‘Kortste tentoonstelling ooit’: museum haalt Romeinse schat in vier uur weg

Een kaal herenhuis met lege vitrines is wat overblijft van de tentoonstelling. Van de Bronze Treasure, een 30-delig servies uit de Romeinse tijd, zijn nog slechts enkele boekjes en drie replica’s overgebleven. “Het servies stond hier prachtig tentoongesteld in deze vitrine”, vertelt Henk Geurts van de Vereniging voor Plaatselijke Geschiedenis Nistelvorst. “Als je hier binnenliep dacht je: wauw, wat mooi! Alles was prachtig verlicht en je kon er prachtig omheen lopen. Zonde dat het weg is.”

Deze bijna tweeduizend jaar oude schat werd in 2004 bij toeval ontdekt tijdens graafwerkzaamheden voor de aanleg van de A50. Het servies is al vele jaren te bezichtigen in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden.

De lokale geschiedeniskring werkte jarenlang aan een plan om de archeologische vondsten tijdelijk naar Nistelrode te brengen. En blijkbaar met succes. Want deze week zou de Bronzen Schat voor de hele stad te zien zijn tijdens een speciale tentoonstelling in het gemeentehuis.

Afgelopen zaterdag was de officiële opening met genodigden en pers. “We hadden vooraf op allerlei plekken gekeken, maar dit was toch wel de leukste en het lag ook nog eens een paar honderd meter van het terrein af. Een eerste security scan was ook prima.”

Het bestuurslid is zaterdagavond op een feestje en krijgt een telefoontje van de wethouder: de kunstschat kan uit veiligheidsoverwegingen niet in het stadhuis blijven staan. Sterker nog, de Bronzen Schat is al terug. “Eerst dacht ik dat het een grap was. versteld staan. Toen vielen er harde woorden”, blikt Geurts terug.

De plaats slaagde donderdag niet voor de tweede veiligheidscontrole. Dat wist verantwoordelijk raadslid Marius Tielemans. Het liet de opening echter doorgaan zonder de lokale autoriteiten hiervan op de hoogte te stellen. Tielemans wil geen antwoord geven op vragen over waarom hij zo handelde.

“Hoe kan dit?” Geurts kijkt boos en teleurgesteld terug. “We hebben hard gewerkt om dit mogelijk te maken. Toen ik zaterdagmiddag sloot, stonden hier twee beveiligers op het stadhuis. Ze zouden hier 24/7 aanwezig zijn, dus ik dacht: hier is het veilig.”

Volgens de directeur plaatselijke geschiedenis zijn de inwoners van Nistelrode boos en teleurgesteld. “Ik kreeg tijdens de Pinkstervakantie zoveel negativiteit uit de stad dat ik besloot terug te keren naar huis.”

Geurts blijft achter met lege vitrines, een afgelaste tentoonstelling en veel vragen. “Donderdag is er voor de tweede keer een veiligheidsscan geweest. Wat is daar aan het licht gekomen? Ik kan het niet identificeren, maar ik vermoed dat het iets met Pinksteren te maken heeft.”

Marius Tielemans, wethouder van de gemeente Bernheze, vindt het jammer dat de schat er maar één dag heeft gelegen. “Er was geen andere manier”, zegt hij. De wethouder zegt dat hij niet precies kan antwoorden waarom en waarom dit pas na de opening van de tentoonstelling bekend werd.

In Nistelrode blijft een tentoonstelling over de schat plaatsvinden. Nu zijn er replica’s te bewonderen. “Maar dat is natuurlijk niet de echte”, zegt Tielemans.

Wat er met de veiligheid is gebeurd, wil het Rijksmuseum van Oudheden niet zeggen. “We doen geen uitspraken over veiligheidskwesties. Ook vinden we het jammer dat hij maar één dag is blootgesteld. Er zijn hier alleen maar verliezers.”