De groeiende droogte stelt de veerkracht van het Amazoneregenwoud op de proef

Het Amazone-regenwoud heeft het moeilijker gehad om te herstellen van de toenemende droogte sinds 2015, maar vertoont over het algemeen nog steeds een opmerkelijke veerkracht. De aantasting van bossen als gevolg van droogte is het meest uitgesproken in het zuiden, waar de menselijke impact het grootst is. Dit volgt op nieuw internationaal onderzoek onder leiding van milieu- en aardwetenschappers aan de KU Leuven.

Sinds het begin van de eeuw hebben zich vier extreme droogtes voorgedaan in het Amazoneregenwoud. Normaal gesproken zouden droogtes van deze aard slechts één keer per eeuw voorkomen. Dit duidt op een duidelijke toename van de droogtes in het grootste regenwoud op onze planeet.

In een nieuwe studie, gepubliceerd in PNAS, analyseren onderzoekers van het Departement Aard- en Omgevingswetenschappen en het KU Leuven Plant Instituut of en in welke mate het Amazone-regenwoud deze veranderende omstandigheden kan weerstaan. “Het Amazone-regenwoud is sterk afhankelijk van de interne regencyclus, en het bos zelf produceert een deel van zijn eigen regen door bladtranspiratie”, zegt doctoraal onderzoeker Johanna Van Passel, eerste auteur van het onderzoek. “Droogte in één gebied kan leiden tot bosdegradatie en boomsterfte en daardoor negatieve gevolgen hebben voor de rest van het regenwoud.”

Het keerpunt is (nog) niet nabij

De onderzoekers gebruikten maandelijkse satellietbeelden van 2001 tot 2019 om te bepalen hoe de vegetatie reageert op herhaalde droogtes. “De kleur van het bladerdak vertelt ons meer over de gezondheid en veerkracht van het bos”, zegt professor Ben Somers. “Het is normaal dat de kleur verandert met de seizoenen, maar als de bomen steeds langer nodig hebben om te herstellen naarmate de jaren verstrijken, gebeurt er meer. “We hebben het dan over ‘kritieke vertraging’, wat erop kan wijzen dat het ecosysteem een ​​omslagpunt nadert in de richting van grootschalige boomsterfte en uiteindelijk een gedegradeerd systeem wordt met minder diversiteit en complexiteit.”

Over het geheel genomen vertoont het bos nog steeds een grote veerkracht, wat een positieve en enigszins hoopvolle observatie is.

De resultaten laten zien dat het Amazoneregenwoud voor het grootste deel nog niet aan de vooravond van een dergelijk keerpunt staat. “Over het geheel genomen vertoont het bos nog steeds een grote veerkracht, wat een positieve en enigszins hoopvolle constatering is”, reageert Van Passel. “Het is waar dat we vanaf 2015 een duidelijke vertraging zien in het herstel van het regenwoud. “In het zuiden is dat duidelijker: daar staat de stabiliteit van het bos onder grote druk en is de menselijke invloed ook groter.”

De onderzoekers ontdekten ook dat het vooral de intensiteit en duur van droogteperioden zijn die bosdegradatie bevorderen, en niet zozeer het aantal droogtes. “De intensiteit en frequentie van droogtes zal waarschijnlijk verder toenemen als gevolg van de klimaatverandering. “Het is van cruciaal belang dat we proberen de veerkracht die we nu hebben opgebouwd voor een groot deel van het Amazonewoud beter te beschermen.”