tienduizenden ‘vorsten’, waarvan sommigen nu ook bereid zijn geweld te plegen

Het aantal zogenoemde soevereinen in Nederland is in de loop der jaren flink toegenomen tot “enkele tienduizenden” en lijkt nog steeds toe te nemen. Een klein aantal van hen is bereid zich actief te verzetten tegen de overheid en andere instituties, desnoods met geweld.

Dat staat in een analyse van de soevereiniteitsbeweging in Nederland (ook wel autonomen genoemd), opgesteld door de veiligheidsdienst van de AIVD, de nationale politie en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV).

Bij verschillende aanhangers van dit idee zijn vuurwapens aangetroffen, aldus de analyse. Kleine geweldsincidenten komen nu periodiek voor, bijvoorbeeld als reactie op verkeerscontroles, arrestaties of huisuitzettingen.

De toon van het artikel is iets bezorgder dan die van een vergelijkbare AIVD-publicatie van vorig jaar over ‘anti-institutioneel extremisme’. Er werd benadrukt dat de geschiedenis van de autonomen in Nederland geweldloos is, al werd er al voor gewaarschuwd dat deze manier van denken tot escalatie zou kunnen leiden.

Vorsten zijn van mening dat de overheid geen legitieme macht over hen heeft en dat zij zelf kunnen beslissen of zij aan wet- en regelgeving voldoen. Soms betalen ze bijvoorbeeld geen belasting, verplichte zorgverzekering of verkeersboetes meer, en in extreme gevallen ook geen huur of hypotheek.

Het gevolg kan zijn dat de betalingsachterstanden toenemen, dat mensen uit hun huis worden gezet en dat er confrontaties ontstaan ​​met gerechtsdeurwaarders en politie, in de vorm van bedreigingen en fysiek verzet. Zo is er al een sheriff opgepakt en is een politieagent aangevallen toen hij een soeverein om zijn rijbewijs vroeg.

De auteurs van de analyse voorspellen dat er in de toekomst meer van dit soort incidenten zullen plaatsvinden, naarmate overheden steeds meer in de problemen komen. Ze wijzen erop dat er nog onvoldoende onderzoek is naar de gevolgen voor kinderen als ze bijvoorbeeld niet naar school gaan. “Het risico is dat kinderen onopgemerkt blijven en verborgen blijven voor het maatschappelijk zicht.”

De groei van de beweging werd waarschijnlijk mede veroorzaakt door het optreden van de overheid. Zo hebben coronamaatregelen de voedingsbodem vergroot voor het imago van een ‘kwade elite’ die de bevolking wil onderdrukken en tot slaaf maken. In deze overtuiging bestaat deze elite niet alleen uit politici, ambtenaren en rechters, maar ook uit onder meer journalisten en wetenschappers.

Het is een aantrekkelijk verhaal, zeggen de AIVD en andere schrijvers, voor alle soorten mensen die zich onvoldoende gehoord voelen door de overheid. Niet alleen vanwege de coronajaren, maar ook vanwege de problematiek van de sociale uitkeringen, het moeizaam beheersen van de schade veroorzaakt door de aardbeving in Groningen, de stikstofcrisis, het woningtekort en de stijging van de vastgoedprijzen. Maar verlies van vertrouwen kan ook (deels) te maken hebben met persoonlijke problemen en klachten.

De overgrote meerderheid van de soevereinen heeft geen gewelddadige plannen; Zij aanvaarden de toepasselijke wet- en regelgeving in ieder geval in belangrijke mate. Bovenal willen ze binnen het huidige systeem zo zelfstandig mogelijk leven, bijvoorbeeld via een eigen tuin, een eigen onderwijs en een eigen medisch systeem. Hoewel hun organisaties mensen aanmoedigen zich terug te trekken uit de samenleving (soms door fantasierijke documenten zoals ‘diplomatieke paspoorten’ en verzonnen kentekenplaten te verkopen), brengen ze wel duidelijk naar voren dat iedereen de wet moet gehoorzamen.

Een kleinere groep van enkele duizenden mensen gaat nog een stap verder en verwerpt deze wetten volledig. Zij lopen het grootste risico om in ernstige financiële problemen te komen, al dan niet aangemoedigd door zogenaamde boosters, die documenten, advies en andere diensten aanbieden waarvan zij beweren dat ze u kunnen helpen soeverein te worden. Eind vorig jaar werden twee van die zelfbenoemde juridische adviseurs gearresteerd op verdenking van belastingfraude, verduistering en valsheid in geschrifte.

Volgens het rapport trekt de kleinste categorie, tussen enkele tientallen en honderd mensen, de meeste consequenties uit deze denkwijze en meent dat een gewelddadige confrontatie met de overheid in de toekomst onvermijdelijk is. Ze bedreigen vermeende vertegenwoordigers van de elite met ‘burgerarrestaties’ of ‘rechtbanken’ en verspreiden adressen van sheriffs, politieagenten en ambtenaren in hun eigen online chatgroepen.

Sommigen binnen deze categorie worden experts in vechtsporten en verzamelen wapens. “Deze voorbereidingen zijn doorgaans defensief van aard, al zijn er ook arrestaties verricht wegens bedreiging met geweld tegen ambtenaren, bezetting of aanval op een gemeentehuis, en ‘detentie’ van een rechter”, schrijven de auteurs van de analyse. Ze trekken een vergelijking met de Duitse Reichsbürger, waarvan de leden anderhalf jaar geleden werden gearresteerd wegens het beramen van een staatsgreep.

Vorig jaar maakten we deze video over de toename van het aantal mensen dat de regels en wetten negeert: