Nederlanders maken zich zorgen over het klimaat, maar handelen er niet naar

Nederlanders maken zich zorgen over de klimaatcrisis, maar ondernemen er geen actie tegen, meldt het Bureau voor Sociale en Culturele Planning (SCP). Als ze het doen, is dat omdat het financieel zinvol is. “De rol van financiële prikkels is veel groter dan die van waarden, overtuigingen of sociale normen”, zegt Maroesjka Versantvoort van het SCP.

Driekwart van de Nederlanders zegt zich grote zorgen te maken over het klimaat. De groep erkent ook het belang en de urgentie van klimaatactie. En toch handelen mensen weinig.

“Deze zorg leidt dus niet tot echt duurzame veranderingen in gedrag en levensstijl”, zegt Versantvoort. Wat mensen drijft zijn financiële prikkels. “De rol ervan is veel groter dan waarden, overtuigingen of sociale normen.”

Uit onderzoek van het SCP, samen met de Protestantse Theologische Universiteit, blijkt ook dat er grote verschillen zijn in de samenleving. Bijvoorbeeld tussen rijk en arm en tussen mensen met een theoretische en praktische opleiding. “Vooral mensen met een academische achtergrond maken zich grote zorgen en onderschrijven de urgentie, maar reflecteren die niet in hun levensstijl”, zegt Versantvoort.

Lees ook | De Tweede Kamer is tegen een extra CO2-belasting

Lagere inkomens zorgen voor minder uitstoot

Voor mensen die minder verdienen geldt het tegenovergestelde. ‘De paradox is dat ze zich minder bewust zijn van de belangrijkste zorgen en vinden dat er te veel aandacht wordt besteed aan de klimaatcrisis. Maar als we ons richten op hun levensstijl, zien we dat hun gedrag veel duurzamer is”, zegt de onderzoeker.

Dit is een direct gevolg van de financiële situatie van die groep. Versantvoort: ‘Mensen die bijvoorbeeld moeite hebben om rond te komen, geen geld hebben om met het vliegtuig op vakantie te gaan, of vaak nieuwe dingen kopen. Ook wonen mensen met een praktijkopleiding dichter bij hun werk en gebruiken daar minder de auto.’

Lees ook | DNB: ‘De duurzaamheid van de woningbouw blijft achter, geld is het probleem niet’

Mensen vinden de klimaataanpak niet eerlijk

Wat ook uit het SCP-onderzoek naar voren komt, is dat mensen de aanpak van de klimaatcrisis niet als eerlijk ervaren. ‘Een meerderheid is van mening dat de lasten niet gelijk verdeeld zijn tussen arm en rijk en tussen bedrijven en burgers. Een situatie waarin de vervuiler betaalt en mensen met hogere inkomens de zwaarste lasten dragen blijft daarom een ​​belangrijk aandachtspunt.’