Er ontstond een verhit debat in Maastricht, maar bijna niemand zag het. De Europese verkiezingen verdienen meer aandacht | LC-opmerking

Maastricht was maandag het toneel van het eerste grote debat tussen partijleiders voor de Europese verkiezingen. Er waren grote namen als Europees commissaris Ursula von der Leyen van de Europese Christen-Democraten (EVP) en Europarlementariër Bas Eickhout van GroenLinks-PvdA, en er was een stevig inhoudelijk debat.

Dit omvatte onder meer conflicten aan de Europese buitengrenzen, de Europese democratie en de klimaatcrisis. Maar bijna niemand zag het.

Aan interactie was er op het eerste gezicht geen gebrek. Studio Europa, het onderzoeksinstituut verbonden aan de Universiteit Maastricht, en de nieuwssite Politico, die het debat organiseerde, richtten zich vooral op jongeren. Ze konden onderwerpen en thema’s voorstellen en evenementen bekijken die op 95 locaties over de hele wereld plaatsvonden.

Zo stond op het Vrijthof, vlakbij de schouwburg waar het debat plaatsvond, een scherm. Er kwamen een paar honderd mensen op af, vooral studenten. Daarnaast kon iedereen de strijd tussen de lijsttrekkers volgen via een live-uitzending, die maximaal 2.700 kijkers trok.

Dit is vergelijkbaar met het aantal inwoners van steden als Berltsum of Koudum. Als de live-uitzending van het Terschellingse gemeentehuis dit publiekscijfer bereikt, is het democratisch boppeslach Dat geeft aan dat bijna alle huishoudens bereid zijn het beleid van de eilandbewoners te volgen, maar het is ronduit zorgwekkend voor een unie met ruim 451 miljoen inwoners.

Zijn er fouten gemaakt bij de organisatie van het debat? Misschien wel, maar desinteresse in de Europese politiek komt niet uit het niets. En hier spelen meer actoren een rol dan de politieke partijen die hun eigen leden niet eens aanmoedigen een debat te volgen, of de media die daar nauwelijks over berichten.

Het staat in schril contrast met de relevantie van de Europese Unie. De invloed op de landbouw en daarmee op onze directe omgeving is groot, aangezien het grootste deel van Fryslân bestemd is voor agrarisch gebruik.

Over minder dan een maand vindt het volgende en laatste grote debat plaats, gevolgd door de verkiezingen. Het is bemoedigend dat volgens een enquête van het Europees Parlement meer mensen van plan zijn om dit jaar te gaan stemmen, maar de meesten hebben geen idee wanneer de verkiezingen überhaupt zullen plaatsvinden. Na jaren van daling was de opkomst vijf jaar geleden iets hoger, maar in Nederland was deze met 41,8 procent nog steeds mager vergeleken met 77,8 procent bij de Tweede Kamerverkiezingen in november.

Er zijn grote inspanningen nodig om de Europese democratie overeind te houden. Meer erkenning van maatschappelijk relevante instituties en tijd en ruimte voor dit soort vraagstukken in het onderwijs, zodat burgers zichzelf weten te informeren. Dat een democratische regeringsvorm niet als vanzelfsprekend kan worden beschouwd, blijkt duidelijk uit de strijd die Oekraïne, het oostelijke buurland van Europa, voert tegen het autocratische regime van Poetin.