‘Pelosi’s bezoek aan Taiwan was een keerpunt in de Zuid-Chinese Zee’

Japan, de Filipijnen en de Verenigde Staten bundelen hun krachten tegen het steeds agressiever wordende China. De leiders van de drie landen ontmoetten elkaar gisteren in het Witte Huis. “Het bezoek van Nancy Pelosi aan Taiwan was een keerpunt”, zegt politicoloog Friso Dubbelboer. “Japan en de Filippijnen waren toen verrast.”

Bondgenoten in de Stille Oceaan werken steeds meer samen, vooral voor de Chinese kust. Dat land neemt een steeds agressievere positie in in de Zuid-Chinese Zee, die het in zijn geheel opeist.

“Vooral Japan en de Filippijnen komen steeds dichterbij”, zegt Dubbelboer, verbonden aan het Leiden Asia Center. “Beide landen hebben ook een wederzijds bijstandsverdrag met de Verenigde Staten.” En die samenwerking werd gisteren in Washington benadrukt, tijdens een bezoek van de Filipijnse president Ferdinand Marcos jr. en de Japanse premier Fumio Kishida aan het Witte Huis.

Lees ook | ‘Uniek’ hoe landen gezamenlijk China uitdagen in de Zuid-Chinese Zee

Toenemende spanning rond het Filippijnse atol

De achtergrond is groeiende spanning rond een atol nabij de Filipijnen. “Daar staat een Filipijnse surveillancepost die periodiek bevoorraad moet worden”, zegt Dubbelboer. “De Chinezen proberen dit al ongeveer een jaar te voorkomen, omdat zij het gebied ook claimen.” Maar China heeft volgens de politicoloog geen wettelijke basis waarop hij kan vertrouwen. Een arbitragevonnis uit 2016 verwierp de Chinese claim al.

Wat een escalatie rond Taiwan zou betekenen

Hoewel er al tien tot vijftien jaar spanning heerst in het gebied, wijst Dubbelboer op het bezoek van Nancy Pelosi, destijds voorzitter van de Tweede Kamer, aan Taiwan in 2022 als keerpunt.

“China reageerde daarop met militaire oefeningen rond het eiland en rakettesten”, zegt hij. ‘Die raketten kwamen ook in de Japanse economische zone terecht. En de oefeningen werden gehouden in de buurt van de Filippijnse economische zone. Die twee landen waren toen geschokt. Zij zagen van dichtbij wat een escalatie rond Taiwan voor hen zou betekenen. “Dat heeft het proces versneld.”

Lees ook | China geïrriteerd door Amerikaanse opmerkingen; ‘Accepteer geen kritiek of druk’

Met de gezamenlijke bijeenkomst in Washington willen de landen hun samenwerking met de VS ook beschermen tegen een mogelijk tweede presidentschap van Donald Trump. Dubbelboer: ‘Met een netwerk van allianties willen ze de politiek ‘Trump-proof’ maken, zodat het voor een toekomstige president moeilijker wordt om samenwerking zomaar uit te sluiten.’