Meer bewustzijn over legionellabesmettingen na de ramp van 1999

Door Jordy Gomes

Tijdens de Westfriese Flora in Bovenkarspel vond in Nederland een stille ramp plaats. Tussen 19 en 28 februari 1999 raakten bezoekers van de Flora besmet met legionella door het sproeien van water uit een jacuzzi. Het water in dit bad werd gevuld met een brandslang, waarin de agressieve Legionella pneumophila bacterie groeide. Destijds veroorzaakte het 206 ernstig zieke mensen en 32 doden. Tegenwoordig zijn er jaarlijks nog steeds duizenden besmettingen en honderden sterfgevallen als gevolg van Legionella. Met de ramp in Bovenkarspel dit jaar vijfentwintig jaar geleden luidt de Stichting Veteranenziekte de noodklok. In haar jubileumjaar streeft de patiëntenorganisatie naar meer bewustzijn en transparantie in de Nederlandse gezondheidszorg.

bacteriën

Legionella is een soort bacterie die bij mensen ziektes kan veroorzaken. Bacteriën worden aangetroffen in stilstaand water, zoals in waterleidingen, airconditioningsystemen, sprinklers en warmwaterkranen. Legionella kan ernstige longontsteking veroorzaken, ook wel legionellose of veteranenziekte genoemd. De veteranenziekte komt in Nederland momenteel zo’n vijfhonderd keer per jaar voor. Legionellabacteriën veroorzaken bij sommige mensen milde griepachtige symptomen die na een paar dagen verdwijnen. In zeldzame gevallen kan de bacterie ernstige longontsteking of zelfs de dood veroorzaken. Tegen deze bacterie bestaat geen vaccin, maar behandeling met antibiotica is wel mogelijk.

permanente afdichting

Voor Hanneke Vingerhoed uit Enkhuizen is het vijfentwintig jaar geleden dat zij tijdens de zogenaamde Bovenkarspel-catastrofe besmet raakte met legionella. “Ik was toen vier dagen erg ziek en niemand wist echt wat het was”, zegt ze. “Ik had al jaren last van mijn longen, waardoor de klap nog zwaarder werd. Gelukkig heb ik het overleefd, hoewel de complicaties nooit zijn verdwenen. Mijn kortademigheid bedraagt ​​nog steeds zeventig procent van mijn longcapaciteit. Daarom ga ik momenteel twee keer per week naar COPD-therapie hier aan de Molenweg in Enkhuizen. “Het gaat nu redelijk goed, maar het is nog steeds een periode die een blijvende stempel op mijn leven heeft gedrukt.”

‘Een periode van groot lijden’

Ook Paul Botman sr. had vijf dagen lang last van veertig graden koorts als gevolg van de legionellabesmetting. “Ik ben toen veel kilo’s kwijtgeraakt, maar gelukkig ben ik na zo’n vier weken hersteld en heb ik sindsdien nooit meer last gehad”, vertelt Paul. “Onze elektricien Ruud Vermolen was ook ernstig ziek en overleed uiteindelijk als eerste aan de infectie. Nadat het nieuws bekend was geworden, belden veel mensen mij om het mij te vertellen, maar ik had het al op de radio ontdekt. “Het blijft een vreemde periode, met veel leed en nare herinneringen.”

Bewustzijn

Volgens de Stichting Veteranenziekte is een grotere bewustwording van legionella essentieel. “Het treft niet langer alleen ouderen of mensen met onderliggend lijden. Bovendien is het resterende (lichamelijke) ongemak na een infectie langdurig en vaak zelfs blijvend”, zegt vicevoorzitter Diana Snijder. Het ziektebeeld na een Legionella-infectie lijkt op dat van Corona. Terwijl Covid-testen rechtstreeks bij de huisartsen worden uitgevoerd, Bij de GGD en in ziekenhuizen is dat bij legionella niet het geval.Snijder vindt dat jammer, het gaat immers om een ​​simpele analyse van antigenen in de urine en mensen die er last van hebben, kunnen een Legionellabesmetting in een kwartiertje al dan niet uitsluiten. Wat volgens de stichting zou helpen zou zijn om op de afdeling longziekten van elk ziekenhuis een brochure te hebben liggen, om het zoeken naar de juiste informatie door bijvoorbeeld het RIVM te vergemakkelijken. Uit de voorlopige gegevens van het RIVM blijkt dat het aantal meldingen voor 2023 is nog niet compleet. Deze cijfers wijken flink af van de cijfers die de stichting vanuit techniek en wetenschap ontvangt. Verder vermeldt het RIVM niet het (stijgende) aantal jaarlijkse sterfgevallen.

onzichtbaar gevaar

Dat de Legionellabacterie werkelijk een onzichtbaar gevaar vormt, blijkt uit het feit dat de boosdoener na een besmetting vrijwel nooit wordt gevonden. De afgelopen decennia werd sporadisch een hottubbedrijf, een waterzuiveringsbedrijf of een cv-ketelbedrijf beschuldigd, waardoor het voor veel slachtoffers onduidelijk is waar de besmetting heeft plaatsgevonden. “En dat zorgt voor blijvende angst bij de mensen die bij onze patiëntenorganisatie werken”, zegt Snijder. “Was het tijdens talloze wandelingen met de hond rond het gebouw met de koeltoren? Is het bij het zwembad of op de camping gebeurd? “Het gevaar van een legionellabesmetting is letterlijk onzichtbaar en blijft argwaan en angst oproepen bij mensen die ooit ernstig ziek zijn geworden.”

Informatie

Wilt u meer weten over legionella en Stichting Veteranenziekte? Kijk dan eens op de website: www.stichtingveteranenZie.nl.