Vincent Icke: “Licht als natuurkundig fenomeen is werkelijk verrassend”

“Ik was ongeveer vijf jaar oud toen ik ontdekte dat de maan een bol is waarin zonlicht altijd anders schijnt – soms van links, soms vanuit het midden, soms van rechts – en daarom ziet de maan er altijd anders uit. Uiterlijk, prachtig! Zelfs toen wilde hij weten wat er achter de dingen zat die hij zag. Na de middelbare school ben ik natuurkunde gaan studeren. Ik dacht: nu ga ik de natuurwetten mixen en vervolgens toepassen. Pas heel laat, onlangs, besefte ik: De natuurwetten zijn tijdelijk.. Het is iets dat we hebben uitgevonden en het zal blijven bestaan ​​totdat we met iets beters komen.

Samen met mijn vrouw Charlotte bouw ik de Einsteinfontein: een kunstwerk op water dat binnenkort aan de Einsteinweg in Leiden staat en waarin water als licht rond een roterend zwart gat beweegt. Het was mij duidelijk wat die bron zou moeten zijn, omdat deze is afgeleid van de algemene relativiteitstheorie. Het idee kwam net bij me op dat je de beweging van licht met water kunt nabootsen. Licht beweegt in een rechte lijn, maar vallend water niet. Daarom heb ik een sproeier ontworpen waarin de zwaartekracht wordt gecompenseerd door de oppervlaktespanning van het water. We zijn al vier jaar bezig met de implementatie van de componenten, wat mij soms ongerust maakte. maar problemen hebben oplossingen. Ik hoor het klotsen van het water al: het maakt een prachtig geluid. Het water glinstert in de zon en de stralen bewegen met de wind mee. Het is prachtig!

Door respect voor elkaars ervaring ontstaat een goede samenwerking. Met de bouw van de Einsteinfontein geeft Charlotte (directeur, conceptontwikkelaar en innovator) mij de ruimte van natuurkunde en ontwerp. Ik vertrouw haar ook in de omgang met mensen. Charlotte is verantwoordelijk voor de financiën, planning, vergunningen en contacten. Ik zou er een puinhoop van hebben gemaakt. Samen hebben we veel gepraat en nagedacht over kunst, waaronder mijn work in progress. Zelfs aan het schaven, schuren en lijmen hebben we samen gewerkt.

Ongeveer dertig jaar geleden zag ik, net als in een film, twee zwarte gaten die om elkaar heen cirkelden, waarvan er één materie opslokte. Een scherpe straal hete deeltjes schiet in tegengestelde richtingen. Deze “jets” waren al bekend. Maar als je twee zwarte gaten hebt, zal de straalstroom rondzweven, dus hij moet een soort gekrulde vorm hebben. Dat idee heb ik ontwikkeld. De telescopen van die tijd waren nog niet goed genoeg om dit precies waar te nemen. Dat gebeurde pas dertig jaar na mijn berekeningen. Als natuurkundige moet je niet alleen nieuwsgierig zijn naar hoe dingen werken, maar ook opmerkzaam zijn. Dat je beseft: hé, er gebeurt iets bijzonders met deze waarneming of met dit idee.

De volgende Einstein is
een elfjarig meisje in Darfur

Je moet je succes niet aan jezelf toeschrijven, dat is volkomen verwerpelijk. Als je dat doet, ontken je de bijdragen die anderen hebben geleverd, de plaats waar je bent geboren, je opleiding, je relaties. En misschien nog wel erger: u ontkent de rol van het toeval. Soms vragen mensen mij: wanneer komt de volgende Einstein? Dus ik zeg: hij is al ergens. Dit is een elfjarig meisje uit Darfur. Hij gaat niet naar school: hij draagt ​​de hele dag water. En raad eens wat zijn lot zal zijn. Ze is getrouwd met een vieze man en krijgt dan malaria. Toen Einstein werd geboren, waren er twee miljard mensen op aarde. Nu zijn het er acht. Wiskundig gezien weet je dat er ergens op aarde vier Einsteins rondlopen. Goed of slecht geluk speelt zeker een beslissende rol in uw succes.

Mijn vader was schilder. Van hem heb ik de techniek van het schilderen geleerd. Hij had een kort lontje, maar hij had geduld met de verf. We hadden niet veel geld, dus het gebruik van zijn potlood en papier betekende iets, maar hij moedigde me aan om te schetsen. Mijn moeder leerde mij origami en hoe ik een naaimachine moest gebruiken. Naast mijn werk als natuurkundige ben ik altijd blijven schilderen. Begin jaren negentig zei mijn toenmalige vriendin: óf je moet stoppen met het maken van kunst, óf je moet het serieus nemen. In 1994 werd ik toegelaten tot de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam. Parttime, plus astrofysica. Dat veranderde mijn leven. Daar bespreken ze hun ideeën en gaan ze met elkaar aan de slag. Je moet je kunst met anderen bespreken om inzicht te krijgen.

Een medestudent uit die tijd vertelde mij dat ik niet zo kieskeurig moest zijn over het verschil tussen natuurkunde en kunst. Natuurkunde is een prachtige bron van kunst. Er zijn mensen die intuïtief zeer oplettend zijn in de kunst. Is het je ooit opgevallen dat je midden tussen de sterren op het schilderij staat? De sterrennacht Heeft Van Gogh een gele stip? Onze ogen zijn het meest gevoelig voor geel, waardoor sterren lijken te schijnen. Van Gogh wist hoe kleuren werkten zonder de fysica of fysiologie achter het oog te begrijpen.

Ik kan heel boos worden op het Nederlandse onderwijssysteem. Dat er een waardeoordeel hangt aan verschillende soorten onderwijs (MBO, HBO, WO) is echt verschrikkelijk. Ons systeem gaat niet alleen over waar jij het beste past, nee, het vertelt ook of je opleiding laag of hoog is. Ik heb bij mijn eigen dochter gezien hoe rampzalig het is als je te hard je best doet om van een bepaald stigma af te komen. We stoppen mensen in een sorteerbak als een soort sorteermeester, zoals in Harry Potter gebeurt met de sorteerhoed. Je zet die hoed op je hoofd en je stapt in die doos. Maar: een mens is een continuüm. Het is ook niet zo dat sommigen beter met hun hoofd werken en anderen met hun handen. Kijk maar naar een straatkei, alleen het patroon van die stenen is wiskundig.

Het overgrote deel van wat ik kan bedenken, op het gebied van natuurkunde en kunst, belandt in de prullenbak. Zo is het. Bijna alles wat kunstenaars produceren wordt weggevaagd door de grote stroom van de geschiedenis. Maar als het gebeurt dat van de duizend dingen die je denkt of gelooft er één juist is, of in het geval van de natuurkunde, één theorie juist blijkt te zijn, dan is dat prachtig! Kijk naar mijn lichaam, het weegt 71 kilo, maar een minimale hoeveelheid DNA is genoeg om een ​​Vincent te vormen. De rest doet er niet toe. Ik bedoel, als ik onder de douche sta en er verdwijnen een paar haartjes in de afvoer, dan is dat meer materie dan het DNA dat nodig was om mijn hele lichaam te maken. Er is dus nog steeds een Vincent. Het is oké als veel van je werk verdwijnt.

Als fysiek fenomeen is licht werkelijk verbazingwekkend. Je kunt door een raam kijken, maar je ziet ook je spiegelbeeld. Het feit dat deze twee dingen tegelijkertijd gebeuren, vormt de basis van de kwantummechanica. Dit dateert uit de 17e eeuw, toen natuurkundige Christiaan Huygens de voortplanting van licht beschreef als een soort schokgolf in de materie. Jouw boek Verdrag van Lumière Ik vind het ontroerend en ontroerend. Het komt niet vaak voor dat je een natuurkundeboek op het puntje van je stoel leest.

Je moet niet proberen je tekortkomingen te verbergen. Huygens eindigt zijn boek met een experiment waarbij licht zich niet gedraagt ​​zoals hij had verwacht. Ik kon het niet uitleggen. Toch schreef hij het op, zodat mensen het na hem beter konden doen, en dat is wat er gebeurde. Natuurlijk is dat in sommige gevallen zeer tegenstrijdig. Ik merk ook in mijn werk dat ik sommige dingen niet kan. De massa van de zon kromt de ruimte en daarom zijn de planetaire banen eromheen gekromd. De formules van Einsteins algemene relativiteitstheorie beschrijven dit. Maar niet hoe de materie van de zon de ruimte kromt. Ik heb tevergeefs geprobeerd de interactie tussen massa en ruimte te begrijpen. Blijkbaar ben ik niet oplettend of begaafd genoeg. Hoogstwaarschijnlijk zal ik naar mijn graf gaan zonder te begrijpen wat daarachter zit.”

Delen





E-mail de redacteur