Marije Schnabel: De namen van Dodenherdenking zijn verhalen van mensen die in vrijheid geloven

25 april 2024 • 11:40 uur door de redactie

Diet Kloos (1924-2015) gaat op pad met haar Jan

DORDRECHT – In het RTV Dordrecht programma Op Pad met Ad (van den Herik) spreekt Marije Schnabel op vrijdagmiddag (26 april) vanaf 18.00 uur. Lees een uur voor de dodenherdenking in de Singelkerk de namen, die verhalen vertegenwoordigen van Dordtenaren die de vrijheid verdedigden.

Op vrijdagmiddag 3 mei wordt het programma Ad op pad met Marije Schnabel herhaald. Vrijdag 26 april is hij ook te zien op de website van RTV Dordrecht.

Ad praat ook met Marije Schnabel over haar werk als PvdA-raadslid. De ooit grootste partij van Dordrecht heeft slechts één zetel in de 39 leden tellende gemeenteraad.

Op weg naar de interkerkelijke bijeenkomst op zaterdag 4 mei heeft het raadslid nog een bijzondere rol.

Marije Schabel leest de namen voor tijdens het bezinningsuur voor de herdenking van de overledenen. Deze conferentie vindt traditiegetrouw plaats in de Singelkerk (hoek Dubbeldamseweg/Singel) tijdens de bijeenkomst, die dit keer om half zes begint. De wethouder vervolgt in september haar masteropleiding theologie. “Ik heb mijn diploma theologie al behaald. Hetzelfde gebeurde met Eveline Plaisier, die nu predikant is van de Wilhelminakerk in Dordrecht. Ook heeft Marije de opleiding theaterregie met succes afgerond. (zie foto Marije Schnabel)

Voor Marije heeft geloof veel te maken met haar persoonlijke reis. “Via mijn moeder werk ik op een vriendelijke manier mee in de gemeenschap van de Grote Kerk. Bovendien ben ik me bewust van mijn joodse wortels via de familiekant van mijn overleden vader. Daarom steun ik onvoorwaardelijk de dialoog in de stad tussen verschillende religieuze overtuigingen. Het mooie is dat de namen die ik nu kan lezen ook veel verhalen vertegenwoordigen. “In alle gevallen is het duidelijk: het zijn allemaal Dordtse inwoners die in vrijheid geloven.”

De namen die verhalen vertegenwoordigen en in vrijheid geloven en die klinken op de middag van 4 mei:

Sytze Roelof (Roel) Beinama (1894-1944).

Beinema wordt gezien als de grondlegger van het (hervormde) verzet in Dordrecht. De hoofdopzichter van het Gemeentelijk Elektriciteitsbedrijf (GEB) woonde aan de Singel 152, vlakbij de Singelkerk. Hij werd tachtig jaar geleden in zijn huis gearresteerd en ondervraagd, in de nacht van maandag 17 april op dinsdag 18 april. In het boek De Dordtse Affaire wordt uitgebreid uitgelegd hoe het voor Roelof Beinema is gegaan. Op 2 augustus 1944 werd hij vanuit kamp Amersfoort naar kamp Vught gedeporteerd. Bij zijn vertrek nam hij afscheid van zijn zoon Henk met de woorden: “Ik ga naar God, zorg goed voor jezelf.” In 1944 was de hervormde verzetsstrijder daar met 33 andere mannen voor het executiepeloton in Vught.

Arpad Weisz (1896-1944)

Weisz, een prominente Joodse coach in de hoogste voetbaldivisie van Italië, de Serie A, werd vóór de Tweede Wereldoorlog door rassenwetten gedwongen om met zijn gezin Italië te ontvluchten. Zo arriveerde de familie Weisz op station Dordrecht. Het lag op korte afstand van het toenmalige DFC-hoofdkantoor aan de Markettenweg. Daar werd hij de nieuwe coach. In 1941 maakten de bezetters hun werk in Dordrecht onmogelijk. De vier leden van de familie Weisz werden op 2 augustus 1942 vanaf het Bethlehemplein gedeporteerd. Zij stierven later in vernietigingskampen. Arpad Weisz werd op 31 januari 1944 vermoord. Auschwitz Niet te vergeten: tachtig jaar later werden in Weizigt Park paden benoemd en werd een informatiepaneel ingehuldigd.

Dieet Kloos Barendregt (1924-2015) en Jan Kloos (1919 – 1945)

Diet, een succesvolle leerlinge op de Johan de Witt Basisschool waar ze haar A’s en B’s behaalde, sloot zich op jonge leeftijd aan bij het verzet. In 1943 bracht de liefde haar op het pad van de bijna afgestudeerde bioloog Jan Kloos. Het verliefde stel ging samen verder in het verzet. Liefde bleek lange tijd een uitstekende dekmantel om de bezetters te misleiden en zij waren betrokken bij de inlichtingengroep Albrecht. Diet en Jan trouwden op 22 november 1944. Zestien dagen later werden ze bij Jan thuis aan de Nieuweweg 40 gearresteerd. Diet werd streng ondervraagd en na enkele weken vrijgelaten. Jan werd op 30 januari 1945 in Amsterdam door de nazi’s neergeschoten. Na de oorlog groeide Diet uit tot een internationaal gewaardeerde en geëerde zanger. Diet Kloos overleed op Goede Vrijdag 3 april 2015 op de klanken van het ‘Erbarme dich’ uit de Matthäus-Passion.

De afscheidsbrief van Jan had hij altijd bij zich, evenals de ring en het medaillon met zijn foto’s. Zij droeg altijd zijn naam, als weduwe van haar grote liefde. Op de begraafplaats Essenhof zijn de namen van Jan en Diet verenigd. Het zal dinsdag 14 mei 2024 in de ochtend zijn. Jan Kloos en Dieet Kloos Barendregtpad worden onthuld.

Tien slachtoffers op de Openluchtschool

Dit jaar tachtig jaar geleden, op 24 oktober 2024, kwamen 59 Dordtaren om het leven bij het bombardement op het Merwesteynpark. Onder hen waren acht leerlingen en twee docenten van de Buitenschool. De Openluchtschool is een plek voor jonge kinderen die extra zorg nodig hebben na een ziekte zoals tuberculose.

We vermelden de namen van de slachtoffers:

De studenten:

ADRIANUS DEKKER IS GEBOREN. 19-1-1936
HENDRIK GRENS” 14-09-1934
PIETER GROESBEEK” 30-12-1934
ELISABETH GEDELLA” 20-04-1932
JOHANNA KLEIPAS” 3-3-1933
JOHANNES KELDERMANS” 26-6-1936
“AANTJE MOLENAAR” 14-7-1931
JACOBUS SMITS” 1-3-1934

En het persoonlijke:
Bernadina DICKE (geboren 1887)
Guillermina MORKS (geboren 1923)

Anne Willem Arie Koopman (1911-1944)

Op 10 november is het tachtig jaar geleden dat er een communistische leider van het verzet rond de illegale krant kwam de waarheid in en rond Dordt viel Anne Koopman in vijandelijke handen. In Rotterdam werd hij tijdens een razzia herkend door een verrader uit Sliedrecht. Koopman was net met de trein uit Dordrecht aangekomen voor een illegale bijeenkomst. Drie dagen later, op 13 november, tachtig jaar geleden, werd Anne Koopman doodgeschoten op de Waalsdorpervlakte, vlakbij Den Haag. Pas eind 1946 kreeg de familie van Dordrecht bericht dat het lichaam van Koopman was gevonden. Haar overlijdensbericht verscheen op 12 december 1946 in de krant. In januari 1947 ontving Anne Koopman een eregraf op de algemene begraafplaats Essenhof in Dordrecht. Er zal een pad naar de begraafplaats naar hem worden vernoemd om ook het communistische verzet een plek te geven in de herinnering van de stad Dordrecht. Later zal het Koopmanpad ontdekt worden.

​