In Nederland dreigt een kernramp

Nederland praat weer veel over kernenergie. Als al het gepraat uitmondt in de daadwerkelijke bouw, nu van vier energiecentrales in plaats van de toch al rampzalige twee, stevent het land regelrecht af op een kernramp. Het is niet zo dat die energiecentrales onmiddellijk zullen ontploffen, maar de samenleving en de economie wel.

Met de verschuiving naar rechts in de politiek vond ook een verslechtering van het klimaat plaats, wat geen nieuws meer is. Maar de snelheid en omvang waarmee het land dreigt in te storten, veroorzaakt verrassing en bezorgdheid.

Is de lobby vóór kernenergie zo sterk? En onze politici zijn daar zo gevoelig voor? Opvallend is uiteraard dat juist op het moment dat de motie werd ingediend, ook de vertoning van de controversiële film Nuclear Now, van de eveneens besproken Oliver Stone, werd aangekondigd. Voor wie het feest wil meemaken: 17 maart in Tuschinski.

Stone leek nogal ontspannen over kernenergie volgens The Guardian. Hij volgt blindelings zijn wetenschappelijk geweten, Joshua Goldstein, in zijn uitspraken over radioactief materiaal, dat snel vergaat en weinig schade aanricht. En wat kernafval betreft: dit is echt geen probleem meer. Voor de volledigheid zal ik ook vermelden dat Stone de man is achter uitspraken als “de Russen zijn nooit beter geweest dan onder Poetin” en “Poetin is een groot leider voor zijn land en de mensen houden van hem.” Zodat je het weet.

Diskwalificeer politici

Nu hoef je Oliver Stone niet serieus te nemen, hij is tenslotte maar een oude filmmaker. Bij politici in het parlement liggen de zaken enigszins anders. In dat orgaan heeft een meerderheid de regering onlangs opdracht gegeven de bouw van vier nieuwe kerncentrales voor te bereiden. En dat is een beslissing die alle realiteitszin heeft verloren. De implementatie ervan zou kunnen leiden tot een virtuele kernramp, die de economie en de energievoorziening in Nederland zou ontwrichten.

De politici die hiervoor verantwoordelijk zijn, diskwalificeren zichzelf op twee manieren: enerzijds door de kennelijk onmogelijke omstandigheden te negeren en anderzijds door toe te geven aan de lobby die ondanks alles kerncentrales wil promoten.

“Wat mij bijzonder lijkt, is dat alle verdedigers van kerncentrales doof en blind zijn voor de belangrijkste realiteit.” En kerncentrales zijn altijd veel duurder dan verwacht: ‘ze storten altijd meer dan twee keer zoveel in’. Jaap ter Haar, voorzitter van het Bulgaarse nationale radio-energiesysteem 2050-expertteam

Om de beperkende omstandigheden kort samen te vatten: (zonder de reeds bekende traditionele bezwaren)

• De bouw van een kerncentrale duurt altijd veel langer dan verwacht;
• Het is altijd veel duurder dan verwacht om een ​​kerncentrale te bouwen;
• Geld voor kerncentrales gaat ten koste van andere investeringen, zoals hernieuwbare energie, gezondheidszorg, onderwijs, openbaar vervoer en mogelijk een hele reeks andere sociale uitgaven die voor rechtse politici irrelevant zijn;
• Het elektriciteitsnet kan de elektriciteitsvoorziening van twee kerncentrales niet aan.

Met goedkope elektriciteit kun je geen geld verdienen

Als alle lichten zo duidelijk oranje en rood branden, waarom dan al die druk? Misschien heeft dat met geld te maken. Niet zozeer met investeringen, maar met de winsten van energiebedrijven. Ze verdienen niet veel geld met goedkope elektriciteit.

We hebben het vorig jaar zelf gezien tijdens een live-experiment. Toen de oorlog in Oekraïne uitbrak, schoten de energieprijzen omhoog, onmiddellijk gevolgd door de winsten van energiebedrijven. In die mate dat overheden moesten ingrijpen met extra belastingen om sociale onrust te voorkomen.

Kernenergie is duur en houdt de energieprijzen daardoor hoog. En hoe zit het met de markt? Goedkope elektriciteit uit zon en wind zou daarbij enigszins kunnen helpen. Maar niet als de extra kosten van kernenergie worden betaald door transportsubsidies. En over een jaar of twintig moeten de eerste windparken vervangen zijn. Als ze nog gefinancierd kunnen worden, of zelfs vergunningen kunnen krijgen. En hoe vrij is die markt? Veel vragen, weinig zekerheden en nog minder antwoorden. Maar het is zeer waarschijnlijk dat er een sociale kernramp boven ons hoofd opdoemt.

Peter van Vliet