close
close

De bereidheid van Nederlanders om duurzaam gedrag te vertonen is vooral te danken aan economische factoren | Nieuwe items

Nieuws | 23-04-2024 | 00:01

Driekwart van de Nederlanders maakt zich zorgen over het klimaat en vindt dat er maatregelen moeten worden genomen om de klimaatverandering tegen te gaan. Maar slechts één op de twee Nederlanders voelt zich persoonlijk verantwoordelijk en klimaatzorgen leiden nauwelijks tot duurzamer gedrag. Dit laatste geldt vooral voor mensen met hoge inkomens en een hbo- of universitaire opleiding. Dit blijkt uit onderzoek dat vandaag is gepubliceerd door het Office of Social and Cultural Planning (SCP) en de Protestantse Theologische Universiteit (PThU). In ruim de helft van de onderzochte situaties zijn Nederlanders niet bereid hun levensstijl te veranderen ten gunste van het klimaat. Als mensen bereid zijn te veranderen, dan is dat vooral vanuit financieel oogpunt: als niet-duurzaam gedrag meer geld kost dan duurzaam gedrag.

Tussen duurzaam denken en duurzaam handelen

Afbeelding: ©David Rozing/ANP

Over het onderzoek’Tussen duurzaam denken en duurzaam handelen‘Het SCP en de PThU onderzochten wat mensen bereid zijn op te offeren voor het klimaat. Bovendien is voor het eerst specifiek gekeken naar de rol van waarden en religie in de overwegingen en veranderingsbereidheid van mensen. De resultaten van dit kwantitatieve onderzoek laten zien dat er weinig verschillen zijn tussen religieuze en niet-religieuze groepen als het gaat om hun opvattingen over klimaatverandering en duurzaam gedrag. Religieuze overtuigingen spelen een rol in de houding en het gedrag van mensen. Gelovigen die geloven dat mensen als rentmeesters verantwoordelijk zijn voor de aarde, maken zich bijvoorbeeld meer zorgen over de klimaatverandering en zijn meer bereid hun levensstijl te veranderen dan gelovigen die benadrukken dat mensen de natuur kunnen regeren.

Grote verschillen tussen rijk en arm

Een verrassende uitkomst van het onderzoek is dat mensen die de urgentie van klimaatverandering onderkennen en vinden dat zij moeten bijdragen aan het oplossen van het klimaatprobleem, dit niet laten zien met duurzamer gedrag. Vooral mensen met een hbo- of universitaire opleiding en met een relatief hoog inkomen zijn erg bezorgd over het klimaat, maar dit uit zich nauwelijks in duurzamer gedrag. Voor veel mensen met een praktijkopleiding en relatief lage inkomens geldt het tegenovergestelde. Zij gedragen zich aanzienlijk duurzamer dan de gemiddelde Nederlander, terwijl ze de urgentie van het klimaatprobleem minder onderschrijven.

Duurzaam gedrag sterk gedreven door geld

Er zijn verschillende toekomstscenario’s aan de respondenten voorgelegd. Op basis hiervan lijkt het erop dat Nederlanders in het merendeel van de situaties (54%) niet bereid zijn hun levensstijl aan te passen, ondanks hun zorgen over het klimaat, de dreiging van natuurrampen en de roep van de overheid en de wetenschap om een ​​meer duurzaam leven. gedrag. Als mensen bereid zijn te veranderen, dan is dat vooral als duurzaam gedrag goedkoper is dan niet-duurzaam gedrag. Hun overwegingen zijn dan ook vooral financieel van aard. Klimaatbeleid gericht op het opleggen van een financiële last aan niet-duurzaam gedrag lijkt daarom effectief.

Het nadeel hiervan is dat niet-duurzame opties een luxe worden die alleen de rijken zich kunnen veroorloven. Bovendien zijn mensen die momenteel minder duurzaam gedrag vertonen minder gevoelig voor hogere prijzen en minder bereid hun levensstijl aan te passen.

De ontevredenheid over het klimaatbeleid nam toe

Ondanks het groeiende klimaatbewustzijn sinds 2019 is onder een substantiële groep Nederlanders (45%) de onvrede over de aandacht voor het klimaat toegenomen. Ze zijn vooral van mening dat er urgentere kwesties zijn die moeten worden aangepakt, zoals asiel en migratie, structurele ongelijkheid en de duurzaamheid van de gezondheidszorg. Verder hebben ze het gevoel dat een kleine groep mensen de rest klimaatmaatregelen wil opleggen en zijn ze bang dat ze nergens meer van zullen mogen genieten. Bovendien is de meerderheid van de Nederlanders van mening dat de kosten van het klimaatbeleid niet gelijk verdeeld zijn tussen arme en rijke Nederlanders (61%) en tussen burgers en bedrijven (70%). Volgens Nederlanders zou een eerlijk klimaatbeleid gebaseerd moeten zijn op het principe dat degenen die het meest vervuilen meer betalen en dat mensen met hogere inkomens meer bijdragen dan mensen met een kleiner budget.

Voorbeeldgedrag en sociale dialoog

Er kunnen verschillende wegen worden bewandeld om de kloof tussen duurzaam denken en duurzaam handelen te dichten. Ten eerste kunnen financiële prikkels en eerlijk beleid ervoor zorgen dat klimaatbeleid effectiever wordt en dat mensen hun gedrag aanpassen. Uit onderzoek blijkt bovendien dat mensen pas beginnen met sporten als anderen dat ook doen. Daarom kan het nuttig zijn als mensen uit dezelfde sociale groep duurzamer voorbeeldgedrag vertonen. Vooral als ze het gevoel hebben dat hulpgedrag een positieve invloed heeft op hun reputatie. Ten slotte kan het nuttig zijn als mensen met elkaar praten over de overtuigingen die ten grondslag liggen aan hun houding en gedrag ten opzichte van het klimaat. En wat er nodig is om tot duurzamer gedrag te komen. De geschikte plaatsen voor deze dialoog moeten ontmoetingsplaatsen zijn, bijvoorbeeld religieuze gemeenschappen, waar mensen het niet altijd met elkaar eens zijn, maar waar het uitgangspunt de strijd voor een gemeenschappelijk belang is.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *