Keukenhof bestaat 75 jaar, zo werd Nederland het land van de tulpen

Miljoenen bloembollen, zoals tulpen, narcissen, krokussen, hyacinten en lelies, zullen de komende maanden weer bloeien op de Keukenhof. Prinses Margriet opent de 75e editie van de bloemententoonstelling in Lisse. Nederland staat internationaal bekend om zijn klompen, kaas en tulpen. Maar hoe werd Nederland een land van tulpen?

Eigenlijk is de tulp niet eens Nederlands, de bloem komt oorspronkelijk uit Kazachstan. De naam “tulp” is afgeleid van het Perzische woord voor tulband: tulp. De bloemen kwamen eind 16e eeuw vanuit Turkije naar Nederland. In Leiden wortelt de tulp voor het eerst op Nederlandse bodem.

Van 1634 tot 1637 brak er in Nederland een ware tulpengekte uit: de tulpenmanie. Bloemen zijn zo populair geworden dat ze steeds duurder worden. Franse bruidsmeisjes betalen gemakkelijk om op feestjes een tulp om hun halslijn te dragen. Een tulpenbol is letterlijk goud waard.

Speculanten handelen in opties op de bloemen terwijl ze nog in de grond zitten. Een echte golf van speculaties. In februari 1637 stortte die handel plotseling volledig in en kwam er abrupt een einde aan de tulpenmanie.

Zelfs na de ‘tulpencrisis’ van de 17e eeuw blijft de bloem populair. Nederland is een van de belangrijkste exportlanden van tulpen en tulpenbollen. Jaarlijks worden er zo’n 1,5 miljard tulpen verkocht op de Nederlandse veilingen. Volgens de Koninklijke Algemene Vereniging voor de Bloembollenteelt (KAVB) produceren bloembollenkwekers hier zo’n 2 miljard tulpen per jaar. De waarde van de export bedraagt ​​ongeveer 600 miljoen euro.

In de Bollenstreek worden veel tulpen geteeld. Het gebied ten westen van Leiden tot het gebied ten westen van Haarlem is gunstig voor de teelt vanwege de zandgrond nabij het grondoppervlak. Naast tulpenbollen worden er ook krokussen, narcissen en hyacinten gekweekt.

Maar tegenwoordig komt het merendeel van de bloembollen niet uit de bollenstreek, maar uit Noord-Noord-Holland en West-Friesland. Sinds het herstel is de Noordoostpolder ook een plek voor de tulpenteelt.

Er zit ook een donkere kant aan het kweken van bloembollen. Dat wil zeggen het gebruik van pesticiden, vooral bij de teelt van lelies. In Drenthe, zoals het in 2019 bekend werd, zijn 57 soorten bestrijdingsmiddelen aangetroffen op groenten en in de bodem van tien plekken waar lelies worden geteeld. Sommige van deze stoffen zijn zeer giftig. Bovendien kan het mengen van deze pesticiden nog meer risico’s met zich meebrengen.

De Europese Commissie heeft echter een plan ingetrokken om het pesticidengebruik tegen 2030 te halveren. Volgens voorzitter Ursula von der Leyen is het plan “een symbool van polarisatie geworden”.

Door het sproeien van landbouwgif op de Nederlandse bollenvelden worden veel omwonenden blootgesteld aan pesticiden. Het gif is aangetroffen in de luiers van baby’s die 250 meter van de bollenvelden wonen. Deze kwamen in 2019 naar voren uit een wetenschappelijk onderzoek van OBO (Onderzoek Bestrijdingsmiddelen en Omwonenden), een onafhankelijke onderzoeksgroep van landbouw- en milieuspecialisten.

Blootstelling aan pesticiden kan de ziekte van Parkinson veroorzaken. Het aantal Parkinsonpatiënten in Nederland is in tien jaar tijd met 30 procent toegenomen, blijkt uit onderzoek van neurologische onderzoekers uit verschillende Nederlandse ziekenhuizen.

Desondanks genieten veel Nederlanders, en vooral toeristen, van bolbloemen. De Keukenhof trok vorig jaar bijna 1,4 miljoen bezoekers. Twintig procent van de bezoekers komt uit Nederland, gevolgd door Duitsland, de Verenigde Staten, Frankrijk en Groot-Brittannië.

De liefde voor bolbloemen in Nederland komt ook tot uiting in de talrijke bloemencorso’s. De dertig optochten staan ​​op de internationale Representatieve Lijst van het Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid. De bekendste is het bloemencorso in de Bollenstreek. Op de eerste zaterdag na 19 april trekt een lange stoet praalwagens versierd met hyacinten, tulpen en andere bloemen van Noordwijk naar Haarlem. Soms staan ​​er meer dan een miljoen mensen langs de route.

De enige authentieke Nederlandse tulp, inheems en niet via Turkije uit Kazachstan geïmporteerd, is een wilde bloem: de Zwolse tulp. Deze wilde parelmoervlinder is uit heel Europa verdwenen, maar groeit nog steeds in Nederland, vooral rond Zwolle. De bloem is wettelijk beschermd. Daarom is het een schilderij.