België en de eerste gesprekspartner van de Vlaamse overwinnaar Bart De Wever (N-VA). Leggen Bouchez en De Wever de basis voor een nieuw België? Dat zullen we later zien. Misschien zal Bouchez eerst proberen een Waalse regering te vormen. Het fenomenale resultaat van Les Engagés, het voormalige CDH, doet Bouchez wellicht dromen van een regering zonder PS.

Conner Rousseau (vooruit)

Conner Rousseau is verkozen. De bekendste hitparade Vooruit (in Oost-Vlaanderen) deed een hele campagne alsof het spannend zou worden, maar die voorspelling kwam niet uit. Rousseau werd gekozen met zijn vingers op zijn neus. Het voorlopige klassement: 18.000 voorkeurstemmen. Het is zeer waarschijnlijk dat ze aan het einde van de avond niet alleen meer voorkeurstemmen zal hebben dan Freya Van den Bossche, die de lijst van haar partij voor het Vlaams Parlement beheerde, maar ook betere resultaten zal behalen dan politici op andere lijsten. Conner Rousseau is niet alleen gerehabiliteerd door de kiezers, maar binnen zijn partij is hij opnieuw koning Connah.

Daarmee zal hoogstwaarschijnlijk een einde komen aan de storm van kritiek die Rousseau kreeg toen hij dronken racistische opmerkingen maakte over Roma in Sint-Niklaas. Zelfs tijdens de campagne bleven deze problemen de partij teisteren, maar heel weinig ervan bleef in het geheugen van de kiezer hangen.

Rousseau straalde naast Melissa Depraetere toen ze in Brussel haar overwinningstoespraak hield, onder daverend applaus van het publiek. Tegenwoordig behoudt hij de electorale macht om te kiezen wat hij gaat doen: opnieuw minister of president worden.

José D’Haese (PVDA)

In Antwerpen scoort de PVDA als kanton ruim twintig procent en wordt daarmee de tweede grootste partij. Zo laat de partij niet alleen Groen en Vooruit, maar ook het Vlaams Belang als protestpartij achter zich. Ook in de provincie Antwerpen zijn de resultaten iets beter dan in de rest van Vlaanderen.

Jos D’Haese was de lijsttrekker van de Antwerpse partij in het Vlaams Parlement die vanavond zegevierde. D’Haese wist zich in Tiktok-video na Tiktok-video onder de aandacht van jongeren te werken, maar zijn talent als debater zorgde ervoor dat hij tijdens de campagne ook een breder publiek bereikte. Het staat buiten kijf dat D’Haese de komende jaren een belangrijkere rol zal spelen binnen de partij. Met zo’n sterk resultaat in de stad Antwerpen zou die kans zich wellicht al kunnen aandienen bij de gemeenteraadsverkiezingen in oktober. Zal Peter Mertens opnieuw de lijst aanvoeren of zal de 31-jarige Jos D’Haese hem vervangen? Het kan het veel moeilijker maken voor concurrenten aan de linkerkant.