Afdeling Advies: vragen over het meerderheidspublieke belang bij collectieve warmtevoorziening

Voorwerp en inhoud van het wetsvoorstel.

Om de klimaatdoelen te halen moet de warmtevoorziening in de gebouwde omgeving duurzamer worden. Collectieve verwarmingsinstallaties horen hiertoe. Omdat de huidige Warmtewet hier niet voldoende op is afgestemd, wil het kabinet deze vervangen door dit wetsvoorstel. Het bevat regels en bevoegdheden die het publiek mogelijk maken de thermische transitie te sturen, zodat gemeenten controle hebben over waar, wanneer en onder welke voorwaarden collectieve warmte-installaties kunnen worden gerealiseerd. Het wetsvoorstel wijzigt ook de regulering van de collectieve stookkosten. Momenteel zijn de verwarmingstarieven gebaseerd op de referentieprijs van gas (het zogenaamde “niet meer dan anders-principe”). Dit wordt vervangen door een systeem waarbij vergoedingen worden gebaseerd op redelijkerwijs gemaakte kosten.

Verplichte meerderheid van publiek belang

De transitie naar duurzame warmte is complex. Om deze reden begrijpt de Afdeling advisering de wens van het kabinet dat gemeenten de regie krijgen om de thermische transitie goed te kunnen beheersen. Maar de eis dat één of meer publieke partijen gezamenlijk een meerderheidsbelang in warmtebedrijven moeten hebben, draagt ​​bij aan andere mogelijkheden die overheden krijgen om controle uit te oefenen. De Afdeling is van oordeel dat in het licht van het Europese recht beter moet worden toegelicht waarom dit nodig is. Ook zou de overheid de effectiviteit van het meerderheidsbelangvereiste op een aantal punten beter moeten toelichten. Bijvoorbeeld hoe bepaalde financiële risico’s met een meerderheidspubliek belang beter beheerst kunnen worden.

Betaalbaarheid

De nieuwe tariefregulering moet burgers die warmte afnemen de zekerheid bieden dat zij niet meer betalen dan de redelijke kosten voor warmte. Maar niet te veel betalen is niet hetzelfde als betaalbaarheid. De Afdeling adviseert het kabinet om in de memorie van toelichting bij het wetsvoorstel meer aandacht te besteden aan de wijze waarop het voorstel bijdraagt ​​aan maatschappelijk aanvaardbare tarieven voor huidige en toekomstige warmteverbruikers.

‘Ability to do’ en duurzaamheid

Ook wordt aandacht gevraagd voor het zogenaamde vermogen van huiseigenaren die willen aansluiten op een collectieve warmtevoorziening. Ook is van belang dat het wetsvoorstel beschrijft welke opties worden genomen ten aanzien van de toegestane uitstoot van broeikasgassen door collectieve verwarmingsinstallaties.