‘We moeten investeren in een mentaal gezonde generatie’

Het aantal psychische aandoeningen is de afgelopen jaren flink toegenomen, ook in de provincie Groningen. Hier moet iets aan gedaan worden, dacht Frederike Jörg. Ze startte het programma Mentaal Gezond Groningen. “Het beste voor iedereen is dat we psychische aandoeningen kunnen voorkomen. Daarom richten wij ons vooral op jongeren.”

Gezien het grote aantal psychische aandoeningen is het belangrijk om initiatieven op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg te bundelen. Dit wordt uitgelegd door Frederike Jörg, onderzoeker psychiatrie bij het Universitair Medisch Centrum Groningen. Zij is initiatiefnemer en directeur van het programma Mentaal Gezond Groningen. Frederike: “Voorkomen is beter dan genezen. Dit was het uitgangspunt bij de start van het project. Want: we kunnen niet iedereen behandelen. Dit komt onder meer door het tekort aan gezondheidszorg en de toename van psychische problemen in Nederland. Dit bracht ons tot de conclusie: we moeten veel meer doen op het gebied van preventie.”

STORM

Het doel is om het aantal mensen met psychische problemen in tien jaar tijd met tien procent terug te dringen. De projecten richten zich vooral op jongeren. Omdat de meeste psychische problemen ontstaan ​​vóór de leeftijd van 25 jaar.^ste levensjaar. Daarom is preventie onder jongeren een belangrijke pijler van het programma. Een voorbeeld hiervan is het project STORM, dat plaatsvindt in de scholengemeenschap Ubbo Emmius, havo/vwo, in Stadskanaal. Docent Engels Martine Ronde is daar projectbegeleider.

Wat is STORM precies? Martine: “Het is een programma dat de ontwikkeling van een positief zelfbeeld, veerkracht en weerbaarheid bij jongeren stimuleert. Het idee is om vroegtijdig te signaleren wanneer jongeren zich verdrietig of depressief voelen.” Hoe werkt dat in de praktijk? “Eén keer per jaar geven we lessen geestelijke gezondheid, gegeven door Dorine van den Tweel van Accare. Hier worden leerlingen zich bewust van wat duistere gevoelens zijn. Wat is normaal, hoe herken je het, bij jezelf en bij je vrienden? Wij willen ook duidelijk maken dat het normaal is om hierover te praten. Daarna volgt selectie in de vorm van een online vragenlijst. Deze wordt verzorgd door de GGD; de school kent ook de individuele resultaten niet. “Studenten kunnen zelf hun resultaten zien.”

Als uit de evaluatie blijkt dat er iets aan de hand is, worden deze studenten eerst geïnterviewd door de GGD. Zij kunnen dan – vrijwillig – deelnemen aan de Full Power-training op school. Martine: “Ernstige gevallen worden doorverwezen naar de GGZ, daar zijn wij niet voor opgeleid.” De training, met tussen de drie en acht leerlingen per groep, vindt plaats op school.

We willen vooral kwetsbare jongeren zoveel mogelijk leren wat ze zelf kunnen doen. School is hiervoor een zeer goede plek. Alle jongeren zijn hier samen.

FREDERIK JÖRG

Meer projecten

STORM is een goed voorbeeld, maar er zijn meer projecten. Frederike: “Ook wij zijn gestart met het KOPPeling-project. Wij richten ons op kinderen van ouders met psychische problemen en/of verslavingen. Deze kinderen nemen doorgaans de rol van ouders in het gezin op zich. Als gevolg hiervan kunnen ze niet kinderachtig genoeg zijn. “Deze kinderen lopen een groot risico om later psychische problemen te ontwikkelen.” Door samenwerking tussen de GGZ en het buurtteam worden deze kinderen geïdentificeerd en indien mogelijk geholpen. Frederike: “We zijn ook het project Move aHead gestart, gericht op studenten met psychische problemen. “We willen dit in de toekomst uitbreiden naar jonge werknemers.”

Slechte cijfers

Een extra reden om al deze projecten te starten is dat de provincie Groningen het landelijk gezien niet goed doet. Frederike: “Het zelfmoordcijfer is het hoogste van het hele land. Ook hiervoor bestaan ​​verklaringen. Inclusief de ellende van aardgas, wat voor stress in huis zorgt. Ook kinderen kunnen hier veel last van hebben. Bovendien wonen er veel mensen in de provincie die geen goede economische situatie hebben. “Er zijn veel sociale problemen.” Gelukkig verloopt de samenwerking tussen de verschillende organisaties goed, vertelt Frederike. “We willen vooral kwetsbare jongeren zoveel mogelijk leren wat ze zelf kunnen doen. School is hiervoor een zeer goede plek. “Alle jongeren zijn hier samen.”

Vrijheid om te spreken

Wat vinden jongeren hier eigenlijk van? Hoe reageer jij op initiatieven als STORM? Martine: “Er zijn verschillen tussen klassen. In havo/vwo 4 is het makkelijker. In de tweede klassen zijn deze zaken bijvoorbeeld ingewikkelder. Maar kinderen reageren niet vreemd. Psychische problemen zijn minder taboe dan vijftien jaar geleden. Ook de sociaal wenselijke reacties lijken lager dan verwacht. Al weet je dat natuurlijk nooit helemaal zeker.”

Studenten die Total Strength trainen zijn in het begin vaak wat verlegen. Martine: “Maar ze zijn blij met de herkenbaarheid. Het gevoel van: ik ben niet de enige. En dat ze de vrijheid hebben om te spreken. We zitten in een kring, bespreken samen taken en alles wordt steeds vertrouwder.” Als je dat niet wilt, is dat uiteraard niet nodig. “Soms is dat onbeleefd, soms willen ouders dat niet. Want er is al steun en het kan natuurlijk ook zijn dat er iets is wat ze ons niet laten weten.”

Studenten zijn blij met de herkenbaarheid. Het gevoel van: ik ben niet de enige. En dat ze de vrijheid hebben om te spreken.

RONDE MARTINA

Mijlpalen

Frederike is blij met de tot nu toe behaalde resultaten. “We zijn anderhalf jaar bezig geweest. In die tijd hebben we een succesvolle eerste bijeenkomst georganiseerd en eind mei zal de tweede plaatsvinden. We merken dat het idee van samenwerking tussen professionals erg populair is. Dat blijkt ook uit de vele aanmeldingen voor de trainingen die wij aanbieden aan zorgprofessionals die te maken hebben met Kopp-gezinnen. Gelukkig hebben we ook voldoende scholen gevonden: na de zomer breiden we STORM uit naar andere scholen. Kortom: de samenwerking verloopt goed. Maar bovenal moeten we nog veel investeren in preventie. In een gezondere generatie.”

Ook Martine is tevreden: “Het belangrijkste resultaat is de openheid. Neem de schaamte weg dat je niet alleen bent. Het zelfmoordcijfer onder jongeren is schokkend. Het is belangrijk dat we op school het verschil kennen tussen milde problemen en depressie. Over dat laatste maken wij ons geen zorgen, die studenten worden doorverwezen. In die zin hebben we een ‘poortwachtersfunctie’. Het idee is ook dat iedereen op school, van de leraar tot de conciërge, aangeeft of er iets met bepaalde leerlingen aan de hand is.” Sommige klasgenoten van Martine vrezen dat de aandacht voor mentale problemen de school onnodig onder druk zal zetten. “Zo ervaar ik het niet. Het is belangrijk om de leerlingen echt te zien. En het is voor mij ook leuk en interessant om het te doen. Ook het contact met sommige studenten is nu anders. Bijvoorbeeld in de gang, zoals: ‘Wij kennen elkaar.’ Dat is heel goed.”

Lees verder? Kijk op www.mentaalgezondgroningen.nl