5 mogelijke varianten van de suikerbelasting

Den Haag 27-04-2024 – Het kabinet presenteerde vrijdag 5 mogelijke varianten voor een gedifferentieerde verbruiksbelasting.

Met deze varianten kunnen niet-alcoholische dranken worden ingedeeld op basis van hun suikergehalte. Hierdoor worden dranken met weinig of geen suiker goedkoper en dranken met een hoger suikergehalte duurder. Het doel van deze suikerbelasting is het bevorderen van de gezondheid door het bestrijden van overgewicht. Het is nu aan de Tweede Kamer om hierover een besluit te nemen.

Voor de zogenoemde gedifferentieerde verbruiksbelasting heeft het kabinet vijf mogelijkheden geïdentificeerd. In de eerste variant zijn alle niet-alcoholische dranken onderworpen aan belasting en zijn er geen uitzonderingen. Vervolgens worden in latere varianten steeds meer dranken vrijgesteld van de belasting of onderworpen aan een lager tarief. Ik eet mineraalwater, zuivel- en sojadranken en pure fruit- en groentesappen. Op vrijgestelde dranken hoeft geen accijns te worden betaald. Meer vrijgestelde dranken resulteren echter in een hogere belasting voor dranken die nog steeds belast worden.

Ontwerp keuze
Het doel van het omzetten van de verbruiksbelasting in een suikerbelasting is het bevorderen van de gezondheid door het bestrijden van obesitas. Dit gezondheidsdoel kan op twee manieren worden bereikt: consumenten kiezen vaker voor dranken die minder suiker bevatten en producenten verminderen de hoeveelheid suiker in hun dranken. Bovendien kunnen niet-alcoholische dranken natuurlijke en toegevoegde suikers bevatten. De Gezondheidsraad adviseert om zo min mogelijk suiker via dranken te consumeren. Het maakt niet uit of het natuurlijke suikers zijn of toegevoegde suikers.

Bij de omzetting naar een suikerbelasting zijn er nog een aantal aandachtspunten. In de praktijk is het bijvoorbeeld lastig om onderscheid te maken tussen natuurlijke en toegevoegde suikers in dranken. Ook moet per uitzondering nader worden onderzocht of er mogelijk sprake is van staatssteun.

Achtergrond en vervolg
Nederland heft sinds 1993 een verbruiksbelasting op niet-alcoholische dranken. Deze belasting kent momenteel een vast tarief dat geldt voor alle dranken. Het tarief geldt dus ongeacht het suikergehalte. Per 1 januari 2024 is het tarief verdrievoudigd, van 8,83 euro naar 26,13 euro per 100 liter. Nu bestaat de mogelijkheid om de belasting aan te passen aan het suikergehalte van de drank. Daarbij geldt: hoe meer suiker, hoe hoger de belasting. Dranken met veel suiker zullen dus duurder zijn en dranken met weinig of geen suiker goedkoper.

Geïnteresseerden kunnen van 26 april tot en met 7 juni reageren op het vooroverleg. Deze invoer wordt meegenomen in het daaropvolgende proces. Welke variant gekozen wordt hangt uiteindelijk af van de Tweede Kamer.