Een verhaal zoals zovelen met Abbie’s gezicht | Beoordeling

Wanneer actrice Abbie Chalgoum deze afscheidsbrief backstage projecteert, wordt de kamer nog stiller. Deze woorden, ruim tien jaar geleden geschreven, krabben één voor één als scherpe spijkers op een ouderwets schoolbord en slaan als een voorhamer in op het publiek dat met respect en aandacht luistert. Bijna een uur lang. Niemand uitgezonderd.

Gelukkig mislukte zijn zelfmoordpoging en versloeg hij uiteindelijk zijn duivelse kwelgeesten. Maar dat pad was een pad van lijden, vol leugens, drankmisbruik, losbandigheid, vals geluk en de constante Alsjeblieft gewoon om erbij te horen. Met wie? Waarin? En vooral: waarom?

Eerste optreden

Zijn eerste voorstelling gaat over dat klooster. ik blijf bij je onder de paraplu van Toneelgroep Maastricht. Daarin vertelt hij op meeslepende, fascinerende en krachtige wijze over zijn leven hier in Nederland, nadat hij in 1983 als kind vanuit Marokko naar Venlo emigreerde. De foto’s die zijn familieverhaal onderweg begeleiden, stralen een charmante sfeer uit, een indruk van solidariteit en geluk. Maar dat zijn slechts beelden. En of het nu gaat om culturele verschillen, de invloed van religie, of de extreem strenge en harde opvoeding van haar dominante vader: Abbie ontspoort.

In eerste instantie leek het er niet op. Hij was succesvol, studeerde, werd leraar middelbaar beroepsonderwijs, speelde Jezus in de Passietoneelstukken en werd tijdens carnaval Prins Venlo. We zien alles op het scherm verschijnen. Een knuffelige Marokkaan die zelfs ver ging in de politiek.

Hij was het toonbeeld van integratie, zoals hij zelf zegt. En toch bleek het een fantasiewereld te zijn. Omdat de trauma’s van een harde opvoeding, zonder ware liefde, zonder diepe warmte, zonder kleine of grote waardering, je later in je leven nog steeds deprimerend zullen maken. Hoe je het ook bekijkt, wat je ook bereikt, wie je ook bent. De basis van het leven is een ondersteunende structuur die eenvoudigweg vanaf jonge leeftijd wordt aangebracht. En als het ontbreekt, verrot is of volledig verdorven is, dan zul je op zoek moeten gaan naar je eigen bestaan, je ware zelf.

Vol humor

De vriendelijke Abbie Chalgoum beschrijft met heldere pen vol humor haar jonge geschiedenis als reactie op de vele vooroordelen die zij te verduren kreeg. Soms in onbegrip gedoopt, vooral door zijn egoïstische vader die zijn kinderen ernstig mishandelde, andere keren sneed hij zijn eigen geweten en zijn eigen moraal af. Hij wordt erg kwetsbaar en creëert vervolgens een soort spiegel in een spiegel, waarbij hij de uitspraak van Friedrich Nietzsche als leidraad neemt: Het was duidelijk? – Du sollst der alles, der du bist (Wat zegt je geweten je? Je moet worden wie je bent.)

Tijdens zijn geschiedenis rolt het af en toe over grote doeken die op de vloer van het speeloppervlak liggen. Op blote voeten stapt hij op die kleurrijke abstracte en realistische doeken als basis van zijn vorige bestaan. Op het filmscherm achter ons zien we diezelfde verbeelding vol kracht en hulpeloosheid. Als een ui pelt hij die doeken laag voor laag af op weg naar de kern van zijn eerlijke verhaal. Het zijn huiden van vroeger, die plaats maken voor je eigen huid, die je nu echte bescherming biedt, waardoor je kunt zijn wie je bent zonder leugens, zonder maskers.

Maar er was altijd wel iemand bij wie hij terecht kon, die onvoorwaardelijk van hem hield en hem in alles steunde. En toch. Dat is zijn moeder die altijd bij hem is gebleven.

Vraag

Abbie Chalgoum is een autodidact en getraind acteur die eerder zijn verhaal in boekvorm beschreef met Alwin Grijseels. Meeslepend en inspirerend. Abbie Chalgoum zou er echter goed aan doen om direct na de voorstelling niet meer met het publiek te praten.

ik blijf bij je Het spreekt genoeg voor zich en illustreert voldoende de pijn die in de context wordt ervaren. En er wordt duidelijk aangekondigd dat praten over depressie, misbruik, verslaving, zelfmoord, immigratiegeschiedenis, huiselijk geweld en praten over angststoornissen de enige sleutels zijn om deze als trauma te ontsluiten, zodat het genezingsproces zonder obstakels zijn gang kan gaan.

‘Ik blijf bij jou’ van Abbie Chalgoum en Alwin Grijseels door Toneelgroep Maastricht, De Lawei, 134 bezoekers