Van der Leyen wordt getest in Maastricht

Terwijl de campagne voor de Europese verkiezingen langzaam vordert, wordt het al duidelijk: de pijlen wijzen naar Ursula von der Leyen. Het eerste ‘leiderschapsdebat’ tussen de acht Europese partijleiders maandagavond leek er soms wel een beetje op gebraden van de voorzitter van de Europese Commissie, leider van de Europese christen-democraten.

“Ze verwateren de Green Deal door de ecologische normen voor boeren te verlagen!”, beschuldigde GroenLinks-PvdA-partijleider Bas Eickhout, hier in zijn rol als leider van de Europese Groenen. Nog verder naar links viel de Duitser Walter Baier zijn ‘verwoestende bezuinigingsbeleid’ en zijn steun aan Israël aan. De leider van Deens radicaalrechts, Anders Vistisen, zei aan het begin van het debat dat hij haar onmiddellijk wilde ontslaan. “Zijn ambtstermijn was een ramp!”

Het waren deze (paar) momenten die maandagmiddag in Theater aan het Vrijthof in Maastricht echt knetterden. Net als vijf jaar geleden organiseerden de universiteit en de gemeente Maastricht daar het eerste debat over Europese kapiteins, eveneens in samenwerking met de Brusselse nieuwssite Politico. In een campagne die werd gedomineerd door de verwachte opkomst van radicaal-rechts, werd het debat vooral hartstochtelijk in de dynamiek tussen de centristische partijen en de enige vertegenwoordiger van radicaal-rechts, Vistisen.

Maandag staan ​​er foodtrucks en muziektenten voor het Maastrichtse Vrijthof. Verschillende groepen studenten hebben zich verzameld om het debat in de zaal of via grote schermen buiten te volgen. Zijn politieke voorkeur blijkt al snel als Eickhout vooral tijdens het debat herhaaldelijk op groot applaus kan rekenen. Voor aanvang wordt een meisje meegenomen dat Von der Leyen bij aankomst een ‘oorlogsmisdadiger’ noemt vanwege haar steun aan Israël.

Informele campagnestart

Het debat in Brussel wordt gezien als een soort informele start van de campagne en was de eerste kans voor Von der Leyen, de topfavoriet om de Commissie de komende vijf jaar te leiden, om zichzelf politiek te verdedigen. Vijf jaar geleden was ze geen kandidaat voor de topfunctie en werd ze plotseling genomineerd door de leiders van Europese regeringen.

Dit keer verschijnt Von der Leyen ook niet op een verkiezingsstembiljet, maar is zij de officiële zogenaamde ‘Spitzen-kandidaat’ van de Europese Christendemocraten, de moederpartij van het CDA en de ChristenUnie, en in de toekomst mogelijk ook van de NSC en BBB. Dit betekent dat de Duitser voor het eerst campagne moet voeren. Zijn imago werd onlangs beschadigd door een reeks schandalen. In Maastricht moest Von der Leyen zich profileren als de persoon bij wie de EU de komende vijf jaar in goede handen zal zijn.

Die rol maakte haar maandag kwetsbaar voor aanvallen van links en rechts, waarop Von der Leyen reageerde met haar kenmerkende stoïcijnse glimlach. De enige momenten waarop hij woest werd, was toen hij begon te praten over radicaal-rechts, dat ‘in de zak van Poetin zit’ en met wie hij samenwerking expliciet uitsluit, en niet voor de eerste keer.

Hij viel meteen de Deense rechts-radicaal Vistisen aan en wees op de reeks schandalen waarbij zijn radicaal-rechtse groep ID, waartoe de PVV behoorde toen deze nog in het EP was vertegenwoordigd, betrokken was. De meest recente daarvan is een strafrechtelijk onderzoek in Duitsland naar Chinese invloed op een lid van het Europees Parlement. “Maak je eigen huis schoon voordat je ons bekritiseert”, zei Von der Leyen tegen de Deen.

Samen met de conservatieven?

Tegelijkertijd liet hij desgevraagd de deur op een kier staan ​​voor samenwerking met de Europese Conservatieve Partij, waartoe ook de Broeders van Italië van premier Giorgia Meloni en de voormalige Poolse regeringspartij PiS behoren. Mogelijke samenwerking “hangt af van de samenstelling van het Europees Parlement”, zei Von der Leyen.

Het illustreert de moeilijke situatie waarin de Duitsers zich bevinden. Opiniepeilingen voorspellen een aanzienlijke groei van de rechterflank van het EP, wat het voor Von der Leyen moeilijk zou kunnen maken om coalities te vormen als zij alle partijen rechts van haar christen-democraten zonder meer afwijst.

Tegelijkertijd richtte hij zich expliciet tot Groene Eickhout, die hij uitnodigde om een ​​‘dialoog’ aan te gaan met de boeren om te strijden tegen de ‘polarisatie’. Gevraagd naar het plan van haar partij om voortaan vluchtelingen buiten de EU op te vangen, ontkende ze resoluut dat dit vergelijkbaar is met de ‘Rwanda-deal’ die Groot-Brittannië nastreeft. “Dat is het Britse beleid en wij hebben er niets mee te maken”, zei Von der Leyen. Wat zijn plan inhield, was nog steeds onduidelijk.

Delen





E-mail de redacteur