Het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden werd opgelicht door de aankoop van een in Soedan gestolen grafbeeld

Het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) in Leiden werd in 2014 opgelicht door de aankoop van een Sjabti uit Soedan. Dit grafbeeld blijkt gestolen en een document dat de legale herkomst ervan zou bewijzen blijkt vals te zijn, zegt Lucas Petit, hoofd collecties en onderzoek. “De sjabti is waarschijnlijk tussen 2000 en 2003 gestolen uit het Jebel Barkal Museum, zo’n vierhonderd kilometer ten noorden van de Soedanese hoofdstad Khartoem.”

Het is een dertig centimeter hoog kwartsieten beeld dat de Nubische farao Taharka voorstelt. Deze farao bracht in de 7e eeuw voor Christus het oude Egypte en Soedan kort samen. Zijn piramide van Nuri, aan de westkant van de Nijl, werd tussen 1916 en 1918 opgegraven door een Amerikaanse archeoloog. Sommige vondsten werden later door de Soedanese oudheden aan familieleden overgedragen. dienst. “Onze sjabti zou eerst in handen zijn gekomen van de Soedanese familie Babeker en vervolgens in 1930 in handen van een Spaanse verzamelaar”, zegt Petit.

Het museum, dat het beeld had gezien op BRAFA (een kunstbeurs in Brussel), vroeg de handelaar na de beurs, de in Barcelona gevestigde Jaume Bagot, om meer informatie over de herkomst en collectiegeschiedenis. Bagot stuurde meerdere documenten, waaronder een digitale kopie van een handgeschreven brief uit 1967, waarin de directeur-generaal van het Ministerie van Archeologie in het Engels bevestigde dat het beeld rond 1930 legaal uit Soedan was geëxporteerd. Petit: “Destijds dachten we dat “Alles was in orde en we kochten het beeld voor 100.000 euro.”

Wantrouwen

In 2014 stond het beeld prominent in de vaste opstelling. Maar toen collega’s van het British Museum vier jaar later twijfels uitten over de herkomstinformatie, kreeg het museum toch argwaan. “We hebben de Erfgoedinspectie geïnformeerd en zij hebben de Spaanse Nationale Politie gebeld.”

Uit nader onderzoek van de politie, een onderzoeker in opdracht van Soedan en de RMO zelf blijkt nu dat Soedan nooit een ‘ministerie van archeologie’ heeft gehad. De man die de brief uit 1967 zou hebben ondertekend, was ook in overheidsdienst, maar was nooit ‘directeur-generaal’. Ook zijn handtekening bleek totaal anders te zijn. Aanvullend onderzoek uitgevoerd door de Vereniging voor Onderzoek naar Misdaden tegen Kunst en NRC Verder wordt duidelijk dat Bagot de Soedanese Babeker-familie vaak als ‘herkomst’ heeft gebruikt bij veilingen en verkopen.

De Spaanse politie heeft de RMO deze week laten weten dat Bagot nu wordt beschuldigd van fraude en valsheid in geschrifte. De man uit Barcelona, ​​die volgens zijn website zijn carrière in 2005 begon en meerdere internationale musea tot zijn klantenkring rekent, waaronder het RMO, werd lange tijd beschouwd als een belangrijke antiquair. In 2009 gaf hij reliëfs terug die afkomstig bleken te zijn uit een geplunderd Egyptisch graf, maar ten tijde van de aankoop in 2014 stond hij niet onder verdenking. In 2018 werd hij kortstondig vastgehouden op verdenking van illegale handel in antiquiteiten met IS, een zaak die is nog steeds aan de gang. Vorig jaar werd hij bij verstek veroordeeld tot 4,5 jaar gevangenisstraf in Italië, omdat in zijn bezit een uit de woning van de Italiaanse acteur Roberto Benigni gestolen Romeins beeld werd aangetroffen.

“Achteraf hadden we beter naar de herkomstinformatie van deze eenmalige aankoop bij Bagot moeten kijken”, zegt Petit. Het museum hoopt de aankoopprijs van Bagot via gerechtelijke autoriteiten in Spanje terug te vorderen. Shabti zal “te zijner tijd” worden teruggestuurd naar Soedan.

Delen





E-mail de redacteur