De toekomst van Groningen-Leeuwarden hangt af van de moed om los te laten

Maar in de toekomst zullen steeds meer kerken moeten sluiten. Pastoors moeten bijvoorbeeld parochieavonden organiseren. Deze processen hebben in andere bisdommen voor veel spanningen gezorgd.

“Op bestuurlijk niveau zijn de predikanten de buitenposten. Bij deze parochieavonden is doorgaans iemand uit het bisdom aanwezig. Ik ben benieuwd of ze mij gaan vragen en of het nodig is. Maar als het nodig is, ga ik zelf naar de parochies.”

De toekomstvisie schetst een realistisch beeld van ‘ongekende secularisatie’ in een wereld die ‘op zoek gaat naar een punt aan de horizon dat verbindt en inspireert’. Hoe kan de Kerk hierop reageren?

“Het idee dat God niet bestaat, is doorgedrongen tot de diepste lagen van de samenleving. Ik hou van het idee van de Kerk als een creatieve minderheid. Alle belangrijke vooruitgang komt van een minderheid die weet hoe ze hun ideeën aan het licht moet brengen en ze wortel kan laten schieten in een bredere kring. “We zullen vanuit een minderheidspositie moeten opereren en ons moeten concentreren op de meest fundamentele kwesties.”

De leer van de Kerk over seksualiteit, maar ook over ethisch-medische kwesties, wordt voortdurend in twijfel getrokken, zowel in de samenleving als binnen de Kerk zelf. Hoe kan de Kerk hiermee omgaan?

“De Kerk moet zichzelf blijven en vanuit haar eigen visie contact en dialoog zoeken. Je bent geen eiland en je moet geen eiland worden. Je kunt het gesprek alleen aangaan als je een eigen identiteit hebt. Dan ben je ook interessant voor iemand anders.”

“Wij zijn gebaseerd op het Evangelie. Je kunt erover nadenken hoe je dat moet interpreteren. Jezus gaf geen concrete antwoorden op alle concrete vragen van onze tijd. De Kerk heeft dit door de geschiedenis heen gedaan. Wij blijven in die traditie en continuïteit. Er zit behoorlijk wat spanning in. Soms wordt gezegd: de Kerk verandert nooit. Maar de grootste veranderingen vinden onbewust plaats en niet door grote beslissingen. Dit zijn ook de meest natuurlijke beslissingen die passen in die kerkelijke traditie. Er zijn veel dingen veranderd in de Kerk sinds de jaren zestig.”

De Nederlandse Kerk staat echter voor grote uitdagingen. Hoe kun je als bisschop de hoop levend houden?

“Blijf trouw aan mijn roeping. Blijf bidden. Ik heb een praktische instelling: als het niet kan zoals het moet, dan moet het gedaan worden zoals het kan. Het lijkt misschien makkelijk, maar dat is niet wat ik bedoel. Misschien kan ik het ideaal nu niet bereiken, maar ik kan er wel stappen in de richting van zetten. En na mij zullen er anderen zijn die daar hun voordeel mee kunnen doen. Houd het ideaal voor ogen, maar wees praktisch onderweg.”