Diabetici willen Ramadan ook niet missen: ‘Let goed op’

Tijdens de vastenmaand Ramadan, die na dit weekend begint, eten of drinken moslims tussen zonsopgang en zonsondergang niet. Dit is geen probleem voor een gezond lichaam, maar mensen met chronische ziekten moeten goed opletten en overwegen om het vasten over te slaan.

Siham Bouchareb is huisarts en promovendus bij Amsterdam UMC. Onderzoek doen naar Ramadan en diabetes. Uit een onderzoek waarvoor hij in 2022 de NHG Wetenschapsprijs won, blijkt dat veel religieuze patiënten met diabetes het moeilijk vinden om te besluiten niet mee te doen aan de Ramadan, ook al weten ze dat er potentiële gezondheidsrisico’s zijn.

RTL Nieuws sprak met Aman Maksoedan, een diabetespatiënt die de vastenmaand niet wil overslaan. Bekijk hier zijn verhaal:

“Uit internationaal onderzoek weten we dat mensen met diabetes vaak meedoen aan de Ramadan en daardoor een groter risico lopen op complicaties”, zegt Bouchareb. “Je suikerspiegel kan dan te hoog of te laag worden.”

Als een diabetespatiënt veel koolhydraten eet, kan de bloedsuikerspiegel dramatisch stijgen. Tijdens het verbreken van het vasten, na zonsondergang, worden er meestal veel snoepjes gegeten. Als een persoon met diabetes lange tijd niets eet, kan zijn bloedsuikerspiegel dalen.

Deze uitschieters kunnen aanleiding geven tot zogenaamde hyper- of hypo’s, die op hun beurt nadelige gezondheidseffecten hebben. Mensen kunnen bijvoorbeeld zelfs het bewustzijn verliezen tijdens ernstige hypoglykemie.

Niet iedereen hoeft te vasten

Hoewel de Ramadan een belangrijke pijler is van het islamitische geloof, hoeft niet iedereen aan het vasten deel te nemen. Jonge kinderen, zwangere vrouwen en chronisch zieken hoeven bijvoorbeeld niet aan de Vasten deel te nemen.

Voor mensen met diabetes type 1 geldt het advies om niet te vasten tijdens de Ramadan. In sommige gevallen geldt dit advies ook voor mensen met diabetes type 2. “Patiënten met diabetes type 2 die zich goed hebben aangepast aan hun medicatie en geen ernstige gezondheidsproblemen hebben, en van wie de medicatie ook aangepast kan worden, kunnen het proberen.” Bouchareb. “Het is belangrijk dat ze goede informatie krijgen.”

Diabetes is niet de enige chronische ziekte die een risico met zich meebrengt tijdens de vastenmaand. Ook mensen met hart- en vaatziekten en nierpatiënten moeten bijzondere aandacht besteden.

Volgens Ali Lahdidioui, internist en voorzitter van de Vereniging van Marokkaanse Artsen Nederland (AMAN), speelt de sociale component een belangrijke rol in de beslissing van moslims met chronische ziekten om wel of niet te vasten.

Sociale druk

De Ramadan is niet alleen een belangrijk religieus moment, maar ook een belangrijke sociale gebeurtenis. “Als je je lichaam kunt schaden door te vasten, ben je religieus niet verplicht om eraan deel te nemen”, zegt Lahdidioui. “Maar daarmee komt de sociale druk en het spirituele verlangen om niets te willen missen.”

Diabetestypes 1 en 2

Diabetes is een van de meest voorkomende chronische ziekten in Nederland. De twee belangrijkste soorten diabetes zijn type 1 en 2.

Type 1 is een auto-immuunziekte die voorheen bekend stond als ‘juveniele diabetes’. Bij deze variant vernietigt het immuunsysteem de cellen die insuline produceren in de alvleesklier. Een mens kan niet leven zonder insuline omdat het de bloedsuikerspiegel reguleert. Mensen met diabetes type 1 moeten de rest van hun leven insuline gebruiken.

Bij diabetes type 2 reageert het lichaam niet meer goed op insuline, het hormoon dat de bloedsuikerspiegel reguleert. Hierdoor blijft er te veel suiker in het bloed achter. Dit type heeft vooral te maken met ouderdom en/of overgewicht.

Bron: Diabetesfonds en hoogleraar diabetes Hanno Pijl

Tot het uitbreken van de coronaviruspandemie organiseerde Lahdidioui informatieavonden in AMAN-moskeeën, waar hij ook diabetesonderzoeken uitvoerde. “Tijdens de ramadan let je meer op de verbinding met je eigen lichaam”, zegt de arts. “Het is het ideale moment om ook over dit onderwerp na te denken.”

Onderwijs

Gisteren vond ook een informatieavond plaats in de Ar Raza-moskee in Almere. Shaikh Azam Nurmohamed, internist/nefroloog bij het UMC Amsterdam, sprak met aanwezigen over wat vasten doet met mensen die lijden aan diabetes en andere chronische ziekten. De avond werd georganiseerd door stichting Islam Kompas.

Wahied Amirkhan, van die stichting, vindt dit een belangrijk vraagstuk. Het is ook erg relevant voor hem omdat zijn beide ouders diabetespatiënten zijn. “Het duurde even voordat ze accepteerden dat ze vanwege de gezondheidsrisico’s niet aan de Ramadan hoefden deel te nemen”, zegt hij.

Uiteindelijk is het gelukt en hij is er blij mee. “Mijn vader nam ‘s morgens de hele dag al zijn medicijnen in. Daarna vastte hij een paar uur.”

Volgens medisch onderzoeker Siham Bouchareb is het belangrijk dat mensen die niet zeker weten of hun gezondheid een probleem gaat worden tijdens de Ramadan, vooraf zoveel mogelijk informatie krijgen: ‘Praat vóór de Ramadan met je arts, weet welke klachten je kunt verwachten. aandacht Om op tijd te stoppen met vasten, weet u hoe u zichzelf moet meten en om medicatie en voedingsadvies vraagt.