Wat valt u op aan de nieuwe Europese normen voor verpakkingsmaterialen? ‘Het einde van een mascara die in een verhuisdoos arriveert’

Je wordt er gek van, zegt Agnes Klinkert (54), uit Groningen. “Bij Albert Heijn worden biologische komkommers in plastic verpakt, normale komkommers niet.” Probeer echter zo min mogelijk groenten en fruit verpakt in plastic te kopen.

Zijn advies? “Ga naar de markt en Le Souk, neem je eigen boodschappentas mee. En koop niet online.”

Klinkert is duurzaamheidscoördinator bij MBO Firda in Leeuwarden. Dat werk heeft ze te danken aan haar duurzaamheidsblog, die ze in 2022 startte. “Ik was het kopen-kopen-kopen beu en besloot te schrijven over wat ik zelf kon doen voor een beter milieu.”

‘Ik ben niet heilig’

Dat was veel, besefte hij. Van het stoppen met het kopen van nieuwe dingen en wat dan ook online tot het naar de lokale producent gaan om onverpakte groenten en fruit te kopen. ‘Ik ben geen heilige,’ zegt ze snel. “Als ik geen tijd heb, ga ik snel naar de supermarkt. Maar ik reis niet meer met het vliegtuig, ik koop zo min mogelijk en eet vegetarisch. Dat helpt. Stel dat iedereen besluit vegetariër te worden, dan komt het echt wel goed. wijziging.”

Klinkert reageert op nieuwe EU-wetgeving die de afvalberg moet aanpakken. Dit is de afgelopen tien jaar alleen maar toegenomen, vooral door plastic verpakkingsmaterialen en ‘recyclebaar’ plastic.

‘Het is een geweldige deal’

Stel je voor: bieslook, broccoli, puntpaprika’s, komkommers en kastanjechampignons worden alleen in plastic verkocht bij supermarkt Jumbo aan de Wilhelminakade in Groningen. Winkelen zonder een enorme berg plastic verpakkingsmateriaal is onmogelijk.

Ook bij de stand van Dicks Groente & Fruit op de Vismarkt in Groningen komt plastic steeds vaker voor. Alleen bieslook wordt plasticvrij verkocht, maar paprika, broccoli en komkommer? Kunststof. De kastanjechampignons worden in een papieren zak gedaan.

Dit verandert nu langzaam. “Het is een enorm akkoord”, vertelt Janine Röling (28), van de milieuorganisatie Recycling Network Benelux (RNB), over de nieuwe Europese wetgeving.

“Het is onzin om te zeggen dat plastic verpakkingen voor komkommers, ketchupzakjes in bars en minitoiletten in hotels verboden zullen worden. Dat klopt, maar er zullen veel meer normen komen voor alle verpakkingen in heel Europa, vooral voor groenten en fruit. verpakking wordt langzaam maar zeker verplicht. En wat ook in deze wet staat is dat de verpakking van een online product maar 50 procent lege ruimte mag bevatten. Momenteel komt mijn wimpermasker nog in een verhuisdoos aan, maar in de toekomst zal het pakket past in de brievenbus.”

Neem je eigen tassen, zakjes en potjes mee.

De nieuwe regels hebben tot doel de hoeveelheid verpakkingen in 2023 met 5 procent te verminderen ten opzichte van 2018 en met 15 procent in 2040. Ze beginnen een einde te maken aan het gebruik van plastic, schadelijke stoffen in verpakkingsmateriaal en uiteindelijk ook in papieren verpakkingen. Momenteel is bijvoorbeeld de lobby van McDonald’s te sterk en blijft de fastfoodketen zijn maaltijden voor onbepaalde tijd in papier verpakken, zegt Röling.

Wat merken consumenten van de nieuwe regelgeving? “Het is een langzaam proces, maar we gaan richting het brengen van zakjes en potjes naar de supermarkt. Net als vroeger. Sober zal het niet zijn, maar het zal wel een aanpassing vergen, zoals dat gebeurt bij het inleveren van blikjes. Over een jaar niet meer.” hoor iemand praten over de aanvankelijke problemen.”

Hij vindt niet dat de consument verantwoordelijk is voor het verpakkingsmateriaal. “Met RNB zijn we gericht op systeemverandering en dat begint bij wetgeving. Je kunt niet van mensen verwachten dat ze massaal biologische en onverpakte producten kopen. Niet iedereen kan dat betalen.”

Groenten en fruit koop je vooral bij Lidl. “Daar is de prijs goed, worden de producten zoveel mogelijk uitgepakt en bij Lidl zijn ze gestopt met het vervoeren ervan per vliegtuig.”

Het ideale? Een samenleving zonder verpakkingen

Hun ideaal is een samenleving waarin hergebruik van verpakkingsmateriaal de norm is. Volgens haar is recyclebaar plastic een marketingtruc, papieren verpakkingen kosten te veel bomen. “Ik pleit ervoor om geen verpakkingen te gebruiken, behalve voor producten die dat wel nodig hebben, zoals frambozen.”

Elisah Pals (40) negeert frambozen als ze boodschappen gaat doen. Soms plukt hij ze vers van een frambozenboom. Groenten en fruit koop je vrijwel altijd in het seizoen, omdat deze vaak onverpakt in de schappen liggen. Vermijd verpakte producten op alle mogelijke manieren.

Dat begon toen hij in 2015 vanwege een medisch probleem ging letten op de E-nummers in zijn voeding. “Ik kocht meer producten op de markt en at meer uit de tuin van mijn vader. “Ik dacht dat ik al milieubewust bezig was met het scheiden van afval, maar toen ontdekte ik dat ik het kon vermijden.”

Ze werd initiatiefnemer van de stichting Zero Waste Nederland, die pleit voor leven zonder afval, zo min mogelijk verspillen en zoveel mogelijk hergebruiken. De stichting heeft 70.000 leden. Of gebruiken ze de prullenbak nauwelijks meer, zoals Friends? Vrienden kunnen alleen voor zichzelf spreken. “Ik denk dat ik hooguit 5 procent afval heb vergeleken met vroeger.”

Als hij naar de markt gaat, heeft hij katoenen zakken bij zich waarin hij taugé, champignons en tomaten bewaart. Je doet het ook als je brood koopt bij de bakker. “Ook zij hebben last van plastic, omdat het niet goed is voor het knapperig maken van het brood.”

Sommige plasticvrije producten, zoals rucola, kun je niet kopen. “Ik kweek ze zelf. Ik heb een kleine tuin. Daar composteer ik ook mijn groenafval.”

Uiteraard kwam hij obstakels tegen op weg naar een afvalvrij bestaan, al spreekt hij liever over ontdekkingen. Zo ontdekte ze milieuvriendelijke menstruatieproducten en maakt ze haar eigen tandpasta, deodorant en mascara.

Elisah, zero spender, mist één ding…

Ze is van mening dat nieuwe Europese normen hard nodig zijn. “We hadden hier al veel eerder mee moeten beginnen, we hebben geen tijd te verliezen. Daarom doe ik wat ik doe. Het is een stuk makkelijker dan je denkt en het is ook nog eens een goede manier om geld te besparen.”

Hij ziet geen heil in recyclebaar plastic. “Dat bestaat wel: 25 procent van al het plastic is recyclebaar, maar slechts 9 procent wordt gerecycled, omdat nieuw plastic goedkoper is. De rest wordt verbrand of naar arme landen gestuurd die er niets mee kunnen, maar die er wel geld voor krijgen wanneer het er is.

Loopt zij als zero spender wel eens iets mis omdat ze het vanwege de verpakking niet koopt? Je hoeft er niet lang over na te denken. “Friet!”, zegt hij. “Iedereen houdt van chips, er is iets waardoor we ze eten. Als alternatief koop ik gezouten noten. Veel gezonder, maar het zijn geen chips.”