Dan in Dordrecht: de opkomst van transformatorhuizen

Misschien heb je nog nooit van het transformatorhuis gehoord… Je hebt er echter elke dag mee te maken! Dankzij transformatorhuizen hebben we elektriciteit in onze huizen, kantoren en bedrijven. Wat is de echte geschiedenis van deze opmerkelijke gebouwen?

Karakteristieke huizen

Uiteraard zijn er in veel steden en gemeenten transformatorhuisjes (of transformatorhuisjes) te vinden. Ze hebben allemaal een aantal van dezelfde kenmerken, namelijk een stalen deur met een bliksemschicht en het woord ‘doodsgevaar’. Er zijn echter ook veel verschillen tussen de huizen. Sommige zijn groot, sommige zijn klein. Sommigen zijn tientallen jaren oud en hebben zelfs een monumentale status!

Elektriciteit in de gemeente.

Een kleine duik in de geschiedenis. De grondlegger van de Nederlandse elektro-industrie is Willem Benjamin Smit. Hij kwam uit het plaatsje Slikkerveer, vlakbij Ridderkerk. In de 19e eeuw was Zuid-Holland de meest geïndustrialiseerde provincie van Nederland. In 1886 begon Willem Benjamin Smit vanuit zijn elektriciteitscentrale in Kinderdijk elektriciteit te leveren aan verschillende bedrijven, huizen en straatverlichting.

Tekst gaat verder onder foto >>

De opkomst van transformerende huizen

De gebeurtenissen volgden elkaar snel op. Eind 19e eeuw en begin 20e eeuw beschikten verschillende gemeenten over eigen energiecentrales. Naarmate de jaren verstreken, besloten steeds meer van deze gemeenten hun krachten te bundelen en samen te werken. In 1941 richtten de gemeenten in samenwerking met de provincie de NV Elektriciteitsbedrijf Zuid-Holland op. Zo ontstond een interprovinciaal interconnectienetwerk. Dat was goed, want het maakte het mogelijk om lokale stroomstoringen te compenseren. Met deze vooruitgang verschenen er steeds meer transformatorhuizen in dorpen en steden om de levering van elektriciteit mogelijk te maken.

Wat gebeurt er binnen?

Vraagt ​​u zich af wat een transformatorhuis, ook vaak elektriciteitshuis genoemd, precies is? Dan ben je niet de enige! Natuurlijk hebben maar weinig mensen ooit zo’n huis van binnen gezien. Het elektrische huis is een fysieke envelop van de transformatoren. Deze transformatoren zijn de verdeelpunten van hoog- tot middenspanning of midden- tot laagspanning, zodat het vermogen voldoende is voor de gebruiker. Dus jezelf! Naarmate de jaren verstreken, vooral na de Tweede Wereldoorlog, werden de woningontwerpen steeds kleiner, omdat transformatoren ook steeds compacter konden worden.

Tekst gaat verder onder foto >>

Verschillende stijlen

Verschillende transformatorbehuizingen onderscheiden zich door hun uiterlijk. Zo zijn er bijvoorbeeld dubbele of luxe transformatorhuisjes die op kleine villa’s lijken. Er zijn ook eenvoudige transformatorzuilen. Zie jij een transformatorhuisje in de vorm van een ronde kolom met een conisch of koepelvormig dak? Dan is de kans groot dat het om een ​​oud exemplaar gaat. Deze stijl werd tussen 1906 en 1960 in Zuid-Holland toegepast. Ook transformatorwoningen met schild-, schild- en zadeldaken zijn in diverse steden te vinden. Ontwerpers probeerden de woningen vaak zoveel mogelijk in het stedelijk landschap te integreren. Sommige transformatorhuisjes zien eruit als een kerk, andere hebben een neoklassieke stijl.

Nieuwe functies en bestemmingen

Veel gemeenten in Zuid-Nederland proberen momenteel nieuwe dingen uit met transformatorhuisjes. Veel huizen zijn versierd met kunst om een ​​decoratieve functie te vervullen. Andere woningen worden uitgebreid met extra voorzieningen zoals urinoirs of bloemenkraampjes. Ook worden transformatorhuizen gesloopt en verplaatst naar een nieuwe en betere locatie. De locaties van transformatorhuizen moeten altijd centraal en gemakkelijk toegankelijk zijn voor onderhoudsdoeleinden.

Huizen transformeren in Dordrecht

Dordrecht kent ook bijzondere transformatorhuisjes, bijvoorbeeld aan de Lange Geldersekade bij de Grote Kerk. Deze transformatieve woning heeft een bijzonder verhaal. Het werd in 1937 gebouwd naar een ontwerp van de Dordtse architect AJ Argelo. Oorspronkelijk was het het huis van een brugwachter. In de jaren vijftig werd het een schrijvershuis, gebruikt door de bekende Dordtse schrijver C. Buddingh. Het werd vervolgens omgebouwd tot een transformerend huis. Het komt niet vaak voor dat een gebouw met een andere functie een transformerend huis wordt.

Transformatorstations in Dordrecht

De komende tijd zullen er steeds meer woningen en transformatorstations bijkomen. Transformatorstations zien er vaak uit als eenvoudige kubussen. Een uitbreiding is nodig omdat er steeds meer elektriciteit wordt gebruikt, maar ook wordt opgewekt. Onze stad had ook een heel groot transformatorstation, namelijk het 50 kv-transformatorstation aan de Oranjelaan. Dit station is in de jaren 50 ontworpen door architect Hamerpagt. Het monumentale pand is echter al enige tijd niet meer in gebruik en krijgt een nieuwe functie. Zo zijn er al vergevorderde plannen voor een wooncomplex met 38 appartementen in het oude transformatorstation.

Zie ook:

• Dan in Dordrecht: een bloemist krijgt een boete voor het kweken van hennep

  Wat is er jaren geleden werkelijk gebeurd in Dordrecht? We ontdekten het door in de krantenarchieven te zoeken. Wij vonden een…

  

• Dingen die we missen in Dordrecht: speciaalzaak Schellenbach Verf die 184 jaar in de stad stond

• Van weeshuis tot stookruimte: 5 belangrijke gebouwen in Dordrecht