Fibromyalgie veroorzaakt chronische pijn en verdient erkenning

Fibromyalgie, een aandoening waarbij patiënten langdurig last hebben van pijn, stijfheid en vermoeidheid, moet als een gezondheidsprobleem worden erkend. De Gezondheidsraad adviseert het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) hierover.

Op verzoek van het ministerie heeft de Raad, naar aanleiding van een aan de Tweede Kamer aangeboden burgerinitiatief, onderzoek gedaan naar de stand van de wetenschap rondom fibromyalgie.

Fibromyalgie wordt gekenmerkt door pijn in spieren, pezen en ligamenten. Patiënten hebben ook last van stijfheid, vooral ‘s ochtends en na langdurig zitten. Daarnaast hebben ze vaak geheugenproblemen en emotionele klachten, zoals stemmingswisselingen. Klachten en ernst van de aandoening verschillen van patiënt tot patiënt en variëren in de tijd.

Op basis van onderzoeken die in verschillende delen van de wereld zijn uitgevoerd, wordt geschat dat bijna 2 procent van de bevolking lijdt aan fibromyalgie. In Nederland lijden ongeveer 340.000 mensen aan fibromyalgie, schat beroepsvereniging FES

De klachten van mensen met fibromyalgie kunnen een grote impact hebben op hun leven. Als de aandoening mensen beperkt in hun dagelijkse activiteiten, kunnen ze bijvoorbeeld hun baan en sociale contacten verliezen. Dit kan verdriet en gevoelens van eenzaamheid veroorzaken. Ook het leven van partners of familieleden van mensen met fibromyalgie kan door deze aandoeningen veranderen.

Fibromyalgie, ook wel ‘zachte weefselreuma’ genoemd, wordt (nog) niet als ziekte erkend omdat de biomedische oorzaak nog niet bekend is. Maar dit betekent niet dat de ziekte minder ernstig is, concludeert de Gezondheidsraad. Vanwege de ernst van de ongemakken en de gevolgen daarvan voor de kwaliteit van leven beschouwt de raad fibromyalgie als een belangrijk gezondheidsprobleem dat onderkend moet worden.

Erkenning betekent dat de klachten en gevolgen van fibromyalgie serieus worden genomen. Zorgverleners en verzekeringsartsen moeten openlijk en onpartijdig bepalen of mensen met de aandoening kunnen werken.

Verzekeringsartsen in het algemeen, en dus ook bij fibromyalgie, gaan er vaak vanuit dat er een lichamelijke of psychische oorzaak moet zijn waardoor iemand niet kan werken. Hoewel dit volgens de richtlijnen niet nodig is.

Als er geen duidelijke lichamelijke of psychische oorzaak kan worden vastgesteld, kan in sommige gevallen worden aangenomen dat iemand (gedeeltelijk) arbeidsongeschikt is vanwege een continu en logisch samenhangend geheel van stoornissen, beperkingen en handicaps. Daarom moet de aandacht bij het evalueren van patiënten met fibromyalgie meer gericht zijn op het functioneren en de beperkingen en minder op de oorzaak ervan.

Het is niet helemaal duidelijk wat de oorzaak is van fibromyalgie en welke factoren de ontwikkeling van ongemak beïnvloeden. Wetenschappers gaan ervan uit dat er niet één enkele oorzaak is, maar dat er meerdere biologische, psychologische en sociale mechanismen bij betrokken zijn. Er bestaat geen behandeling of genezing voor fibromyalgie.