Waarom advocaat in dubbele moordzaak Weiteveen pleit voor hersenscan van verdachte

Het is niet de eerste keer dat een verdachte een hersenscan krijgt, maar het komt niet vaak voor, zegt Gerben Meynen, hoogleraar forensische psychiatrie aan de Universiteit Utrecht. “Er zijn tientallen gevallen per jaar”, legt Meynen uit aan Editie NL. “Ter vergelijking: jaarlijks vinden er tienduizenden strafzaken plaats. Het gaat dus om een ​​heel klein deel.”

Nieuwe inzichten

Meynen onderzoekt de verantwoorde toepassing van neurotechnologie, zoals hersenscans, in rechtszaken. “Het kan nuttig zijn om naast andere psychologische tests een hersenscan uit te voeren”, zegt hij. “Stel bijvoorbeeld dat psychiaters vermoeden dat een verdachte een bepaalde ziekte heeft, dan kan zo’n hersenscan dat bevestigen, iets uitsluiten, of tot nieuwe kennis leiden.”

In Nederland is het bekendste voorbeeld de afpersingszaak van de familie De Mol. “Een man die toen 71 jaar oud was, probeerde John de Mol geld af te persen en bedreigde de familie. Deze man kreeg een hersenscan en daaruit bleek dat hij aan een vorm van dementie leed. “De man werd geacht zijn verantwoordelijkheid aanzienlijk te hebben verminderd en kreeg een verplichte behandeling.”

Hersentumor

Maar er zijn verschillende voorbeelden van hersenaandoeningen die iemands gedrag beïnvloeden. “Een tumor in de hersenen of een herseninfarct”, legt hersenprofessor Erik Scherder uit aan Editie NL. “Er is een bekend voorbeeld van een man die pedofiele neigingen had tegenover zijn kinderen. Mede om andere redenen werd besloten om de hersenen van deze man te onderzoeken met behulp van een hersenscan. Daaruit bleek dat de man een hersentumor had. verwijderd, maar toen vertoonde deze man opnieuw hetzelfde gedrag en bleek de tumor terug te zijn.”

Cel

Een stoornis in de hersenen betekent echter niet dat iemand crimineel gedrag vertoont, benadrukt Scherder. “Uiteindelijk is het een combinatie van factoren die bepaalt hoe iemand zich gedraagt. We doen veel onderzoek in gevangenissen en kijken naar de invloed van de gevangenis op de hersenen van gedetineerden.”

Veel van deze onderzoeken tonen aan dat de hersenen van gevangenen er anders uitzien. “In veel gevallen heeft dit te maken met het verleden van deze mensen. Ze hebben op jonge leeftijd schade opgelopen en ook de netwerken in hun hersenen worden aangetast. Dit kan leiden tot ander gedrag, bijvoorbeeld minder empathie of verminderde controle. Maar dit geldt uiteraard niet Maak iemand niet meteen een crimineel. Iemands omgeving, vrienden etc. spelen immers ook een rol.”

Geschiedenis

“Het mag niet gebeuren dat iemand een misdrijf pleegt en direct aan een hersenscan wordt onderworpen”, vervolgt Scherder. “En als alcohol de hersenen beschadigt, dan mag alcohol niet de boosdoener zijn. Je wilt niet dat de hersenen de schuld krijgen van iemands gedrag. Het is dus belangrijk om altijd naar de geschiedenis van de verdachte te kijken.” , en op basis daarvan bepalen of een hersenscan nodig is.”

Professor Meynen is het daarmee eens. “Het is belangrijk om te weten dat een afwijking in de hersenen niet automatisch betekent dat het ook iemands gedrag beïnvloedt. En een afwijking betekent niet automatisch dat een verdachte een lagere straf krijgt. Dat is altijd aan de rechter.”