Veel buzz over Jehovah’s Getuigen vanwege nieuwe documentaire. Zijn ze echt een sekte? En wat is een sekte precies?

Wat is een sekte precies?

“Het is een afgebakende groep waar je lid van kunt worden en die je weer kunt verlaten. Aan het hoofd staat een charismatische leider, waar anderen zich bij aansluiten. Meestal is er ook sprake van een bepaalde machts- of financiële relatie. Bijvoorbeeld omdat aan volgers wordt gevraagd iets te financieren waardoor de community bij elkaar kan blijven. Leden moeten ook vaak taken uitvoeren voor de leider.”

Het lijkt erop dat ‘een sekte’ altijd iets negatiefs is. Is dit echt het geval?

“Niet traditioneel. Maar nu lijkt het concept vaak een negatieve connotatie te hebben. De afhankelijkheidsrelatie tussen charismatische leiders en volgers vormt vaak de basis van maatschappelijke discussies. Uiteraard staat het mensen vrij om lid te worden van verenigingen. Maar de verdere vraag is in hoeverre deze mensen vrij zijn om zich bij een sekte aan te sluiten of deze te verlaten. Er is daar een spanning. Daarnaast worden sekten periodiek in verband gebracht met het plegen van strafbare feiten. “Als dat zo is, is dat uiteraard onaanvaardbaar.”

Wie sluit zich aan bij zo’n groep?

“Het zijn naar mijn mening vaak mensen die zoekende zijn in het leven en lotgenoten nodig hebben die ook met die zoektocht bezig zijn. “Ze willen iemand vinden die met ze wil praten en hen zekerheid wil bieden.”

Zijn er veel van dit soort groepen in Noord-Nederland?

“Zonder twijfel zijn ze ook in het Noorden aanwezig. Maar hoeveel het er precies zijn, is lastig te zeggen. Voor zover ik weet zijn er in het hele land tussen de 84 en 240 sekten. Hoewel dit soort groepen van tijd tot tijd in het nieuws verschijnen, heb ik niet het gevoel dat deze gemeenschappen snel groeien of dat sekten toenemen. Maar omdat er geen centraal meldpunt meer is, is het lastig om een ​​exact cijfer te geven.”

Er zijn Kamervragen gesteld naar aanleiding van de misstanden die in de documentaire aan het licht komen. Wat is volgens u de rol van de overheid ten aanzien van deze groepen?

“Van tijd tot tijd bereikt de kwestie van sekten de politiek. Bijvoorbeeld als er zorgen zijn over de fysieke integriteit en financiële belangen. De overheid kan hier alleen maar terughoudend in zijn, omdat het om de vrijheid van vereniging gaat. Een centraal meldpunt zou hierbij kunnen helpen. Pas in een laat stadium, als er signalen zijn dat het mis gaat, zoals dwang of misbruik, ligt er een duidelijke taak voor de overheid om op te treden.”

Zijn sekten altijd religieus?

“Dat is niet nodig. Religieuze dimensies blijken regelmatig een rol te spelen. Filosofische facetten of transcendentale aspecten maken het makkelijker voor een charismatische leider om mensen met hem te verbinden. Maar over het algemeen zijn religieuze organisaties die niet tot religies behoren.” Monotheïsten zijn vaak ten onrechte sekten genoemd.”

Hoe zit het met Jehovah’s Getuigen?

“Dit is een ander verhaal. Het is een gemeenschap en religieuze denominatie die hooguit de kenmerken van een sekte heeft. Een voorbeeld is dat het, hoewel moeilijk, mogelijk is om deze gemeenschap te verlaten. Bovendien ontberen zij klassieke kenmerken en handelen zij, voor zover ik weet, binnen de wettelijke grenzen bij het praktiseren van hun geloof. Bovendien is het concept sekte vloeibaar en kan het de betekenis ervan veranderen. Het is dus eigenlijk een ongrijpbaar fenomeen.”