Mogelijk verbod rookworstsmaak: ‘Het kan gevaarlijk zijn’

In een eerdere versie van dit artikel stond dat Hema rookworsten werden geproduceerd met rookaroma’s. Dit bleek onjuiste informatie en is daarom verwijderd.

Woensdag stemt een commissie van de Europese Commissie over een mogelijk verbod op deze smaakstoffen.

Niet alleen rookworst zou onder het verbod vallen. De smaak “vloeibare rook” wordt ook gebruikt voor salami, bierworsten, barbecuesaus, pulled pork en gerookte amandelen.

Giftige gassen

Het mogelijke verbod heeft te maken met de manier waarop de rooksmaak wordt gemaakt. Hout wordt verbrand en de vrijkomende rook wordt opgevangen en omgezet in een vloeibare substantie. “Als je alle gifstoffen verwijdert, blijft er alleen water over”, zegt levensmiddelentechnoloog IJsbrand Velzeboer.

Met andere woorden: om de smaak te behouden blijven er enkele giftige stoffen achter. Deze stoffen zitten bijvoorbeeld ook in de zwarte stukjes die op vlees verschijnen als je het te hard bakt op de barbecue.

“Er ligt daar behoorlijk wat rotzooi”, vervolgt Velzeboer. En dat is precies de conclusie waartoe ook de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) is gekomen. Deze giftige stoffen zijn genotoxisch, wat betekent dat ze het DNA kunnen beschadigen en bijvoorbeeld kanker, erfelijke aandoeningen en onvruchtbaarheid kunnen veroorzaken.

Tien jaar geleden werd de Europese Commissie om toestemming gevraagd om het gebruik van rookaroma’s in voedsel toe te staan. “Het is al gezegd: let goed op hoeveel je consumeert”, zegt voedingswetenschapper Alie de Boer van de Universiteit Maastricht. Er werd toen een vergunning voor tien jaar afgegeven, maar deze kan nu niet worden verlengd. Het verbod zou op 1 juli in werking treden.

Overgangsperiode

Unilever laat in een reactie weten een overgangsperiode te verwachten als er inderdaad een verbod komt. Die periode zou dan lang genoeg moeten zijn om “alternatieve rooksmaken te ontwikkelen of andere oplossingen te vinden om de huidige smaak te behouden.”

Eigenlijk staat het roken van hotdogs niet bovenaan de lijst met alternatieven. “Traditioneel roken is niet de richting die Unox wil inslaan, omdat roken met hout ongewenste effecten kan hebben op het milieu en de gezondheid”, zegt de woordvoerder.

Heb je nooit meer worstjes gerookt?

Mensen die regelmatig rookworst consumeren hoeven niet meteen in paniek te raken. Het risico op ziektes door rookaroma’s is klein, omdat men als consument slechts zeer kleine hoeveelheden binnenkrijgt.

Dat geldt ook voor het ‘normale’ roken van voedsel, wat traditioneel werd gedaan om de houdbaarheid van voedsel te verlengen: “Vaak is de hoeveelheid giftige stoffen relatief klein, dus het is niet meteen heel schadelijk. Maar je kunt ze beter vermijden.