Buien zoals in Buitenpost zijn te wijten aan warm weer en weinig wind

De regenbui die gisteren in het Friese dorp Buitenpost viel, kan te wijten zijn aan een combinatie van warm weer en weinig wind. Hierdoor kon er op een klein gebied veel regen vallen. Het noorden van het land is vandaag vrij van dit weer, maar het KNMI waarschuwt voor overlast door onweer en hagel in het zuiden, midden en westen van het land.

Gisteren heeft het in Buitenpost in korte tijd flink geregend. Straten en huizen stonden onder water. Op sommige plekken stond 30 centimeter water. De regenbui zou volgens Weerplaza-meteoroloog Rico Schröder te wijten zijn aan het temperatuurverschil tussen de grond en de koude lucht aan de oppervlakte. “Hoe groter het verschil tussen de twee, hoe zwaarder de regenval. Deze regenbuien gaan steevast gepaard met hagel en onweer.”

Er was weinig wind, vertelt Schröder. “Er is een harde wind nodig om de buien het land te laten verlaten. Dat is nu niet het geval waardoor de indruk ontstaat dat de buien helemaal leeg zijn. In Buitenpost was er ook een hele reeks buien. Als er één verdwenen was, dan kwam een andere keer, maar dat gebeurde niet alleen in Buitenpost, ook in plaatsen als Woerden en Sassenheim viel zo’n 70 millimeter regen.

Dit soort regenbuien kunnen spontaan ontstaan, dus wachten op een weerapp als Buienradar heeft geen zin, zegt Schröder. “De atmosfeer lijkt te exploderen. Als je twee uur van tevoren kijkt, lijkt het nog steeds droog. Kijk in dat geval maar naar het huidige radarbeeld.”

Voor vandaag heeft het KNMI vanaf 15.00 uur code geel afgekondigd vanwege onweersbuien. In het zuiden beginnen de stormen.

Bij stormen kan er plaatselijk in een uur ruim 30 millimeter regen vallen en is hagel met een diameter van 1 tot 2 centimeter mogelijk. Daarnaast worden er lokaal windstoten tot zo’n 70 kilometer per uur verwacht, aldus het meteorologisch instituut. “Windstoten en hagel kunnen het verkeer en de buitenactiviteiten verstoren”, zegt het KNMI. Het meteorologisch instituut meldt dat in de middag de regen zal afnemen.

Journalist Vincent van Rijn zag vanochtend in Buitenpost wat stormen kunnen doen. De bermen liggen nog steeds vol met hagel. “Een beetje vreemd beeld, alsof het gesneeuwd heeft”, zei hij. NOS Radio 1 Nieuws. “Je kunt je voorstellen hoeveel hagel en water er in korte tijd is gevallen. De stad wordt nog steeds schoongemaakt.”

De burgemeester van de gemeente Achtkarspelen, Oebele Brouwer, heeft het allemaal van dichtbij gezien. “Ik werd om 16.40 uur gebeld en stapte in de auto. Ik kwam niet verder dan de rand van Buitenpost omdat de wegen vol water stonden. Vervolgens was het een kwestie van mijn broeksmouwen opstropen en er heen gaan. Binnen 5 minuten Een paar minuten had ik een dweil in mijn hand en hebben we met een groepje van vijftig tot zestig mensen gedweild.”

Brouwer bevond zich ook in een woonzorgcentrum in de stad, dat gedeeltelijk werd geëvacueerd nadat de hagel door de riolen en badkamers kwam. Schoonmaken is niet eenvoudig, zegt de burgemeester. “In zo’n badkamer valt een halve meter hagel. Haal dat maar weg. We hebben gisteravond lang gepraat.” Hierdoor konden de meeste bewoners uiteindelijk weer in hun eigen bed slapen.

Ook andere plaatsen in de stad werden getroffen door de storm. “Een grote meubelwinkel en een supermarkt. De schade zal vandaag duidelijk worden”, zegt Brouwer. Ook de Fonteinkerk in de stad, waar zestig Oekraïense vluchtelingen verblijven, werd geëvacueerd. Ze werden per bus naar een opvangcentrum in Burgum gebracht. ‘De gemeenschappelijke ruimte van de kerk was een puinhoop. Ik hoop dat de groep volgende week terug kan komen.’

Volgens Brouwer is er niets tegen deze natuurrampen te doen. “Dit is niet onder controle te houden. De regen duurt uren en er valt slechts 30 tot 40 millimeter neerslag, niets kan daar tegenop.”