Wereldwijde salarissen worden vaker gebruikt door bedrijven. ‘Veel medewerkers keren na ruw ontwaken terug naar huis’

In eerste instantie ging het helemaal niet slecht met de horecamedewerker bij een strandpaviljoen. Ruim vier jaar heeft hij naar volle tevredenheid gewerkt. Pas toen hij zijn vertrek aankondigde, ontstond er plotseling ruzie over geld. Want hoe zit het met de uitbetaling van vakantiegeld, overuren en vakantiedagen? Volgens zijn werkgever maakte het allemaal deel uit van het totale salaris dat hij ontving, maar daar is de werknemer het niet mee eens. Met een gang naar de rechter tot gevolg.

Vakantiegeld

De rechtszaak is één van de voorbeelden hoe het mis kan gaan met het totaaluurloon. Via de salarisvariant betalen werkgevers direct voor de opbouw van vakantiedagen en vakantiegeld. Handig, want een werknemer heeft direct een hoger besteedbaar inkomen. Een werkgever kan een hoger uurloon op zijn inhuurposter opnemen en heeft minder administratieve lasten, omdat er geen verlofregistratie hoeft te worden bijgehouden.

Er lijken echter veel misverstanden te bestaan. “We zien dat veel horecamedewerkers zich rijk voelen door de mooi gepresenteerde hoge uurlonen, maar zich bedrogen voelen als hun vakantiegeld in mei niet op hun bankrekening staat”, zegt FNV Horeca-directeur Edwin Vlek. “Dat was precies het geld dat ze wilden gebruiken om op vakantie te gaan of rekeningen te betalen.”

Ook merkt hij op dat mensen vaak verwachten voldoende betaalde vakantie-uren te hebben om vrij te kunnen nemen. “Maar de waarde van deze uren zit al in het totale uurloon verwerkt. Wie op vakantie wil, moet dat doen zonder te betalen en met alles inbegrepen. “Dit is hoeveel mensen thuiskomen na een ruwe ontwaking.”

Plankenvullers

Ook voor zijn collega Michiel Al van FNV Supermarkten is deze werkwijze een ergernis. “Alle supermarktketens maken hier reclame voor. Dit doen ze vooral voor schappenvullers die maximaal 12 uur werken. Ze verdienen vrijwel niets, maar als je een volledig uurloon in de brochure kunt vermelden, lijkt het nog steeds veel.”

Volgens Al vertroebelt dit de discussie die volgens hem echt gevoerd zou moeten worden. “Als je dit soort methoden gebruikt, blijkt dat het daadwerkelijke salaris dat je wilt bieden simpelweg te klein is. Daar zou het debat over moeten gaan: de te lage salarissen die supermarkten betalen aan personeel onder de 21 jaar. Laat ze er iets aan doen in plaats van deze onzin op posters te zetten.”

Voorwaarden

Ondanks de discussie blijkt uit de Nederlandse jurisprudentie tot nu toe dat werkgevers gebruik kunnen maken van het volledige uurloon, zegt arbeidsjurist Gerard Geelkerken. Ze moeten echter wel aan een aantal voorwaarden voldoen. “Allereerst moet op een loonlijst duidelijk aangegeven worden wat wel en niet betaald wordt. “Dat gaat wel eens mis.”

Een ander twistpunt is dat een werknemer op grond van de wet vakantiedagen moet kunnen opbouwen en opnemen. “Iemand moet de tijd krijgen om te herstellen van het werk, wat de herstelfunctie wordt genoemd. Maar iemand die de eindjes aan elkaar kan knopen, heeft niet meer genoeg geld om op vakantie te gaan, want dan heeft hij niets meer. Dat maakt het totale uurloon zeer twijfelachtig.”

Ondernemers zullen dit echter weerleggen door te zeggen dat zelfs als iemand meer per maand ontvangt, hij het hele jaar door hetzelfde bedrag zal ontvangen. Een werknemer is verantwoordelijk voor het sparen van geld voor huur of vakanties. “Maar het is de vraag of een 18-jarige kruidenier daaraan zal denken als hij het goede salaris op het bord ziet staan”, zegt Al Vlek daar ook vaak dingen mis te zien gaan. “Een leek moet zien wat hij krijgt op grond van zijn contract en een werkgever heeft de plicht dat duidelijk te maken. Dat gebeurt vaak niet.”

Hij adviseert medewerkers daarom om vooraf na te gaan of een forfaitair salaris hun bedrijfsresultaat daadwerkelijk ten goede komt. “Ik hoop dat het in de meeste gevallen ‘nee’ is en dat het een sigaar uit eigen kist blijkt te zijn.”

Kleine letter

Dat werkgevers niet altijd op de hoogte zijn van de kleine lettertjes blijkt duidelijk uit de casus van de horecamedewerker. Volgens de rechter heeft het strandpaviljoen niet duidelijk gemaakt welke toeslagen in het totale uurloon zijn inbegrepen. Ook vakantiecompensatie zorgde voor onzekerheid. Omdat de werkgever het totale uurloon niet voldoende heeft gemotiveerd, wordt hij veroordeeld tot het uitbetalen van overuren, toeslagen en ongebruikte vakantiedagen. Een bedrag dat ruim € 19.000,- bedraagt.