Khamenei benoemt vice-president tot opvolger

Khamenei benoemt vice-president Mohammad Mokhber tot interim-president

In Iran benoemde ayatollah Ali Khamenei, de spirituele leider van het land, de 68-jarige vice-president Mohammad Mokhber tot interim-president na de dood van Ebrahim Raisi. Ook kondigde hij vijf dagen van nationale rouw aan.

Volgens het protocol moet de vice-premier de taken van de premier overnemen. Als waarnemend president zit Mokhber in een driekoppige raad, samen met de voorzitter van het parlement en het hoofd van de rechterlijke macht. Binnen vijftig dagen moeten er nieuwe verkiezingen worden gehouden.

Mokhber ligt, net als Raisi, dicht bij Khamenei. Eerder leidde hij etad, een investeringsfonds dat verbonden was met de opperste leider. In 2021 werd hij vice-president.

In 2010 heeft de Europese Unie Mokhber opgenomen op een lijst van personen en entiteiten die zij sancties oplegt wegens vermeende betrokkenheid bij ‘nucleaire of ballistische raketactiviteiten’. Twee jaar later werd hij van de lijst verwijderd.

Khamenei kondigde ook aan dat er vijf dagen van nationale rouw zullen zijn. “Ik kondig vijf dagen van publieke rouw aan en betuig mijn condoleances aan het geliefde Iraanse volk”, zei de spirituele leider in een verklaring.

Reacties van buitenlandse leiders

De eerste buitenlandse leiders reageerden op de dood van de Iraanse president Ebrahim Raisi. Hij kwam zondag om het leven bij een helikoptercrash in Iran. Minister van Buitenlandse Zaken Hossein Amir-Abdollahian stierf ook.

Pakistan viert een dag van rouw. De vlag hangt halfstok uit respect voor Raisi en de andere slachtoffers van de helikoptercrash, en uit solidariteit met Iran. “Ik hoopte op goed nieuws”, reageerde premier Shehbaz Sharif op X nadat hij had gemeld dat alle passagiers waren omgekomen. Hij betuigt zijn diepste medeleven met het ‘verschrikkelijke verlies’. “De grote Iraanse natie zal deze tragedie met haar gebruikelijke moed overwinnen.”

De president van de Verenigde Arabische Emiraten, Mohamed bin Zayed al Nahyan, verklaarde in X dat zijn land “in deze moeilijke tijd solidair is met Iran”. Hij spreekt van een “tragisch incident”, net als de Iraakse premier Mohammed Shia al Sudani. De Iraakse premier zei dat Irak “tijdens deze pijnlijke tragedie zijn solidariteit betuigt met het broederlijke Iraanse volk en de functionarissen van de Islamitische Republiek.”

De Indiase premier Narendra Modi zegt dat hij “diep bedroefd en geschokt” is door de “tragische dood” van Raisi. “Mijn diepste medeleven aan zijn familie en de bevolking van Iran”, staat in een verklaring in X. “India staat aan de zijde van Iran in deze tijd van verdriet.” Modi zei dat Raisi’s bijdrage aan de relatie tussen hun twee landen ‘altijd herinnerd zal worden’.

Door Iran gesteunde groepen hebben ook gereageerd. Mohammed Ali al Houthi, leider van de Houthi-rebellen in Jemen, heeft zijn steunboodschap overgebracht. Hamas spreekt van “condoleances en solidariteit” voor ayatollah Ali Khamenei, de regering en het volk van Iran na het “enorme verlies”. De Palestijnse groep prijst de overleden leiders voor hun steun aan de Palestijnse zaak en hun verzet tegen Israël.

Voorzitter van de Europese Raad, Charles Michel, zei dat de EU “haar diepste medeleven betuigt” na de dood van de president en minister van Buitenlandse Zaken. “Onze gedachten zijn bij hun families”, schreef hij in X, inclusief die van de andere leden van de delegatie en bemanning die bij het ongeval betrokken waren.

De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov noemt Raisi en Amir-Abdollahian ‘echte en betrouwbare vrienden’. Dat stelde hij in een verklaring waarin hij hen ook prees als ‘echte patriotten die krachtig de belangen van hun land verdedigden’.

De Syrische president Bashar al-Assad zegt solidair te zijn met Teheran, dat hem steunt sinds het begin van de burgeroorlog in zijn land. “We hebben met de overleden president samengewerkt om ervoor te zorgen dat de strategische betrekkingen tussen Syrië en Iran altijd welvarend bleven”, voegde Assad eraan toe.

Türkiye “deelt de pijn van het vriendelijke en broederlijke Iraanse volk.” Zo reageert de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Hakan Fidan. “Helaas waren we diep bedroefd toen we het nieuws uit Iran hoorden”, zei hij op een persconferentie.