Rotterdammers vrezen een nieuw ‘Groningen’ als de olieboringen doorgaan

Inwoners en ondernemers in Rotterdam-Zuid en Barendrecht vrezen ‘het nieuwe Groningen’ te worden als de Nederlandse Olie Maatschappij (NAM) niet direct stopt met de oliewinning uit Rotterdamse bodem, aldus de BNR-podcast Rotterdam in de Olie. Er wordt al sinds 1984 geboord, maar pas toen het ministerie van Economische Zaken de bewoners in 2021 in een brief liet weten dat het wilde doorgaan met boren tot in ieder geval 2050, werden de potentiële risico’s pas echt duidelijk.

Veertig jaar lang komt een deel van de in Pernis geraffineerde olie van ‘eigen’ bodem, voornamelijk uit het zuiden van Rotterdam, ook wel de ‘Boerenzij’ van de stad genoemd. Destijds werd olie uit de grond gewonnen met behulp van hydraulische pompen, maar sinds 2013 wordt dit met twee gemalen gedaan. En het einde is zeker nog niet in zicht, als de NAM en de rijksoverheid hun zin krijgen, blijkt uit een brief van het Ministerie van Economische Zaken die inwoners van Oud-Charlois in 2021 ontvingen.

Het ‘briefje’ bevatte grotendeels onbegrijpelijk technisch taalgebruik en belandde waarschijnlijk direct op het papier dat door 80 procent van de inwoners van Oud-Charlois werd gebruikt, meent Nout van der Vaart, buurtbewoner sinds 2018. ‘Het briefje maakte terloops bekend dat de overheid tot 2050 boren om de laatste druppels uit de grond te halen. Dat stoorde me echt; NAM heeft niet de beste reputatie op het gebied van betrouwbaarheid. “We kennen allemaal de tragedie die zich in Groningen heeft afgespeeld.”

Klimaat- en energietransitie

En het is niet alleen de angst voor ‘Groningse omstandigheden’, zegt Van der Vaart. In 2021 was de klimaat- en energietransitie al in volle gang. Voor de Kralingeraar was dit de belangrijkste reden om een ​​buurtinitiatief op te richten en te protesteren tegen het voornemen van de regering om de oliewinning voort te zetten, vooral in Charlois: Stop olieboringen in Rotterdam. “Ik ben een bezorgde burger die het belangrijk vindt om in de nabije toekomst een fossielvrije economie te realiseren.”

Omdat Van der Vaart zich in dit soort kwesties verdiept, doet de brief van het Ministerie van Economische Zaken volgens hem veel alarmbellen rinkelen. “Zeker als je een overzichtskaart ziet van de ‘oliewinningszone’: niet alleen onder Charlois, maar ook Karnissse, Pendrecht, Zuidwijk, Barendrecht, onder Nieuwe Maas en een deel van Schiemond.” Hij kon rekenen op de steun van vele inwoners, ondernemers en de gemeenten Rotterdam en Barendrecht.

Hydraulische stimulatie

De Waalhaven is het enige deel van de Rotterdamse haven dat nog daadwerkelijk in de stad ligt. Er is één van de twee putten waar de NAM olie uit de grond pompt. Het is onwaarschijnlijk dat het daarbij blijft: een derde boorlocatie zou gebruik kunnen maken van hydraulische stimulatie, een techniek die in de Verenigde Staten wordt gebruikt voor de winning van schaliegas. Van der Vaart: ‘Deze methode veroorzaakt grootschalige vervuiling van het milieu en het grondwater. “Ik ben liever niet in mijn buurt” was mijn eerste gedachte.

Lees ook | De haven van Rotterdam verwerkt minder volumes

Als de wind uit het westen waait, hoor je soms het getoeter en geklater van de boten en kades van de Waalhaven. Op zich een prachtig feit, vindt Van der Vaart, maar onder de huidige omstandigheden is dit geen feest voor het milieu. ‘In een ideale toekomst zou ik over vijftig jaar hier met mijn kleinkinderen rondlopen. We kijken dus nog steeds naar een levendige Rotterdamse havenindustrie, maar op basis van duurzame energie: biobrandstoffen, wind, zon en getijden zijn de mogelijkheden eindeloos.’

Lees ook | Nieuwe LNG-tank geschikt voor een substantieel deel van de Nederlandse gasvraag

Volgens de NAM zijn er geen risico’s. De technieken die het bedrijf hanteert, worden sinds de jaren zestig op diverse plekken toegepast, zonder dat dit tot overlast voor het milieu leidt. Het was echter de gemeente Rotterdam zelf die onder het vorige college van burgemeester en wethouders een belangrijke stap wilde zetten om het gebruik van olie en gas terug te dringen. Vervolgens wilde GroenLinks-raadslid Arno Bonte het klimaatakkoord van Parijs respecteren, met een reductie van de CO2-uitstoot van 49 procent in 2030 ten opzichte van 1990.

Lees ook | Shell wil vanaf 2025 groene waterstof inzetten in Pernis

In die ambitie was duidelijk geen ruimte voor een verlenging van de NAM-vergunning. Voor Bonte en het college van burgemeester en wethouders was dit reden genoeg om naar de Raad van State te stappen. Haar opvolger Chantal Zeegers (D66) wil niet meedoen aan de podcast. Dit roept bij podcastproducenten Sandra van Steen en Suzanne Streefland de vraag op in hoeverre de nu centrumrechtse raad actie blijft steunen om olieboringen te beperken.

Houd altijd rekening met de risico’s

Het jonge wethouder van GroenLinks, Mina Morkoç, vindt dat het tijd is om meer lawaai te maken over het NAM-dossier. Ze is van mening dat overal waar olie wordt geboord, veiligheid altijd een probleem is. ‘Je moet er altijd rekening mee houden dat er risico’s zijn. Als je boort in een gebied dat al economisch kwetsbaar is, heeft dat gevolgen: huizen zijn al in slechtere staat en mensen zijn zich minder bewust van wat er onder hun voeten gebeurt, waardoor ze minder goed voor zichzelf kunnen zorgen.’