Een duidelijke definitie van duurzaam plastic is hard nodig

ENGINEERINGNET.BE – ‘Dingen duurzaam noemen wekt de indruk dat ze een positiever effect hebben op het milieu. Maar uit ons onderzoek blijkt dat dit alleen waar kan zijn als we ernaar kijken in een zeer beperkte context”, aldus Sara Gonella van de Radboud Universiteit.

“Het eindproduct kan op sommige punten duurzamer zijn, maar tegelijkertijd kunnen er veel negatieve effecten en ongewenste gevolgen zijn, vooral als er ook rekening wordt gehouden met sociale en economische aspecten.”

Een voorbeeld hiervan is de druk om over te stappen van plastic gemaakt uit aardolie naar plastic gemaakt uit biomassa, legt Vincent de Gooyert uit. Het gebruik van biomassa blijft extreem energie-intensief en er worden nog steeds fossiele brandstoffen gebruikt.

Bovendien zou de toegenomen vraag naar biomassa kunnen leiden tot overmatig gebruik van landbouwgrond in lage-inkomenslanden, wat een negatief effect zou kunnen hebben op de voedselproductie en -kwaliteit in die regio’s.

In veel andere gevallen is er eenvoudigweg geen alternatief voor plastic beschikbaar. Van Gooyert: “Voor een breed scala aan essentiële toepassingen, van medische apparatuur tot zonnepanelen, worden nog steeds de meest duurzame opties van kunststof gemaakt.”

De onderzoekers merken ook op dat als je mensen vertelt dat het plastic dat ze nu gebruiken duurzaam is, dit kan leiden tot een grotere onzorgvuldigheid bij het gebruik van plastic. Gonella: “Als mensen de indruk hebben dat bijvoorbeeld biologisch afbreekbaar of biobased plastic ‘voldoende’ milieuvriendelijk is, kan dit een verdere transitie van andere soorten materialen ontmoedigen.”

‘Bovendien zijn niet alle consumenten zich ervan bewust dat biologisch afbreekbaar plastic mogelijk niet van biologische oorsprong is, en omgekeerd. Deze verwarring kan leiden tot fouten bij het scheiden van afval.’

De bevindingen van Gonella en De Gooyert zouden kunnen dienen als een waarschuwing aan de Verenigde Naties, waar momenteel een verdrag over plasticvervuiling wordt opgesteld.

Gonella: “Een verdrag dat een einde maakt aan de plasticvervuiling zal naar verwachting volgend jaar in werking treden, maar er zijn tekenen dat veel VN-leden wat zij ‘alternatieve kunststoffen’ noemen, zien als een haalbare manier om richting meer duurzaamheid te gaan.”

‘Maar zonder een duidelijke en alomvattende definitie van wat duurzaam plastic eigenlijk is, zouden de VN in dezelfde val kunnen trappen als vele anderen, zoals we zien in ons onderzoek. Een duidelijke definitie van wat plastic duurzaam maakt blijft nogal vaag, vooral als je naar alle omringende factoren kijkt, zoals wij deden.’

“Zolang niet alle aspecten van duurzaamheid in ogenschouw worden genomen, kan men niet te veel verwachten van wat gepresenteerd wordt als ‘duurzaam’ plastic.”