Werkloosheid in de binnenstad: minder mode- en sportwinkels, meer fastfood

Van laatstgenoemde zijn er in de eerste drie maanden van dit jaar 28 opgericht, zo blijkt uit cijfers van het bedrijf Locatus die zijn samengesteld door vastgoedadviseur Colliers. In dezelfde periode kwamen er 52 fastfoodrestaurants bij, verspreid over de 40 grootste stedelijke centra.

In totaal waren er 95 extra plaatsen waar het verfraaien van het lichaam de hoofdactiviteit is. Dit zijn tatoeage- en piercingwinkels (39), nagelstudio’s (32) en schoonheidssalons (24).

Populaire tweedehands

Ook in opkomst: tweedehandskledingwinkels (30) en reparatiewinkels (21). Het is niet duidelijk of het om luxe of pure noodzaak gaat. De groei verbleekt in vergelijking met de 106 verdwenen kledingwinkels. En de 24 sportwinkels en 48 schoenenwinkels.

Er zijn ook gaten in de traditionele middenklasse. Er verdwenen meer bakkerijen, slijterijen, slagerijen en fruitwinkels dan er bijkwamen. Het probleem: als ondernemers met pensioen gaan, zijn er maar weinigen bereid het bedrijf over te nemen. Vooral vanwege de concurrentie van supermarkten.

40 grootste steden

Na de coronacrisis daalden de werkloosheidscijfers als gevolg van het herstel dankzij het verdwijnen van maatregelen en de door consumenten opgebouwde welvaart. In de veertig grootste steden van het land stond vorig jaar gemiddeld slechts één op de twaalf winkels leeg.

In de eerste drie maanden van 2024 is de leegstand in de stadscentra licht gestegen naar 8,3 procent. Het gaat om 2.500 bedrijfspanden, op een totaal van 31.000. En dit vertegenwoordigt een gebied van ongeveer 60 voetbalvelden met kale en lege meters trieste betonvloeren.

Kleinere steden in de problemen

Vooral kleinere steden (met minder dan 100.000 inwoners) kampen met hoge werkloosheidscijfers. Inwoners van deze steden gaan vaak naar de grotere steden voor ‘fun shopping’. En om te kopen gaan ze naar de buurtwinkels.

Dit is bijvoorbeeld duidelijk te zien in Helmond, waar ongeveer 17 procent van de winkels in de binnenstad te huur is. Terwijl het werkloosheidspercentage in het nabijgelegen Eindhoven lager is dan het landelijk gemiddelde.

Ook in Helmond is de langdurige werkloosheid hoog. Dit is het geval als er langer dan een jaar geen winkel in een pand is gevestigd. Hoe langer het duurt, hoe slechter het is voor de hele winkelstraat.

Neerwaartse spiraal

Meer lege winkels betekent minder bezoekers en dus minder omzet voor de winkeliers die nog wel aanwezig zijn. Ook zijn zaak komt in de problemen. Met als gevolg meer vacatures. Dit fenomeen is vooral zichtbaar op de zogenaamde toegangsstraten.

Bijna 5 procent van de winkels blijft langdurig leeg staan. Dit komt omdat grote ketens, als ze nog bestaan, tegenwoordig meestal maar één hoofdwinkel hebben. Het fungeert als etalage voor de site en is daardoor prominent gelegen aan de belangrijkste winkelstraat. Ook de langdurige werkloosheid is veel lager.