Het uitstel van het gasbesluit Ternaard lijkt op een afstel. ‘Dit is gewoon goed nieuws’

Vijlbrief (Mijnbouw) gebruikt nieuwe kennis over sneller dan verwachte zeespiegelstijging om het besluit opnieuw uit te stellen. De Raad van State heeft de staatssecretaris gevraagd om uiterlijk 1 april een besluit te nemen over de winning van het gasveld Ternaard. De Nederlandse Petroleum Maatschappij (NAM) had om een ​​dergelijk bestuursbesluit verzocht. Vijlbrief zal de Raad van State nu vragen de beslistermijn uit te stellen.

In Fryslân zijn gemengde reacties op het uitstel van de Vijlbrief. “De competitie is nog niet voorbij. Maar dit is wel een hele leuke manier om het een of het ander belachelijk te maken”, reageert Kamerlid Friso Douwstra enthousiast.

‘Het enige wat nu nog rest is de naam bepalen’

Wethouder Pieter Braaksma van Noardeast-Fryslân is minder uitgesproken. “Misschien is dit een primaire winning en een gevecht om de gaswinning, maar dat stoort mij ook niet. Der staat wederom alleen maar in naam van het besluit. Jammer, ik heb een dúdlikheid hân van totale overgave.”

Volgens Frank Petersen van de Waddenvereniging kan de Kamerbrief van Vijlbrief echter niet verkeerd worden geïnterpreteerd. “Dit is gewoon goed nieuws. Het verzoek van de NAM werd simpelweg afgewezen”, aldus de beleidsmaker. “Zonder zorgvuldigheid kan de Beweging van Niet-Gebonden Landen alsnog nadenken over de gevolgen van verminderde winning voor de Waddenzee.”

De NAM maakte in 2016 bekend alsnog het gasveld Ternaard te willen exploiteren. De verwachting was dat de vergunning rond 2021 zou worden verleend, maar het ministerie van Economische Zaken stelde het definitieve besluit herhaaldelijk uit. De afgelopen twee jaar was dit afhankelijk van een definitieve beoordeling van de natuurwetgeving door minister Christianne van der Wal (Natuur).

Te veel onzekerheden

Nieuwe kennis over de versnelde zeespiegelstijging zorgt er volgens het Staatsmijntoezicht voor dat er te veel onzekerheden zijn over bodemdaling als gevolg van de voorgenomen gaswinning. De toezichthouder adviseert daarom geen nieuwe gaswinningen toe te staan. “Daarom heb ik besloten voorlopig geen toestemming te geven”, zegt Vijlbrief in een persbericht. In een brief aan de Kamer schrijft hij dat hij, gezien het advies, geen andere keus heeft dan het af te wijzen.

Nieuwe kennis over de zeespiegelstijging kan ook gevolgen hebben voor de bestaande gas- en zoutwinning onder de Waddenzee. De verwachte zeespiegelstijging tegen het einde van dit decennium zal toenemen tot bijna 3,9 millimeter per jaar, en zal naar verwachting in 2026 2,6 millimeter bedragen.

De winnaars Frisia en NAM kregen dinsdag te horen dat zij hiermee rekening moesten houden. Gas- en zoutwinning vindt onder de Waddenzee plaats volgens het handtapprincipe. Zolang er geen sprake is van zinking of andere schade aan de natuur, kunnen de NAM en Frisia gas en zout blijven winnen uit de landen onder de Waddenzee.

‘Wij binnen uw regio’

De provincie Fryslân en de gemeente Noardeast-Fryslân verzetten zich al lange tijd tegen nieuwe gaswinning onder de Waddenzee. Ook het aftredende kabinet wil er niets meer van weten, maar de procedure voor Ternaard liep al en moest worden afgerond.

“Voor de bescherming van deze waad en voor de bescherming van onze bewoners in ons huis”, zegt Douwstra. ‘Dat moet je gedacht hebben.’ De plaatsvervanger lijkt strijdlustig. Hij constateert dat er overal op het continent ineens aanvragen voor bestaande en nieuwe gaswinning verschijnen. “Dy chitte as poddestuollen út e grûn. Maar wij zijn binnen uw regio. We weten dat we locals zijn en dat ons land en onze Waad als UNESCO-werelderfgoed staan. Maar alleen dit!

Rekening

Tjeerd de Groot (D66) zal woensdag in een Kamerdebat over mijnbouw een wetsvoorstel presenteren dat ervoor moet zorgen dat er geen nieuwe gasboringen onder de Waddenzee plaatsvinden. In dit amendement schrijft hij dat juridisch wordt vastgelegd dat er “geen nieuwe vergunningen meer worden verleend” voor de winning van delfstoffen in de Natura 2000-zone.

Ook wil De Groot ervoor zorgen dat reeds verleende vergunningen voor de opsporing en winning van mineralen niet worden verlengd. “De Waddenzee staat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Daar moeten we voorzichtig mee zijn”, aldus De Groot, wiens wetsvoorstel relevant blijft naast de Kamerbrief van Vijlbrief. “Ook voor het toerisme is het belangrijk dat we deze unieke natuur beschermen. “Het is niet genoeg om dit te zeggen.”