Schok in de kranten, opluchting bij de publieke omroepen

Terwijl de publieke omroep opgelucht reageerde op de gevolgen van het Hoofdlijnenakkoord van de coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB, was de journalistieke sector ernstig ontzet.

De door de coalitiepartijen afgesproken BTW-verhoging op kranten en tijdschriften van 9 naar 21 procent “maakt de journalistiek voor burgers veel duurder en daardoor voor veel burgers minder toegankelijk”, zegt Herman Wolswinkel, directeur van branchevereniging NDP Nieuwsmedia.

Hij voorspelt dat het pluralisme van de journalistiek in gevaar is en noemt reorganisaties bij nieuwsbedrijven ‘onvermijdelijk’. Uit onderzoek blijkt dat “zelfs een kleine verhoging van de BTW kleinere uitgeverijen in het rood zou zetten. “Met de zeer aanzienlijke BTW-verhoging die nu wordt voorgesteld, zullen de effecten schadelijk zijn voor het hele journalistieke landschap.” De BTW-verhoging moet de staatskas jaarlijks 300 miljoen euro opleveren.

De journalistenvakbond NVJ omschrijft de maatregel als ‘een klap in het gezicht van de journalistiek’. Secretaris-generaal Thomas Bruning beschouwt de BTW-verhoging als een ‘gifpil’ van de deal, die ‘op de een of andere manier ertoe zal leiden dat het publiek meer moet betalen voor journalistiek van hoge kwaliteit’.

Dat meldt het Vlaamse persbureau DPG, dat onder meer in Nederland actief is door Volkskrant, ADVERTENTIE, Het Gelderse, madeliefje En Libel besteedt, maakt de BTW-verhoging “de journalistiek onbetaalbaar en daarmee ontoegankelijk voor grote groepen in onze samenleving. De informatiekloof tussen rijk en arm wordt dus nog groter.” Hoofdredacteur van NRC Patricia Veldhuis omschrijft de verhoging als ‘zeer zorgelijk’, al is ze ‘enigszins opgelucht dat deze pas in 2026 van kracht wordt’.

Erg belangrijk

De sfeer in Hilversum is heel anders. De NGO hoeft niet zoveel te bezuinigen als de zenders vreesden. De NPO, de omroepen en andere medewerkers van de publieke omroep zijn niet alleen blij dat de bezuinigingen kleiner zijn dan ze vreesden, maar ook dat het belang van een sterke publieke omroep in het akkoord wordt benadrukt. “De nieuwe coalitie stelt duidelijk dat de publieke omroep van groot belang is voor Nederland”, zeggen de NPO en de omroepen in een gezamenlijke reactie. “De NPO wordt gevraagd zich volledig te richten op digitalisering en het bereiken van een jong publiek, wat goed aansluit bij de gezamenlijke strategie van de NPO en de omroepen.”

De beter dan verwachte bezuinigingen lijken vooral te danken te zijn aan NSC. Volgens Kamerlid Nicolien van Vroonhoven, woordvoerder van de partij van Pieter Omtzigt, heeft zijn partij “gevochten voor de nullijn”. Ze zijn 100 miljoen geworden “in een strijd van geven en nemen”, zegt Van Vroonhoven. “Ik ben tevreden met de goedkeuring van het akkoord waarin we ook het pluralisme dat dit garandeert benadrukken. Als we het over democratische instellingen hebben, hebben we het ook over de NPO.”

De PVV wilde van de NPO af en de VVD wilde een korting van 400 miljoen op de overheidssubsidie ​​van 900 miljoen. De BBB stond het toe met “één ounce minder”, zonder zich aan een bedrag te willen binden. Kamerlid Mona Keijzer, woordvoerder van BBB-media, zegt: “Het gesprek met de NPO over waar het heen moet is veel belangrijker. Het voortzetten van de ingeslagen weg van het pijlersstelsel zal uiteindelijk leiden tot een verdere erosie van het belang van de publieke omroep. “Ik denk dat het een interessantere discussie is dan het bedrag dat bezuinigd gaat worden.”

Hoewel er onder de omroepbazen een gevoel van opluchting heerst over de plannen van de regering, geven zij ook toe dat het moeilijk is om 100 miljoen te bezuinigen op een budget van 900 miljoen. “Ik was erg bezorgd over wat de deal zou inhouden, met alle geruchten die eraan voorafgingen”, zegt Arjan Lock, voorzitter van de EO en het College of Broadcasters. “Waar ik vooral blij mee ben, is dat dit kabinet de publieke omroep heeft ondergebracht onder de noemer ‘goed bestuur en sterke rechtsstaat’. Dat geeft ons in ieder geval de moed om aan de modernisering van het systeem te werken.”

Delen





E-mail de redacteur