Auke (73) waarschuwt voor nieuwe aaneenschakeling van dorpen in de duinen van Ameland: ‘Dit keer maken de rijken er een zooitje van’

“Zonder wet- en regelgeving zou je denken dat je in een woonwijk in het Gooi woont. Veel mensen willen graag een extra vloer leggen, tegels leggen op een terras of een glazen windscherm plaatsen. Gelukkig is Ameland daar heel streng op. De gemeente “Er wordt alles aan gedaan om het gebied te laten zoals het in de jaren dertig was gepland”, zegt Auke Jongbloed.

De 73-jarige Purmerendse brengt twintig weken per jaar door met zijn vrouw Aaltje van Altena (67) in hun vakantiehuis op Ameland, midden in de duinen ten noorden van Buren. Het is niet de schuld van de gemeente, maar veel inwoners van de tweehonderd omringende steden overschrijden de grenzen van wat is toegestaan.

Zo mag een huis maximaal één verdieping hebben en moet het dak schuin naar boven lopen om goed in de duinen te passen. “Weet je wat ze doen?” vraagt ​​Aaltje. “Ze bouwen naar beneden omdat ze meer oppervlakte willen. Er staat al een woning met twee benedenverdiepingen! ‘Ze gaan met de lift naar beneden.’

Niet iedereen weet waar ze terecht zullen komen, zegt Auke hoofdschuddend. “Veel mensen kopen iets en zeggen: wat een prachtig park is dit! Nee! Dit duingebied lag er en er zijn huizen in geplant.”

zeventig jaar

Auke komt al bijna zeventig jaar naar Ameland. Vroeger ging hij met zijn ouders naar het huis van grootvader Jongbloed, de bijbeldrukker van de Grote Kerkstraat in Leeuwarden. Bijna twintig jaar lang hadden ze twee vakantiebungalows in Roosduinen, vlakbij Ballum, waar de inmiddels gepensioneerde leraren (beiden lesgegeven op een basisschool in Marken) de weekenden en schoolvakanties doorbrachten. In 2010 kochten zij een vakantiehuis in het binnenduingebied van Buren. Op steenworp afstand van het oude huis van opa Bonte Piet.

Auke heeft de omgeving met eigen ogen zien veranderen. ‘Kijk eens,’ zegt hij, wijzend naar een villa omgeven door een wit hek. “Vroeger stond er in dit hele gebied geen enkel hek of paal. Je liep naar waar je heen moest.” Lachend: “Ik herinner me het eerste huis waar een hek omheen stond. Dus vroegen we ons af: gaat hij schapen houden?” Aaltje wijst naar de hortensiastruiken voor het huis. “Die begroeiing hoort hier natuurlijk ook niet.”

Het gaat helemaal niet om een ​​gebrek aan wil, benadrukt Auke. Het is onwetendheid, daarom wil hij waarschuwen. Daarom stuurde hij afgelopen najaar een brief naar de gemeenteraad. Daarin trok hij een parallel met die van bijna een eeuw geleden. Gemeente en provincie besloten daarop een einde te maken aan de aaneenschakeling van dorpen die achter de duinen ten noorden van Nes, op de plek van het huidige Duinoord, was ontstaan.

Toeristen, veelal inwoners van Fryslân en Groningen, huurden destijds grond in de duinen van het toenmalige Domeinen (nu Staatsbosbeheer). Naast een rommelig zomerhuis ontstond een tentenkamp, ​​dat beetje bij beetje vorm kreeg doordat het stormgevoelige canvas werd verstevigd met planken. Zo ontstond er vanaf 1922 een ketenkamp, ​​waar jonge en oude mensen samen in hutten woonden. “Er was geen regulering of toezicht, wat tot chaos leidde. Ze hadden geen toilet, ze deden hun behoefte in de duinen. Het hele duinlandschap was verwoest.”

Auke zou het moeten weten. Schrijf een boek over de geschiedenis van het toerisme op Ameland van 1854 tot 1939. Op een vernieuwende manier, maar met historische feiten. Het boek, dat binnen een jaar verschijnt, is gebaseerd op zo’n duizend documenten die hij en zijn vrouw de afgelopen vijf jaar uit verschillende archieven hebben opgegraven.

Jaren gingen voorbij voordat het gevangenkamp werd gesloopt. “Toeristen waren uiteraard ook een bron van inkomsten”, legt Auke het juridische en administratieve getouwtrek uit. Uiteindelijk oordeelde de Hoge Raad in het voorjaar van 1936 dat 68 kettingen moesten worden verwijderd.

rieten daken

Inmiddels werd in 1933 het eerste huis gebouwd in het binnenduingebied waar we het nu over hebben. In dit uitbreidingsgebied wilde de gemeente de grond voortaan verkopen, om zo strenge regelgeving te kunnen stellen. Zo moesten huizen minimaal 25 meter uit elkaar staan. Na de oorlog werd de rietendakregel toegevoegd. “Ze gaan op in de duinen, die regels gelden nog steeds.”

“Zijn we op weg naar Dorpsketen 2.0?” schreef Auke Jongbloed aan de raad en het college van bestuur. In de jaren dertig hadden toeristen niet het geld om betere gebouwen te bouwen, maar nu zijn het de rijken die hun geld uitgeven aan het uitbreiden van hun huizen, zei hij. “Een belangrijk verschil.” Een inhoudelijk antwoord kreeg hij niet.

Beverly Hills

In “Buren aan zee” zijn de meeste eigenaren volgens Auke en Aaltje nog steeds inwoners van Fryslân en Groningen. Het gebied kent echter ook enkele van de Beverly Hills van de Waddeneilanden. Een bekende discjockey, de eigenaar van FC Utrecht en ‘de hondenkoekjesbakker uit Zwolle’ kocht daar onlangs twintig huizen, zoals de inwoners van Ameland weten, hebben er een huis. De bekendste is het voormalige woonhuis van Marjolein Bastin. Daar deed hij jarenlang inspiratie op voor zijn pagina’s over de natuur in het weekblad. Libel .

Konijnen huppelen, fazanten steken de weg over en eksters zijn druk bezig met het bouwen van een nest. De contrasten tussen de villa’s zijn groot, zo laten Auke en Aaltje zien tijdens een wandeling. Sommige eigenaren doen er alles aan om het duinlandschap zoveel mogelijk te behouden. Elders zijn opritten en parkeerplaatsen te breed aangelegd. Bij zo’n villa staan ​​drie dure auto’s met Luxemburgs kenteken. “Alle gras- en duinvegetatie is verdwenen”, klaagt Aaltje. “Alleen parkeerplaatsen.”

petanque-spel

Vlakbij uw vakantiehuis ligt een villa met voor het huis een grote tuin. Er is een grote strook grind gestort. “Ze hadden daar zonnepanelen geïnstalleerd, wat tegenwoordig begrijpelijk is. Maar dat mag in het duinlandschap helemaal niet”, zegt Auke, die opmerkt dat de gemeente daar goed op heeft gehandhaafd. De buren vroegen toen of ze er een petanquebaan van konden maken. “Ik begrijp het ook. Maar als je dat toestaat, verandert wat mag. Hoe ver ga je dan?”

Dat was de directe aanleiding voor de brief van Auke. ‘Houd er rekening mee dat de volgende eigenaar kan overwegen om een ​​tennisbaan aan te vragen. Zo kan de persoon die zijn duikplank heeft begraven ook op het idee komen om de begrafenis van een zwembad aan te vragen”, schreef hij onder meer.

Auke en Aaltje hebben de afgelopen vijftien jaar van alles zien bijkomen. Bubbelbaden, buitendouches, sauna’s, schuurtjes en paden bij voorkeur versierd met magische lichtjes. “Dat betekent dat het uitgaansleven ontwricht wordt”, verzucht Aaltje. Terwijl de gemeente het goede voorbeeld geeft. “Met groene lantaarnverlichting.”

Auke voorkomt dat de geschiedenis zich herhaalt en besluit met een verwijzing naar een artikel van A. Kok in het tijdschrift van de Vereniging Heemschut uit 1935: “Het is een bekend fenomeen dat sindsdien de aandacht van de mensheid heeft getrokken op de natuur, de schoonheid van de natuur”. moet zich tegen de mens verdedigen. Zo gaat het op het prachtige eiland Ameland.’ “En zo is het.”

Bonté Piet toen en nu