close
close

Wie is Robert Fico, de Slowaakse premier die vecht voor zijn leven?

Het is nog steeds onduidelijk waarom Robert Fico werd aangevallen. “Dit is een absolute schok voor Slowakije en zelfs voor de hele Europese Unie.”

Robert Fico, de premier van Slowakije, verkeert in levensgevaar nadat vanmiddag een aanslag op zijn leven is gepleegd. Volgens de televisiezender TA3 werd Fico vier keer neergeschoten in Handlova, een stad in centraal Slowakije. De schutter is inmiddels gearresteerd.

Fico is ongetwijfeld de meest invloedrijke Slowaakse politicus van de afgelopen twintig jaar. Op 25 oktober nam hij voor de derde keer de functie van premier van Slowakije op zich, nadat hij eerder de Slowaakse regering had geleid van 2006 tot 2010 en van 2012 tot 2018.

“Dit is een absolute schok voor Slowakije en zelfs voor de Europese Unie”, zegt Jozef Bátora, politicoloog aan de Comenius Universiteit in Bratislava. ‘Slowakije is een veilig land, met lage criminaliteitscijfers. “Een poging tot moord op een zittende minister, laat staan ​​op een premier, is ongekend.”

In 2018 vond de moord op journalist Jan Kuciak en zijn verloofde plaats. In de nasleep van die moord trad de regering van Fico af na wijdverbreide straatprotesten.

Wat de redenen voor de aanval zijn, is op dit moment nog niet bekend. Het valt niet uit te sluiten dat de schutter psychische problemen had.

Aan de andere kant is het duidelijk dat er aanzienlijke spanningen bestonden binnen de Slowaakse samenleving. Nadat Fico in oktober voor de derde keer premier werd, ondernam zijn regering snel ingrijpende stappen om de persvrijheid te ontmantelen.

“Fico probeerde de publieke omroep onder zijn politieke controle te plaatsen”, aldus Bátora. ‘De regering wilde ook de controle over de rechtbanken overnemen. Deze regering heeft bijvoorbeeld het Speciale Openbaar Ministerie ontmanteld, een afdeling die speciaal is opgericht om de georganiseerde misdaad te bestrijden. Fico beschouwde dat agentschap als politiek gemotiveerd.’

Bovendien bereidde de regering-Fico ook een diepgaande pensioenhervorming voor, waardoor de uitkeringen ernstig dreigden te worden verlaagd.

De schutter is inmiddels gearresteerd. ©REUTERS

Een hekel aan Oekraïne

De afgelopen jaren heeft Fico steeds meer een anti-EU-discours gevoerd. “Eigenlijk verandert hij voortdurend van gedachten”, zegt Bátora. “Toen Slowakije in 2004 lid werd van de Europese Unie, was dat van cruciaal belang. Maar tijdens zijn vorige termijn als premier was hij buitengewoon trots op het lidmaatschap van Slowakije in de EU. Ondertussen is hij weer van gedachten veranderd en presenteert hij de EU als een bedreiging.’

Tijdens zijn campagne gebruikte Fico een opvallend pro-Russische toespraak. Hij verkondigde bijvoorbeeld dat de oorlog in 2014 begon, toen “Oekraïense nazi’s en fascisten de Russische bevolking in de Donbas begonnen te vermoorden”, een toespraak die door Rusland werd gelanceerd om Oekraïne in diskrediet te brengen.

Fico’s afkeer van Oekraïne is persoonlijk: in 2009 moest hij als premier de noodtoestand uitroepen toen Slowakije bijna drie weken zonder gas zat vanwege een geschil tussen Oekraïne en Rusland. Fico is de compromisloze houding van de toenmalige Oekraïense regering nooit vergeten.

Tegelijkertijd zou het een schande zijn om Fico af te schilderen als lakei van het Kremlin. Zijn aankondiging dat Slowakije geen wapens en munitie meer naar Oekraïne zou sturen, was ook een gevolg van het feit dat Slowakije al vrijwel al zijn beschikbare wapensystemen, inclusief de gehele luchtmacht, naar Oekraïne had gestuurd.

“Fico is vooral een opportunist”, zegt Bátora. “Hij is bereid alles te zeggen als hij denkt dat het hem meer kiezers zal opleveren.”

Bátora verwacht niet dat de aanval voor grote onrust zal zorgen. “De hele Slowaakse politieke gemeenschap heeft de aanval al veroordeeld”, zegt Bátora. ‘Van links tot rechts roepen politici op tot kalmte. Ik vermoed dat de Slowaakse samenleving zich zal verenigen om politiek geweld te veroordelen. “Ik denk niet dat dit tot een grote interne crisis zou leiden, zelfs niet als hij zou overlijden.”

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *