Het ELSA Lab gebruikt kunstmatige intelligentie om armoede en schulden te bestrijden

Bij ELSA Lab Poverty and Debt, onderdeel van het Brightlands Institute for Smart Society (BISS) van de Universiteit Maastricht, werken we hier elke dag met hart en ziel aan. Onderzoekers Cassy Juhasz, Johan van Soest en Lisa Brüggen nemen een kijkje achter de schermen.

“Het ELSA Lab wil technologie en kunstmatige intelligentie (AI) op een verantwoorde manier inzetten om armoede en schulden te bestrijden”, zegt Brüggen. “Hiervoor kregen we subsidie ​​van het Ministerie van Binnenlandse Zaken. In ons laboratorium werken wij samen met een groot aantal partners, omdat dit doel nooit alleen bereikt kan worden. De gemeente Heerlen, een van de armste van Nederland, fungeert als proeftuin voor ons onderzoek.”

Juhasz komt zelf uit Heerlen en weet hoe het is om arm en met schulden op te groeien. “Dankzij een programma van de gemeente Heerlen kon ik aan de UM studeren. Toen ik mijn studie succesvol had afgerond, werd mijn schuld kwijtgescholden. Mijn persoonlijke ervaringen hebben mij een goed inzicht gegeven in de kwestie van de bestrijding van armoede en schulden. “Ik zie mijn werk voor ELSA Lab als een geweldige kans om iets terug te geven aan mijn geboortestad.”

Het ELSA Lab gebruikt kunstmatige intelligentie om armoede en schulden te bestrijden

Steeds meer Nederlanders worden geconfronteerd met schulden en armoede. Dat probleem kun je niet oplossen door simpelweg mensen op individueel niveau te helpen. Een pleister op een gebroken been is ook niet voldoende. Echte verandering vereist een systematische aanpak. Bij ELSA Lab Poverty and Debt, onderdeel van het Brightlands Institute for Smart Society (BISS) van de Universiteit Maastricht, werken we hier elke dag met hart en ziel aan. Onderzoekers Cassy Juhasz, Johan van Soest en Lisa Brüggen nemen een kijkje achter de schermen.

“Het ELSA Lab wil technologie en kunstmatige intelligentie (AI) op een verantwoorde manier inzetten om armoede en schulden te bestrijden”, zegt Brüggen. “Hiervoor kregen we subsidie ​​van het Ministerie van Binnenlandse Zaken. In ons laboratorium werken wij samen met een groot aantal partners, omdat dit doel nooit alleen bereikt kan worden. De gemeente Heerlen, een van de armste van Nederland, fungeert als proeftuin voor ons onderzoek.”

Juhasz komt zelf uit Heerlen en weet hoe het is om arm en met schulden op te groeien. “Dankzij een programma van de gemeente Heerlen kon ik aan de UM studeren. Toen ik mijn studie met succes had afgerond, werd mijn schuld kwijtgescholden. Mijn persoonlijke ervaringen hebben mij een goed inzicht gegeven in de kwestie van de bestrijding van armoede en schulden. “Ik zie mijn werk voor ELSA Lab als een geweldige kans om iets terug te geven aan mijn geboortestad.”

Lisa Brüggen is senior onderzoeker bij het Brightlands Institute for Smart Society (BISS). Daarnaast is zij hoogleraar financiële dienstverlening aan de School of Economics and Business van de Universiteit Maastricht. Ze wordt internationaal erkend vanwege haar expertise op het gebied van financiële dienstverlening, behavioural finance, keuzebegeleiding en pensioencommunicatie. Brüggen is tevens directeur van Netspar, het Pensions, Ageing and Retirement Studies Network. Daarnaast is zij bijzonder hoogleraar pensioencommunicatie en keuzebegeleiding aan Tilburg University (gefinancierd door het Gak Instituut) en onder meer lid van de Raad van Toezicht van het NIBUD.

Datawetenschap en AI

Het ELSA Lab werkt volgens de ELSA-aanpak. “ELSA staat voor Ethische, Juridische en Sociale Aspecten”, zegt Juhasz. “Wij onderzoeken de ethische, juridische en sociale aspecten van data-analyse en AI-toepassingen, zoals het gebruik van datasets en algoritmen. Data science en kunstmatige intelligentie bieden veel kansen, zolang ze maar verantwoord worden gebruikt. Anders kunnen er grote problemen ontstaan.” “Denk maar eens aan de voordelen”, voegt Brüggen toe.

Het ELSA Lab onderzoekt onder meer hoe vroege detectie kan bijdragen aan het terugdringen van armoede en schulden. Van Soest: “Gemeenten zijn bij wet verplicht om inwoners te helpen met hun schulden. Om dit correct te doen, ontvangen zij automatisch informatie van de overheid als bewoners een huurachterstand of een gas-, water- en elektriciteitsrekening hebben. Wij willen graag weten wanneer en hoe gemeenten ingrijpen. Is dat na 1 maand of na 3 maanden? En krijgen bewoners dan een sms, telefoontje of huisbezoek? “We willen onderzoeken welke aanpak het beste werkt.”

”Om daar achter te komen, werken we nu aan een onderzoeksontwerp. De bedoeling is dat de AI alle beschikbare data analyseert en vervolgens advies geeft: wat is het juiste moment en wat is de beste manier om het probleem van armoede en schulden aan te pakken? Op basis van deze data-analyse biedt AI advies aan beleidsmakers. Het is dan aan hen om te bepalen of ze het advies opvolgen. Omdat het nemen van dit soort beslissingen nog steeds mensenwerk is.”

Betere politiek door virtual reality

Ook onderzoekt het ELSA Lab hoe virtual reality (VR) kan bijdragen aan beter beleid voor armoede- en schuldenproblematiek. Brüggen: “Armoede- en schuldenbeleid wordt gemaakt door beleidsmakers die er doorgaans geen ervaring mee hebben. Ze zijn dan gebaseerd op statistieken. Maar ze weten vaak niet hoe het is om in armoede te leven of schulden te hebben.”

Momenteel wordt er in het ELSA Laboratorium een ​​virtual reality-ervaring gebouwd, speciaal voor beleidsmakers. Als het klaar is, kunnen ze met een virtual reality-bril zelf ervaren waar iemand met financiële problemen mee te maken krijgt. “Hierdoor wordt duidelijk hoeveel stress het je oplevert. Niet alleen mentaal, maar ook fysiek”, vervolgt Brüggen. “Wat doe je bijvoorbeeld als je dochter op schoolreisje wil, maar je hebt geen geld? Laat u haar komen en kunt u uw rekeningen niet meer betalen? Of maak je een andere keuze? Als gevolg hiervan voelen beleidsmakers zelf wat dat dilemma met iemand doet, zelfs tot hartkloppingen toe. Wij hopen dat virtual reality meer begrip en empathie zal genereren bij beleidsmakers en dat dit terug te zien zal zijn in het uiteindelijke beleid.”

In ELSA Lab werken verschillende disciplines samen. Van Soest en zijn collega’s vinden dit zeer waardevol. “Wij bekijken een probleem vanuit meerdere invalshoeken. Welke consequenties hebben bepaalde keuzes op ethisch, financieel of technologisch vlak? Ik vind het erg interessant. Ze leren van elkaar en verbreden hun horizon. Bovendien wordt zo tunnelvisie voorkomen.”