Asielbeleid – Flessenpost uit Alkmaar

We hebben (bijna) een nieuwe regering. Een extreemrechtse coalitie met als speerpunt het fors terugdringen van de instroom van asielzoekers. Om dit te bereiken is een van de eerste dingen die zij willen doen het afschaffen van de veelbesproken distributiewet.

Afgelopen januari was het staatssecretaris Van den Burg, lid van de VVD, die na een lang en hartstochtelijk pleidooi de Eerste Kamer wist te overtuigen van zijn spreidingswet, zodat deze op 1 februari in werking trad. Alle gemeenten in Nederland moeten op provinciaal niveau een plan opstellen waarin zij het aantal toegewezen asielzoekers huisvesten. Daar hebben ze (voorlopig) tot november de tijd voor.

Alkmaar mikt op 603 opvangplekken. In het voormalige belastingkantoor aan de Robonsbosweg is al ruimte gevonden voor maximaal 150 van hen. Voor ruim 450 asielzoekers moeten nog plekken worden gevonden. Tenminste, als het distributierecht nog bestaat. De kans is groot dat de Alkmaarse coalitie, ook ter rechterzijde, er weinig belang bij heeft de geplande taak voort te zetten nu de kans bestaat dat de spreidingswet helemaal niet wordt aangenomen.

Maar wat heeft het voor Nederland als die distributiewet wordt afgeschaft? Zal dit de instroom van nieuwe asielzoekers verminderen?

Het antwoord is simpel: nee. Het zijn twee totaal verschillende dingen.

De spreidingswet heeft tot doel asielzoekers die al in Nederland zijn en in afwachting van hun positieve of negatieve beslissing van de IND, beter over het land te verdelen. Er zijn momenteel te weinig AZC’s voor het aantal asielzoekers. Dit komt door het beleid van de afgelopen jaren om asielcentra te sluiten in een poging de instroom van asielzoekers terug te dringen. Het gevolg is dat asielcentra die nog open zijn, overvol zijn en niet aan de vraag kunnen voldoen.

Je kunt de instroom van asielzoekers niet terugdringen door het aantal bedden te halveren. Dat is de afgelopen jaren duidelijk geworden en toch wil de nieuwe regering het opnieuw proberen.

“Dan roepen we gewoon een asielcrisis uit!”

Maar Brussel zal het niet goedkeuren. Er is geen sprake van een acute asielcrisis (een plotselinge en enorme toename van het aantal vluchtelingen, zoals in 2014/2015). Het aantal vluchtelingen dat Europa binnenkomt en het aantal asielaanvragen in Nederland zijn de afgelopen jaren redelijk stabiel gebleven. In ieder geval is de situatie zo stabiel dat er geen sprake kan zijn van een asielcrisis.

De laatste jaren is er in Nederland echter sprake van een pleegcrisis als gevolg van frequente sluitingen en een afname van het aantal pleegplaatsen. Dit is geen crisis waar Brussel iets aan kan doen, maar eerder een mislukt binnenlands beleid.

Het tekort aan opvangplaatsen zal vluchtelingen er niet van weerhouden hier asiel aan te vragen. Uit onderzoek is gebleken dat opvang, of het gebrek daaraan, geen invloed heeft op de keuze waar een vluchteling asiel aanvraagt.

De spreidingswet heeft geen invloed op de toestroom van vluchtelingen, maar wel op de manier waarop asielzoekers in Nederland onderdak krijgen. In Ter Apel is er voortdurend sprake van een opvangcrisis, omdat mensen die zich daar hebben ingeschreven niet kunnen verhuizen naar een asielzoekerscentrum elders in het land. Omdat er maar heel weinig centra voor asielzoekers zijn. Daarom zijn deze mensen gedwongen om op matrassen in de gang of zelfs op het gras buiten te slapen. Deze mensen hebben al asiel aangevraagd en hebben daarom recht op onderdak in Nederland zolang hun procedure loopt. Deze procedure (door de IND) duurt soms kort, enkele maanden, maar duurt vaker dan een jaar; mede door personeelstekorten bij de IND.

Voor deze mensen biedt de spreidingswet, die inhoudt dat er in alle gemeenten in Nederland extra toevluchtsoorden moeten worden gezocht, een oplossing. Het delen van de lasten is een eerlijke manier om deze huizencrisis aan te pakken.

Mogelijk komt er in Brussel meer druk om de asielstroom naar Europa te beperken en de vluchtelingen eerlijker binnen Europa te verdelen. Wij kunnen dit als land niet voor onszelf bepalen en vooral ook niet voor onszelf realiseren. Het zal waarschijnlijk jaren duren voordat er een akkoord wordt bereikt en de maatregelen van kracht worden.

En ondertussen moeten asielzoekers hier in Nederland nog steeds worden opgevangen en verwelkomd. Dit werkt het beste met de verdelingswet, waarin alle gemeenten een bijdrage leveren.

Mieke Biesheuvel

---

E-mail: (e-mail beveiligd)

Facebook: www.facebook.com/MiekeBiesheuvelLA

Instagram: www.instagram.com/leefbaaralkmaarmiekebiesheuvel