close
close

Zorg, onderdak en adoptie: wat is het verhaal achter de Cortona Women’s Shelter?

Haagweg 47. Tegenwoordig is het een studentenhuis, maar dit historische pand heeft een heel bijzondere geschiedenis. Er was hier een kraamkliniek en een vrouwenopvang!

Lange tijd kwamen vrouwen uit heel Nederland in een opvangcentrum in Leiden terecht. Dit opvanghuis bood kraamzorg en ondersteuning aan jonge, vaak alleenstaande, zwangere vrouwen. Een belangrijk stukje geschiedenis, al is er niet veel bekend over dit huis. Wat is de geschiedenis van vrouwenopvangcentrum Haagweg?

In 1917 werd de Santa Margarita de Cortona Foundation, oftewel Cortona Foundation, opgericht. De stichting was onderdeel van de Vereniging Zita: de International Roman Catholic Association for the Protection of Girls. In 1928 nam de Cortona Stichting Haagweg 47 in gebruik en vanaf 1934 hadden de zusters van het St. Elisabeth Ziekenhuis de leiding over de plek.

Haagweg 47

Hoe zag het vrouwenopvangcentrum Cortona Foundation eruit? Dankzij oude foto’s en artikelen uit onder meer de Leidse Courant kunnen we enige informatie vinden. Haagweg 47, het voormalige huis van professor Kamerlingh Onnes, was opgedeeld in verschillende delen. Een deel van het gebouw werd verhuurd aan senioren. Een ander deel van het gebouw werd gebruikt door de Cortona Foundation. Voor jonge moeders waren er bijvoorbeeld zeventien kamers, die volgens de bron altijd in gebruik waren. Daarnaast waren er drie afdelingen voor kinderen van verschillende leeftijdscategorieën.

Interieur Linkervoorkamer Haagweg 47 (circa 1991). Afbeelding: Leids Erfgoed | Handtekening: PV_PV31973.47-4

Onderdak en adoptie

Kinderen mochten maximaal vier jaar oud blijven. Daarna gingen ze bij hun moeder wonen of naar een weeshuis. Ook binnen de stichting vonden adopties plaats, al gebeurde dit volgens de bron van de Leidse Courant niet frequent. Michael, de directeur en hoofd verpleegkunde, meldde het toen in een interview: “Het aantal alleenstaande moeders dat ontslag wil nemen is echter niet groot. Veel meisjes die aanvankelijk toestemming gaven, trekken zich terug zodra ze de jongen zien.” Ook staat er geschreven: “Slechts 10 procent van de paren die willen adopteren (en die door justitie geschikt zijn bevonden) krijgen na een zeer strenge, lange procedure en met veel garanties een kind toegewezen.”

Essentiële hulp

In het krantenartikel uit 1968 werd benadrukt dat de stichting het als haar missie zag om voor het alleenstaande meisje dat moeder zou worden te zorgen en haar opnieuw in de samenleving te integreren. “We hebben het hier niet over zonde en kwaad, zoals in het verleden gebeurde. Voor ons is het belangrijkste dat de toekomstige alleenstaande moeder een zeer moeilijke tijd doormaakt en zich in een crisissituatie bevindt. Wij proberen u zo goed mogelijk de noodzakelijke hulp te bieden die u nodig heeft…“

Sociale positie

Het artikel beschrijft verder dat, hoewel de samenleving milder wordt, deze vrouwen dringend hulp nodig hadden. Alleenstaande zwangere meisjes en alleenstaande moeders zouden bijvoorbeeld worden verwaarloosd, als ‘gemarkeerd’ worden beschouwd en minder kans hebben op een goede baan of een geschikte huwelijkspartner. Volgens het artikel werden mannen die met een alleenstaande moeder wilden trouwen door hun familie onder druk gezet om dat niet te doen. Ook in veel steden, waaronder Leiden, ontbrak goede kinderopvang. Volgens de Cortona Foundation was dit soms ook een reden dat jonge vrouwen zich gedwongen voelden hun kinderen op te geven.

Kraamzorg

Naast de zorg van Stichting Cortona voor jonge ongehuwde zwangere vrouwen en alleenstaande moeders, exploiteerde de stichting ook een kraamafdeling voor getrouwde vrouwen. Sinds eind jaren zestig werd het huis ook een officieel erkend kraamkliniek.

In 1996 fuseerde Cortona met de Xandra Women’s Shelter en ging verder onder de naam Rosa Manus Women’s Shelter. Het opvangcentrum verliet de Haagweg rond 2005 en Rosa Manus opereert momenteel vanuit drie locaties in Leiden. Haagweg 47 is nu een studentenhuis.

Moeders op afstand

De laatste jaren is er steeds meer aandacht voor misstanden rondom kindertehuizen en adopties in binnen- en buitenland. Er zijn verhalen van jonge moeders die hun kinderen onder grote druk of onder valse voorwendselen afstonden. Zo deelde Will van Sebille uit Eindhoven zijn verhaal. Toen ze zeventien was, werd ze zwanger van haar vriend en moest ze dit voor haar familie verborgen houden. Zo kwam ze in het opvangcentrum van de Cortona Foundation terecht, waar ze beviel van haar zoon. Hij werd tegen zijn wil geadopteerd. Van Sebille schreef en sprak over haar ervaringen als ‘remote moeder’ en richtte ook een stichting op om anderen te helpen. In 2019 gaf hij een uitgebreid interview aan het Eindhovens Dagblad.

Vrouwenopvang Rosa Manus houdt zich nu vooral bezig met het helpen en opvangen van slachtoffers van huiselijk geweld. Wilt u meer weten over wat deze organisatie nu doet? Meer informatie vindt u hier.

Meer nieuws over Leiden

  • Laten we kijken! Dit oude huis vlakbij De Haven staat te koop

    Wie wil er nou niet een eigen woning in de binnenstad van Leiden? Deze bijzondere…

    Zijlstraat
  • Eefje (33), uit Leiden, verdient geld als gastronomische influencer: ‘Soms word ik ook moe’

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *