Protest tegen seksueel geweld in Leiden: ‘Het is niet normaal dat vrouwen de hele tijd moeten opletten’

Ze dacht er altijd een beetje over na hoe ze veilig thuis kon komen. Maar na de verkrachting van een jonge vrouw in de Breestraat vorige week maakt ze zich grote zorgen. Sophie Vallentgoed, studente en inwoner van Leiden, laat een fluitje zien dat aan haar sleutelhanger hangt. Dat komt omdat je kunt bevriezen en er dan geen geluid uit je keel komt. Hij ontmoet een meisje wier moeder haar ‘een ding heeft gegeven dat uit elkaar kan worden gehaald’, ‘dat veel lawaai maakt’.

Lawaai is slechts een van de maatregelen die zij en haar medestudenten nemen als ze ‘s nachts door de stad fietsen. Praat met een vriend terwijl je fietst. Bepaal vooraf de route. Vermijd donkere plaatsen. Fiets niet in het park, neem geen straten met steegjes, ga niet langs het water, maar neem gewoon de hoofdwegen. Zorg ervoor dat u samen kunt fietsen. Zorg ervoor dat iemand u brengt en dat uw vriend u ophaalt. Draag een losse jas.

Sleutelbos in je vuist

Cato Spoor, een vriend die hier zaterdagavond was, herinnert zich er een paar: fietsen met de sleutelhanger in zijn vuist en de punt van de sleutel tussen zijn vingers. Haarlakbus in hoes. Zorg ervoor dat u uw locatie altijd met iemand deelt. Laat ons weten waar je bent in de vriendengroep-app. Sms waar je heen gaat, sms als je veilig thuis bent.

Benedicte Itturia, een generatie ouder, luistert met walging naar de lijst. “Ze internaliseren het”, zegt hij. “Dat heb ik ook gedaan. Je begint te denken dat het normaal is, dat je al die dingen moet doen. In Marseille, waar ik vandaan kom, mochten we na acht uur niet meer de deur uit. Dat was te gevaarlijk. Na een tijdje weet je niet beter, en dan dringt het in je binnen en komt er nooit meer uit.”

Hij heeft een 19-jarige dochter die een paar jaar geleden iets ergs heeft meegemaakt op station Leiden. Ze hoopt dat haar dochter meer vrijheid zal voelen dan zij. Beperk jezelf niet te veel. Daarom doet hij vanavond mee aan de protestmars.

Vier jaar gevangenisstraf

In de nacht van zaterdag op zondag paraderen opzettelijk in de nacht zo’n driehonderd mensen door de binnenstad van Leiden om te demonstreren tegen seksueel geweld en aanslagen op straat. De route loopt langs de straat waar vorige week rond drie uur ‘s middags een jonge vrouw uit het niets zou zijn aangevallen en verkracht.

Lees ook
Leidse studenten vrezen verkrachter

Het is niet normaal dat het feit dat je een vrouw bent een vrijbrief is om met je om te gaan, je te achtervolgen, je aan te raken.

De politie koos deze keer voor een andere aanpak en bracht al vroeg persberichten uit met aankondigingen over “meerdere” beschuldigingen van aanranding (de politie wil niet zeggen hoeveel) en één beschuldiging van verkrachting. Sinds die berichten zijn er geen nieuwe meldingen meer geweest die hiermee verband kunnen houden, aldus de politie. Ook zijn er meerdere daders beschreven, waardoor het scenario waarbij één persoon betrokken is, onwaarschijnlijker wordt. De hoop is dat een betere informatievoorziening de onrust zal beteugelen.

Geen geruststellende woorden

De gebeurtenissen en onrust onder de jonge vrouwen in de stad zijn de reden waarom de Leidse Top 50, een netwerk van vrouwen gekozen vanwege hun diensten aan de stad, de mars organiseerde. Initiatiefnemer Gwen Peroti begint de mars met een gedicht van Babs Gons, dat zij voordraagt ​​vanaf de brug naast het stadhuis. „Als je nog nooit in hun schoenen hebt gelopen // je niet weet hoe vermoeiend het is om ogen en oren over je hele lichaam te hebben // dat de haren in je nek klinken als alarmbellen // Ik zeg het je // wanneer moet ik hier weg?’

De huidige burgemeester, Peter van der Velden, spreekt niet met geruststellende woorden, maar met ferme taal over veiligheidszaken. Het applaus is luid, de sfeer onder de demonstranten, met opvallend veel ouderen en mannen, is goed. Eén van de slachtoffers van de afgelopen weken doet volgens de organisatie ook mee. Halverwege de gezellige mars komt er vanuit een zijstraat schreeuwend een jongen op de fiets naar de groep toe. ‘Jullie dwazen aan de linkerkant, jullie hebben een hekel aan mij!’ De politie verwijdert hem onmiddellijk uit de groep.

Wat wil de mars werkelijk bereiken? Welke betekenisvolle protestslogan leg jij op je bord tegen het extreme geweld van iemand die in het donker een vrouw van haar fiets trekt en haar verkracht? En schuilt het grootste gevaar voor de Leidse vrouwen niet werkelijk in ‘de bekende persoon’, die zijn misdaad pleegt op de dansvloer, op een feestje, in een studentenhuis, binnen de familie? Bovendien gebeurt er statistisch gezien niets bijzonders in Leiden, iets dat niet direct grootschalig politieoptreden vereist. Hier blijkt geen Uithof-verkrachter te werken, de man die in de jaren negentig in Utrecht zes vrouwen met geweld verkrachtte en twaalf probeerde te verkrachten. Wat doet zo’n protestmars precies? Zou je een grote groep niet nog meer angst en stress bezorgen?

Lees ook
Alle vrouwen op de fiets liepen gevaar.

Solidariteit met de slachtoffers

“Ik heb geen ijdele hoop dat we vanavond een psychopaat zullen bekeren”, zegt initiatiefnemer Gwen Peroti. “En het feit dat er achter de voordeur een enorm probleem van geweld speelt, verdient alle aandacht. Maar het is allebei, toch? Met deze mars willen we solidariteit tonen met de slachtoffers en zeggen: wat er op straat is gebeurd, is niet normaal. Het is niet normaal dat het feit dat je een vrouw bent een vergunning is om met je mee te fietsen, je te achtervolgen, je aan te raken. Dat geldt ook voor jonge homoseksuelen, die vaak te maken krijgen met geweld. Het is niet normaal dat vrouwen de hele tijd oplettend moeten zijn. Tegen iedereen die wil luisteren zeggen wij: zorg voor een veilige straat, houd elkaar in de gaten, steun elkaar. Mensen, onderneem actie. En dan zal de onrust die we met deze protestmars creëren hopelijk groter zijn dan de onrust die door deze incidenten wordt veroorzaakt.”

Ook Sophie Vallentgoed en Cato Spoor zijn vastbesloten dat hun eigen voorzichtigheid niet normaal is. “Is dat niet te gek voor woorden? Ik heb geen vriend die niet iets ergs heeft meegemaakt. Het is 2024, kom op!”

Delen





E-mail de redacteur