Het gebrek aan kritische houding in het mestdebat schaadt de sector

Het debat over de mest- en kunstmestuitspoeling is opportunistisch en ontbeert een werkelijk kritische benadering. Het Deskundigencomité Meststoffenrecht zou om commentaar op deze kwestie moeten worden gevraagd. Reinier Gerrits van Meststoffen Nederland denkt van wel.

Er gebeurt iets bijzonders in de discussie over het mestoverschot in Nederland. Demissionair minister van Landbouw Piet Adema en de Tweede Kamer, van links naar rechts, stellen geen kritische vragen over de onderbouwing van de veel gehoorde claim dat dierlijke mest minder uitspoeling zou veroorzaken dan kunstmest. Waarom vragen we de Commissie voor de Wet op de Meststoffendeskundigen niet om hier commentaar op te geven?

Een reeks overwegingen om die kritische vraag echt te stellen: Ja, stikstofkunstmest kost veel energie om te produceren. Daarom is het belangrijk om in te zetten op nieuwe productieprocessen met minder of geen CO2-uitstoot. Nederland loopt hierin voorop.

Stikstof

Bij het kweken verlies je elke keer onherroepelijk 30 tot 50 procent van je stikstof. Voor stikstof is een gesloten kringloop niet mogelijk. Daarom zijn supplementen in de vorm van meststoffen en peulvruchten nog steeds noodzakelijk. Het goede nieuws is dat we de verliezen in ons systeem dramatisch kunnen verminderen door ons dieet te veranderen naar een meer plantaardig en minder dierlijk dieet. Dan heb je echt minder kunstmest nodig.

Dieren produceren geen stikstofkunstmest, ze verplaatsen het. Ze eten gewassen met stikstof en uitwerpselen en urineren wat ze niet kunnen omzetten in dierlijke eiwitten. In het geval van krachtvoer zijn de gewassen die zij eten elders geproduceerd met kunstmest. Of als veevoeder in Nederland met behulp van kunstmest.

De stikstof en andere voedingsstoffen in dierlijke mest zijn grotendeels organisch gebonden. Dit betekent dat ze gemineraliseerd moeten worden voordat ze beschikbaar zijn voor de plant. Deze mineralisatie is afhankelijk van temperatuur en bodembiologie en sluit niet volledig aan bij de behoeften van de gewassen. Goede landbouwpraktijk bestaat er dan ook uit om de basisbemesting zoveel mogelijk aan te vullen met dierlijke mest en aan te scherpen met kunstmest.

Ondergronds water

In een rapport van Wageningen Universiteit en Research, gefinancierd door het Mesdag Zuivelfonds, wordt een perceel gemaaid gras waar alleen kunstmest wordt gebruikt vergeleken met de combinatie van dierlijke mest en kunstmest. De combinatie behaalt betere resultaten op het gebied van uitloging. De conclusie dat er bij gebruik van alleen dierlijke mest nog minder uitspoeling zou plaatsvinden, wordt niet ondersteund. Reden genoeg om vragen te blijven stellen. Belangrijk is nog steeds: beide testen leiden niet tot een overschrijding van het nitraatgehalte in het grondwater.

Ik begrijp dat melkveehouders er alles aan zullen doen om meer ruimte te krijgen voor het gebruik van dierlijke mest, zeker gezien de enorme druk die zij ondervinden. Het slechte nieuws voor melkveehouders is dat als zij helemaal stoppen met het gebruik van kunstmest, zij zullen worden teruggebracht tot 40 procent van de huidige veestapel. Ook als ze de huidige hoeveelheid krachtvoer mogen blijven gebruiken.

Dit kan ook het antwoord bieden op de vraag waarom linkerflankpartijen geen kritische vragen stellen over de redenen waarom dierlijke mest tot minder uitspoeling zou leiden.