‘Afscheidscadeau’ van minister Dijkgraaf: 174 miljoen voor vijf onderzoeksgroepen

Vijf onderzoeksgroepen krijgen vandaag in totaal 174 euro van de NOM om belangrijke wetenschappelijke vooruitgang te boeken. Het is een investering die wetenschappers gemoedsrust moet geven, vindt demissionair minister van Onderwijs Robbert Dijkgraaf.

Nu er een nieuwe kast op komst is, voelt het een beetje als een afscheidscadeau. Demissionair minister van Onderwijs, Robbert Dijkgraaf, ontmoet vandaag de vijf groepen onderzoekers die de komende tien jaar ieder tussen de 30 en 40 miljoen euro ontvangen.

De vijf consortia hebben in het verleden vruchtbaar samengewerkt en bewezen tot de beste ter wereld te behoren, aldus onderzoeksfinancier NWO. Of ze kunnen deze ‘Summit Grant’ gebruiken om wetenschappelijke doorbraken te forceren waarmee ze het wereldtoneel kunnen bereiken. Ze moeten het geld ook gebruiken om hun eigen opvolgers op te leiden.

Realistische implantaten

De eerste Summit Grants gaan naar onderzoek naar de oorsprong van het leven (40 miljoen), naar de impact van klimaatverandering (30,6 miljoen) en naar de fundamentele grenzen van de natuurkunde en de kwantummechanica (35,4 miljoen).

Ook gaat 37,5 miljoen naar een consortium van medisch-technische onderzoekers die beter willen begrijpen hoe het lichaam zichzelf herstelt. Onderzoekers hopen deze ‘regeneratieve’ processen te helpen met ‘slimme’ implantaten die op echte implantaten lijken.

Sociale cohesie

Een andere Summit-subsidie ​​van 30,6 miljoen dollar gaat naar onderzoek ‘waarin psychologen, historici, demografen, filosofen en sociologen hun krachten bundelen met maatschappelijke organisaties om te begrijpen hoe verbindingen tussen individuen, groepen en instellingen bijdragen aan nieuwe vormen van sociale cohesie’, schrijft onderzoeksfinancier NWO in een persbericht. Dit is een samenwerking tussen de Rijksuniversiteit Groningen, Universiteit Utrecht, Vrije Universiteit, Radboud Universiteit en het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (Nidi).

Tot de onderzoeksconsortia die financiering ontvangen behoren verrassend veel wetenschappers uit Delft (tien) en Utrecht (twaalf); Ook Groningen draagt ​​vijf onderzoekers bij. Afwezig zijn de universiteiten van Wageningen, Twente, Rotterdam en de Universiteit van Amsterdam.

Spanning

Dijkgraaf is blij met de onderscheiding. Nederlandse wetenschappers doen het internationaal goed omdat ze veel samenwerken, zegt hij, maar ook ‘omdat er financiering is die, net als de wetenschap, op de lange termijn is gericht.’

Eén van de doelen van Dijkgraaf was het brengen van vrede in de wereld van onderzoek en onderwijs. Daar hoort ook financiële rust bij. Het geld dat nu voor het eerst naar de vijf onderzoeksgroepen gaat in de vorm van een Summit Grant is mede bedoeld om de stress bij het aanvragen van onderzoeksfinanciering te verminderen.

Daartoe heeft het kabinet in 2022 het Onderzoeks- en Wetenschapsfonds in het leven geroepen, dat tien jaar lang vijf miljard euro krijgt. De nieuwe coalitie wil hierop 1,1 miljard bezuinigen, maakte ze vorige week bekend, naast andere bezuinigingen op het hoger onderwijs en onderzoek. Die plannen hebben hem schade berokkend, zei hij in de Tweede Kamer.

Zwaartekracht

Tijdens de beursuitreiking van vandaag zal Dijkgraaf ook de begunstigden van het Zwaartekrachtprogramma onder de aandacht brengen. In maart ontvingen zeven onderzoeksgroepen samen 160 miljoen euro voor vijf tot tien jaar onderzoek naar diverse ziekten, cybersecurity en plantverdedigingssystemen.